Sayali sadiqova


Div dər xab doşmən-e bozorg basəd



Yüklə 3,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə29/208
tarix25.12.2023
ölçüsü3,57 Mb.
#194908
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   208
Mohsun N - Sayali S Azerbaycan edebi dili son (2)

Div dər xab doşmən-e bozorg basəd 
fəribənde

“Kəvamilüt-təbir”də

Div düşdə bir aldayıcı ulu düşmənə 
dəlalət edər. 
Fars mənşəli 
fəribənde
sözü quruluşca yuxarıda qeyd olu-
nan 
xanənde 
və 
amuzənde 
leksemləri ilə üst-üstə düşür: 
fəriftən 
(aldatmaq) felinin kökü 
fərib 

-ənde 
şəkilçisindən ibarətdir. 
Farsca sifət kimi işlənən bu sözün lüğəvi mənası 
aldadan
de-
məkdir. Bəvazicinin həmin sözün qarşılığı olaraq işlətdiyi 
alda-
yıcı
da eyni quruluşdadır: 
aldamaq
(aldatmaq) felinin kökü və 
-
ıcı
şəkilçisindən düzəlmişdir. Qeyd edək ki, 
aldayıcı
mənaca da 
fəribənde
ilə tam üst-üstə düşür. Maraqlıdır ki, 
aldayıcı
sözü qə-
dim türk mətnlərində qeydə alınmamışdır. XIII-XVI əsərlərə aid 
bir necə qaynaqda isə bu sözün 
aldağan
(çox aldadan) və 
aldu-
ğu 
(aldadıcı) variantları qeydə alınmışdır. Farsca məşhur “Qa-
busnamə” kitabının XV əsrə aid türkcəyə tərcüməsində və XVI-
XVII yüzilliklərə aid “Ət-töhfətüs-səniyyə” və “Müxfətüt-töhfə” 
adlı farsca-türkcə lüğətlərdə isə 
aldayıcı
sözü eynilə Bəvazicidə 
olduğu kimi işlənmişdir. “Aldayıcı” sözünün bu yazılı qaynaq-
larda eynilə Bəvazicidəki kimi işlənməsi sübut edir ki, orta əsr-
lərin tərcüməçi və leksikoqrafları farsca ayrı-ayrı sözlərin tərcü-
1
Турецко-русский словарь. Москва, Наука, 1980, c.698.


81 
məsi zamanı eyni metod və prinsiplərə söykənmiş, məhz buna 
görə də bir çox hallarda bəlkə də biri digərindən xəbərsiz ayrı-
ayrı fars mənşəli sözləri eyni şəkildə tərcümə etmiş və yazılı 
ədəbi dilə gətirmişlər. 

Yüklə 3,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   208




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin