Seçilmiş əsərləri

* * *

 

 

Göyün üzü başdan-başa ulduz idi, böyük, kiçik, lap cıqqılı, hamısı da alışıb-

yanırdı və o qədər ulduz idi ki, bunu sayıb qurtarmaq mümkün deyildi, bu ulduzları 

heç böyük alimlər də sayıb qurtara bilməzdi, heç Moskvanın, Moskvanın yox, lap 

Amerikanın da böyük cihazları bu ulduzları sayıb qurtara bilməzdi, amma lap 

saysaydı da, nə olsun? mənası  nə idi? çünki əsas məsələ bunda deyildi, yəni,  əsas 

məsələ ulduzun sayında deyildi, əsas məsələ onda idi ki, bu ulduzları yüz il bundan 

qabaq yaşayan insanlar da, o cümlədən,  Əliqulunun ulu babası  Əlinəcəf də, yox, 

Əlinəcəf yox, Nəcəfəli də, bax, beləcə göy üzündə görmüşdü, min il bundan qabaqkı 

insanlar da və o cümlədən, Əliqulunun əcdadları da bunları beləcə görmüşdü... 

Yaxşı də... Görmüşdü, görmüşdü, Allah onların hamısına rəhmət eləsin, amma 

niyə, bu əsas məsələdi? Bunun əsas məsələ olmasının mənası nədi ki?– Əliqulu bu 

sualların cavabını bilmirdi, amma orası tamam dəqiq idi ki, bu fikir, yəni, 

əcdadlarının o qədimliyi (indi sümükləri də çoxdan çürüyüb qatışıb torpağa), babası 

Nəcəfəlinin (Nəcəfəlinin, yoxsa Əlinəcəfin? nə isə...) adını beləcə səhv salması işım-

işım işıldayan bu aylı-ulduzlu gecənin bürküsünə, bu gecənin hər tərəfi bürümüş ölü 

sakitliyi içində  hərdən vızıltısı  gələn ağcaqanadın pis əməlinə qarışıb  Əliqulunun 

ürəyinə kədər dolu bir nigarançılıq gətirirdi. 

Bəlkə  də bu, nigarançılıqdan daha artıq bir nisgil idi, amma inanmıram ki, 

Əliqulu «nisgil»in dəqiq mənasını bilirdi və yəqin ona görə də isti yay gecəsinin o 

aylı-ulduzlu çağında bu sözü fikrinə gətirmirdi, hər halda – nigarançılıqdı, ya nisgil 

idi, ya da bunun adı başqa bir şey idi,– o hissiyyat Əliqulunun içinə, elə bil ki, bir 

çəkisizlik gətirmişdi və onun ürəyi də o çəkisizlikdə, elə bil ki, lap yavaş-yavaş 

vurmağa başlamışdı  və o yavaşlıq, o lənglik o nigarançılığı (nisgili?) bir az da 

artırırdı, o kədəri, elə bil, kömür kimi, daha da qaraldırdı, quyunun dibinə aparırdı. 

 

---

 

313

* * * 

 

Elə  həmin gecə idi, göyün üzü eləcə başdan-başa ulduz idi və o gecə, yuxusu 

tamam qaçmış diş  həkimi Müseyib yatağından qalxıb otağın dənizə açılan 

pəncərəsinin qabağına gəldi və kondisionerin işləməsinə baxmayaraq, pəncərəni 

açdı, içərinin sərinindən sonra eşiyin bürküsü bircə anın içində onun bütün sifətini 

bürüdü və elə bil, o bürkü bayaqdan bəri kişinin içində yaranmış qüssəni bir az da 

artırdı, amma elə ki, Müseyib göyün üzündəki o ulduzları gördü, elə bil, onların 

işıltısı o bürkünü yarıb içindəki o qüssəyə  nəsə bir balaca yüngüllük gətirmək 

istədi... 

Və elə o anda da əlli il, bəlkə daha da artıq bir müddətdə heç vaxt yadına 

düşməyən bir görüntü birdən-birə, tamam qəflətən Müseyibin yadına düşdü: onda 

hələ məhəllədə yaşayırdılar, on dörd-on beş yaşı olardı, bax, beləcə bir aylı-ulduzlu 

isti yay gecəsi idi, anasının birmərtəbəli evlərinin damında saldığı döşəyin üstündə 

arxası üstə uzanıb yatmaq istəyəndə göydə, o ulduzların arasından işım-işım 

işıldayan bir ulduz uçub getdi...  

yox oldu... 

hara uçdu o ulduz?.. 

o biri ulduzlar isə bu uçuşun fərqində deyildi, göyün üzündə eləcə 

işıldayırdılar...