Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar


-MAVZU. ESTETIKANING ZAMONAVIY MUAMMOLARI



Yüklə 15,64 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə451/452
tarix28.11.2023
ölçüsü15,64 Mb.
#167693
1   ...   444   445   446   447   448   449   450   451   452
Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmu

18-MAVZU. ESTETIKANING ZAMONAVIY MUAMMOLARI 
287 
c hegar a la nib qo lma yd ig a n ijt imo iy- ma ’ na viy ho d isa lar d ir . B iro q a na s hu
ma fk ura viylik
ma fkura bo z likk a
a yla nsa,
ya’ni ijo dkor mafkura uchun 
a xlo q iylik da n c hek ins a, sa n’at da ha q iq iy bad iiy as ar yarat is hning ilo ji 
bo‘lmaganidek, sport musobaqasida ham g‘irro mlik yo‘li bilan, «bir ama llab» 
yut ib c hiq ib, haq iq iy g ‘a la ba ga er ish is h mu mk in e ma s, zero , haq iq iy g ‘a la ba
to mo sha binn ing ba ho s i bila n be lg ila nad i. Ma sa la n, fut bo l ma ydo nid a raq ib i 
yiq ilib, o ‘r nida n t ura o lma yo t ganin i ko ‘rga n fut bo lc h i o ‘z i qu la y vaz iyat d a
bo‘lsa ham, to‘pni maydo n tashqarisiga chiqarib yuboradi, raqib o‘rnidan turib, 
haka m t o ‘pni o ‘ying a k ir it is hg a ru xs at berga nida yiq ilga n raq ib n ing o ‘z i yo k i 
ko ma nda do s hi u ni ya na ma ydo n t ashqar isiga c h iqar ib, t o ‘p ega llas h na vbat ini
ixt iyo r iy t arzda raq ib ko ma nda ga berad i. Bu – har ik ka la ko ma nd a
o‘yinchilarining jo‘mardligini, «haqiq iy yigit lar » ekanini, ularning faqat 
jis mo niy e ma s, ba lk i a xlo q iy jihat da n ha m et uk lig in i ko ‘r sat ad i, t o mo s ha bin
hec h qac ho n u lar ning biro rt as ini t o ‘pni r aq ib iga ber ib qo ‘yd i d e b a yb la ma yd i,
a fsu s c he k ma yd i, ak s inc ha, xur sa nd bo ‘lad i, na mo yis h q iling a n mard lik da n
za vq la nad i.
Qad img i yu no nla r sa n’at ni «go ‘za l yo lg‘o n» de b at aga nla r , darha q iqat ,
san’atkor bizga «bo‘lmaganni bo‘lgan qilib» ko‘rsatadi, bizni chiro yli aldaydi. 
Spo rt ning ko ‘pg ina t urlar ida ha m shu na qa ng i c hiro yli a ldo vni t o mo s ha q ilib
za vq la na miz. Ma sa la n, bo ya g i fut bo lg a qa yt a ylik: hu ju mc hi ro ‘p ara s idag i
raq ib in i, fut bo l t ili bila n a yt ga nda, «c hir o yli fint la r » bila n a lda b o ‘t ga nida biz
haq iq iy s a n’at ni ko ‘ra miz. Hat to report aj o lib bo ra yo t ga n jur na list qo yil 
qo lga nid a n «Go ‘z a l! Bag ‘o yat go ‘za l!» de ma y ilo ji yo ‘q. Spo rt ning bad ii y 
g imna st ika, s inxro n suz is h, su vga sa kras h k a bi t ur lar i r aqs sa n’at ida n 
qo lish ma yd i, figura li uc h is h e sa, o ‘z iga xo s muz ust id ag i ba let , unda va bad ii y 
g imna st ikad a mu s iqa sa n’at i ha m isht ir o k et ad i. Spo rt jis mo niy go ‘za llik n i
xu lq iy go ‘za llik va go ‘za l xat t i- haraka t lar vo s it a s ida ma ’na viy go ‘z a llikk a
a yla nt ir is hd ir . Shu ma ’no da spo rt chi ha m art ist . Mo hir spo rt chi o ‘z in i bir
mud dat ga jo nli ha yka lga a yla nt ira o lad i.
Shu la r bila n bir qat orda spo rt san’at uchun mat er ia l bo ‘lib x iz mat q ilad i.
bu nga 
o‘zimiz guvo hmiz: biz sport mavzuidagi rangtasvir, grafika, 
ha yka lt aro shlik na mu na lar in i ko ‘p ko ‘rga nmiz, hiko ya va q is sa la r ni o ‘q iga n miz.
B iro q, bu lar n ing ha mma s i s po rt ni sa n’at de b qa bu l q ilis h imiz uc hu n et ar li a so s
bo‘lo lma ydi. Buni sport estetikasi borasida jiddiy tadqiqotlar o lib borgan, 
yuqo r ida no mi z ikr et ilg a n B. Lo u shu nda y t a’r ifla yd i: «I nso n bada nin ing –
t abiiy s hak ld ag i go ‘za llik eka n in i, spo rt chi q iyo fa s i id ea l bada n t uz ilis h in i
o‘zida mujassam et ishini e’t iro f qilar ekanmiz, sportdagi go‘zallikni san’atdan 
ko‘ra, tabiatga taalluqli deyishimiz mumkin, zero, sportdagi go‘zallik ko‘p 
ho lla rda t aso d ifiylik xu su s iyat iga eg a ».
B. Lo u a yna n ma na s hu o ‘r inda haq iqat ga yaq in ke la d i, d e b o ‘yla ymiz :
spo rt da san’at unsur lar i ma vju d, lek in u but un is ic ha o lga nda, sa n’at e ma s.
Ya’n i, spo rt est et ik ko ‘r inis h larg a ega, e st et ik za vq u yg ‘o t a o lad ig a n no sa n’at
so ha. Spo rt est et ika s i u ning a na shu xusu siyat lar in i t adq iq et ad i.
Shu nda y q ilib, biz bir bo b mo ba yn ida est et ik nazar iya lar ning no sa n’at
ob’ekt lar bilan bog‘liq asosiy turlarini imkon qadar ko‘rib chiqdik. Endi navbat 
san’at estet ikasiga. 

Yüklə 15,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   444   445   446   447   448   449   450   451   452




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin