Seçilmiş əsərləri

* * *

 

 

2002-ci ilin görünüşü, yazılışı Əminə xanımın heç xoşuna gəlmirdi – ortada iki 

sıfır (00), başda da, axırda da iki (2) – və elə bil ki, bu yazılışda bir aldatma, yalan 

var idi, yəni bu iki «0» və iki «2» səliqə-sahmanının arxasında,  əslində, dünyanın 

bəd  əməlləri dayanırdı  və o səliqəli düzülüş, görünüş isə, adamları aldatmaq üçün 

idi. 

Gecələr şairin çarpayısının qabağındakı kresloda oturub, heç olmasa, bir balaca 

yuxuya getmək istəyəndə, mürgü aləmində, o 2002 cürbəcür düzümdə, yazıda 

Əminə xanımın gözlərinin qabağına gəlirdi: 

2 – 002 

2 – 00 – 2 

20 – 02 

200 – 2 

2 – 0 – 0 – 2 

---

 

340

Və beləcə, bu 2002-ci ilin rəqəmləri hansı düzümdə olursa-olsun, Əminə xanıma 

bədbinlik gətirirdi, hər iki tərəfdəki o «2» hansı  bəd qüvvələrinsə tutduğu muzdlu 

telexronitellər kimi, bədbinliyi o «2002» rəqəminin içində qoruyub saxlayırdı, kiçik 

bir açar deşiyi də qoymurdu ki, «2002» tutumunun içinə iynənin ucu qədər bir 

hərarət gəlsin. 

Əlbəttə, Əminə xanım yaxşı başa düşürdü ki, onların ailəsini bədbəxtlik basıb və 

sona da az qalıb, indi 2002-ci ilin başlanğıcıdı, yanvarın əvvəlləridi və bu müsibət 

uzun sürməyəcək, bu müsibətin son ucu ölüm olacaq (həkimlər də bunu 

gizlətmirdilər) və sonra şairsiz həyat da tamam başqa bir həyat olacaq – Əminə 

xanım bütün bunları yaxşı başa düşürdü. 

Və 2002-nin yazılışı, düzülüşü də, beləcə, heç bir ümid yeri qoymurdu, nəinki 

ümid yeri qoymurdu, elə bil, təzə ilin bu rəqəmləri hər tərəfə qapqara bir əlacsızlıq 

şüası saçırdı. 

Elə ki, Istanbulda son müayinədən və Alman xəstəxanasındakı bir aylıq 

müalicədən sonra Bakıya qayıtdılar və az bir müddətdən də sonra – sentyabrın 

ortalarından ki, şairin daha ayaq üstə dayanmağa taqəti qalmadı, yatağa düşdü, 

oktyabr beləcə  əzab-əziyyət içində keçdi, noyabr da belə keçdi, dekabr gəldi, bax, 

həmin dekabrın ortalarında  Əminə xanımın bütün içini, bir canavar kimi, belə bir 

hissiyyat didib-didişdirməyə başladı ki, şair Yeni il gecəsi gedəcək.  

Şair gedirdi, onu saxlamaq mümkün deyildi, bu, aydın məsələ idi, amma 2001-

ci ilin o dekabr ayı – kədərinin, iztirabının ağrısı-acısı həmişə Əminə xanımın içində 

qalacaq o dekabr ayı, Əminə xanım səhərdən axşamacan ürəyində Allaha yalvarırdı 

ki, bu müsibətin son ucu Yeni il gecəsi baş verməsin və  oğlu da, qızları da bütün 

ömürləri boyu Yeni il gecəsinin kədərini çiyinlərində daşımasınlar və  qəribə bir 

əhvalat baş verdi (Allah Əminə xanımı eşitdi?): Yeni il gecəsi şair özünü birdən-birə 

əvvəlkinə nisbətən yaxşı hiss etdi. 

O Yeni il gecəsi oğul da, kiçik qız da heç hara getmədi, böyük qız da, əri də, 

Əminaşka – şairin hələlik yeganə nəvəsi və şair ona Əminə xanımın adını qoymuşdu 

(«Oğlan olsaydı, öz adımı qoyacaqdım!») – da onlara gəldi, keçmiş gözəl Yeni il 

axşamları kimi, hamısı evə yığışdı və həmin Yeni il gecəsi oğlu şampan şüşəsinin 

tıxacını partladıb sağlıq dedi: 

– Papa, biz hamımız sənin sağlığına içirik! Biz hamımız çox istəyirik ki, sən 

sağalasan, ayağa qalxasan, əvvəlki kimi olasan! Bax, görürsən, bu gecə biz heç hara 

getmədik, evdə qaldıq ki, səninlə bir yerdə olaq! 

Böyük qızın əri, yəni Əminə xanımla şairin kürəkəni də: 

– Hə,– dedi.– Mənim də papam bizə dedi ki, bu dəfə Novı qodda sizə  gələk, 

sizin yanınızda olaq.  

«Mənim də papam», yəni ki, Məmməd müəllim – Əminə xanımla şairin qudası.  

---

 

341

Oğlu bu sağlığı söyləyəndə, sonra da kürəkəni bu sözləri deyəndə, Əminə xanım 

eynəyinin qalın  şüşələri arxasından zəndlə, çarpayıda uzanıb başını iki ağappaq 

qalın balıncın üstündə dikəltmiş  şairə baxdı:  şair, xəstələnəndən sonra daha da 

nazilmiş və tamam solmuş dodaqları ilə gülümsədi və başını yavaş-yavaş tərpədib, 

elə bil, oğlunun dediklərini təsdiq etdi və şairin gözlərindəki o ifadə o Yeni il gecəsi 

Əminə xanımın bütün içini qəhərlə doldurdu – şairin gözlərindəki o ifadədə bir 

minnətdarlıq var idi, elə bil, şair oğluna, qızlarına, kürəkəninə, bəlkə elə  Əminə 

xanımın özünə də təşəkkür edirdi ki, onlar heç hara getməyiblər, bu Yeni il gecəsini 

onunla bir yerdə keçiriblər... Hətta Məmməd müəllimə... Məmməd müəllimə  də 

təşəkkür edirdi ki, icazə verib, böyük qız, kürəkən, Əminaşka bu gecə onlara, yəni, 

Məmməd müəllimgilə yox, bura – şairin yanına gəliblər... 

O ağrılar şair kimi bir şəxsiyyəti sındırmışdı...  

Şairin əzablarını ancaq morfi iynəsi azaldırdı. 

Əminə xanım qorxdu ki, özünü saxlaya bilməyib ağlayar, mətbəxə keçdi, 

mikrodalğalı sobanın qapağını açıb, içində  cızhacız qızaran qaza baxdı  və bu vaxt 

oğlu mətbəxə gəlib sevinclə: 

– Papa soruşur ki, qaz necədi?– deyə xəbər verdi. 

Əminə xanım bayaq oğlunun dediyi o sözlərdəki minnəti yadından çıxardı 

(doğrudan da, o sözlərdə elə də bir qəbahət yox idi, qarışqadan fil düzəltmək lazım 

deyil və heç kim də o sözlərə fikir vermədi) və şairin əvvəlki gözəl Yeni il gecələri 

kimi, mikrodalğalı sobanın içində  qızaran qazla maraqlanması  Əminə xanımın 

kefini, elə bil, bir az durultdu və o, qaza baxa-baxa: 

– Əladı!– dedi. 

Sonra daha bir möcüzə baş verdi: şair zəif səslə, amma, az qala, tamam 

unudulmuş bir şövqlə dedi: 

– Mən də araq vuracam! 

Oğlu qədəhlərə araq süzdü, şair arıqlayıb uzanmış  və saralmış barmaqları ilə 

qədəhi özü tutub, neçə vaxtdan bəri ilk dəfə araq içdi və düzdü, arıq çənəsindən bir 

az araq süzülüb yaxasına töküldü, amma o araq neçə aydan bəri, elə bil ki, kiçik 

gözlüyü də olmayan və havasızlıqdan boğulan bu otağın pəncərələrini taybatay açdı, 

içəri təzə hava əsdirdi. 

Və o gecə  Əminə xanımın ürəyində belə bir dəli ümid baş qaldırdı ki, bəlkə, 

həqiqətən, bir möcüzə baş verəcək? bəlkə,  əri, doğrudan da, sağalacaq, ayağa 

qalxacaq,  əvvəlki kimi olacaq? amma elə ki, bir azdan – hələ yeni 2002-ci il 

gəlməmiş şairi yuxu apardı, gecə keçdi, sübh tezdən şairin dəhşətli ağrıları yenə, ilan 

başı kimi, başını dik qaldırdı, yenə gəlib morfi vurdular, Əminə xanımın ürəyindəki 

o dəli ümid də həmişəlik sönüb getdi.