Scientific progress volume ǀ issue ǀ

www.scientificprogress.uz
 
Page 169
Web-texnologiyasiga qo’shimcha suratda Internet texnologiyalaridan boshqalarini 
xam qo`llash lozimligini aniqlab ularni amalga oshiruvchi dasturlarni o‘rnatish lozim. 
Bular elektron pochta (POP 3/SMTP), teleanjuman (NNTP - network news transfer 
protocol) xizmatlarini yo’lga qo’yish uchun mo’ljallangan dasturlar - protokollar 
bo’lishi mumkin. Shuningdek, mavjud kompyuter tarmog’idagi axborot himoyasi 
vositalarini boshqatdan qayta qurish lozim. 
Intranetni yangidan yaratish 
Intranet uz tuzilishiga ko’ra 4 asosiy qismdan tarkib topgan: Aloqa, server, mijoz 
va himoya qismlari. Shularning tuzilishi intranetning turlarini belgilaydi. Intranetning 
tugunlari bo’lmish server qismi serverlar soni, ularning jug’rofiy joylashishi va xizmat 
turlari bilan xarakterlanadi. Eng sodda Intranet tuzilmasi yagona serverga (bitta 
tugunga) ega bo’lib, unda Intranetda kursatiladigan barcha xizmat dasturlari 
mujassamlanadi. Murakkab Intranet tuzilmasida bir necha server (ko’p tugun) bo’lib, 
ular bir-biriga yaqin – maxalliy tarmoqda, yoki serverlar guruhlariga birlashib, bir-
biridan olisda, turli maxalliy tarmoqlar tarkibida bo’ladi. 
 
Aloqa qismi 
Intranetning Aloqa qismi maxalliy kompyuter tarmogi (LAN – Local Area Net) 
ning kompyuterlarsiz qismi yoki joylardagi kompyuterlar va LAN larni bir-biriga 
bog’lovchi mintaqaviy (yo xududiy) Aloqa (kommunikatsiya) tarmog’i (WAN – Wide 
Area Net) tarzida tarkib topgan bo’ladi. Intranetning Aloqa qismi LAN yo/va WAN 
texnologiyasining aynan uzidir. 
 
Intranet sxemasi 
Intranet sxemasi yuridik shaxs tarkibiy qismlarining jug’rofiy joylashishiga bog’liq. 
Intranet sxemasi turlari ko’p. Quyidagi sxema turlari ko’p uchraydi: 
• Maxalliy kompyuter tarmog’iga Intranet-texnologiyasini tadbiq etish asosida 
xosil etilgan yagona serverli Intranet.