Sayali sadiqova

ötəsin,
 
Bəri gəlgil gülistandan 
ötəsin... 
Ö ŋ i ardıdur ol əksin qamu 
yüz
, 
Gərək ayinə bir olsun, gərək 
yüz...
 
Əgər olur isə ŋ
 
 saqi ilə 
iç,
 
Bu şərbətdən nəsibü ŋ var isə, 
iç.
İlk
nümunədəki qafiyə təşkil edən 
“ötəsin”
cinasının hər 
iki mənası çağdaş ədəbi dilimizdə işlənir. Birinci misrada bu söz 
“oxumaq”, “cəh-cəh vurmaq”
mənasında, ikinci misrada isə 
“keçmək”, “keçib getmək”
mənasında işlənmişdir. 
İkinci
nümunədə işlənən cinas sözlərdən birincisi - 
“yüz”
(bəniz, sifət) ismi çağdaş ədəbi dilimiz üçün fonetik arxaizmdir. 
Bu söz hazırda dilimizdə 
“üz”
şəklində işlənir. İkinci misradakı 
cinas qafiyə olan 
“yüz”
sözü isə saydır. 
Üçüncü
nümunədəki qafiyə təşkil edən 
“iç”
sözü isə hər 
iki mənada (birincidə isimdir - 
“daxil”, “batin”
deməkdir, ikin-
cidə isə feildir) çağdaş ədəbi dlimizdə də işlənir. 
Şirazinin işlətdiyi cinaslardan bir qrupu isə 
omoqraflıq sə-
ciyyəsi
daşıyır, yəni kökləri müxtəlif olan sözlərə müəyyən şə-

---

116 
kilçi qoşulması yolu ilə eyni cür yazılan sözlərdən təşkil olun-
muşdur. Səslənmələrinə və ərəb qrafikası ilə yazılışlarına görə 
eyni olan bu cür cinasların da çoxu türkmənşəli sözlərdən ibarət-
dir. Aşağıdakı beytlərdə işlənmiş cinas qafiyələr bu qəbildəndir: 
Yemişlü ağacuŋ yemişi 
tamlar
 
Kim, anu ŋ la tolisər neçə