Sayali sadiqova

ərinə,
 

---

117 
İki adım durur ol eşq 
ərinə.
 
Vücudu ŋ kölgə kibidür, 
biləsin,
 
Vəlikən kölgə issilə 
biləsin.
 
 
Birinci
nümunənin ilk misrasındakı qafiyə - 
“qoxula”
sö-
zü feldir: 
“qoxulamaq”,“iyləmək”
felinin əmr şəklində işlən-
miş formasıdır. İkinci misradakı 
“qoxula”
isə isimdir: 
“qoxu”
(iy) isminin 
“ilə”
qoşmasının qısaldılmış 
la
şəkli ilə işlənmiş 
formasıdır. 
İkinci
nümunədə işlənmiş 
“ərinə”
cinası da feil və isim 
əsasında yaradılmışdır: birinci misrada bu söz feildir, 
“tənbəllik 
etmək”
mənasını daşıyır; ikinci misrada isə 
“ər”
(kişi) isminin 
mənsubiyyət və hal şəkilçisi qəbul etmiş formasıdır. 
Üçüncü
nümunədəki 
“biləsin”
cinas qafiyələrinin birincisi 
feil, ikincisi isə qoşmadır. Beytin ilk misrasında Şirazi bu sözü 
felin arzu şəklində (çağdaş dilimizdə 
“biləsən”
) işlətmişdir. 
İkinci misradakı 
“biləsin”
isə birgəlik bildirən qədim 
“bilə”
qoşmasının xəbərlik şəkilçisi ilə işlənmiş formasıdır. Qeyd edək 
ki, bu qoşma qədim türk mətnlərində 
“birlə”, “bilən”
şəklində 
də işlənmişdir. Hazırda isə bu qoşma dilimizdə “ilə” şəklində iş-
lənir. Bayramlaşma zamanı danışıqda işlənən 
“səndən belə”
ifa-
dəsində bu qoşmanın əski şəkli öz varlığını qoruyub saxlamışdır. 
Şirazinin işlətdiyi bu qəbildən olan daha bir neçə cinas qafi-
yəyə nəzər salaq: 
Yenə tutdum od içində bir