10-chizma. Pulga talab va daromad o ‘rtasidagi bog‘liqlik grafigi. 73
Monetaristlarning xulosalari shunga borib taqaladiki, pul massasidagi o ‘zgarishlar x o ‘jalik konyunkturasidagi barcha yirik o ‘zgarishlarni belgilab b era d i y o k i I. F ish e r te r m in o lo g iy a s ig a k o ‘ra, x o ‘ja lik p u ln in g « n o g ‘orasiga o ‘ynaydi». Bu tezisning zam irida pul massasining to ‘liq mustaqillik tam oylli yotadi. Pul nim a ekanligining erkin talqinidan kelib chiqib, monetaristlar naqd pul va tijorat banklari depozitlarining barcha turlarini qamrab oluvchi keng pul agregatidan foydalanadi. Tobin aytib o ‘tganidek — m onetaristlar: «B iz pul nim a ekanligini b ilm aym iz, lek in u nim a b o'lm asin , uning zaxirasi yiliga kamida 3—4% barqaror o ‘sishi lozim » deydilar, y a ’ni pul qoidasini keltirib chiqaradilar. Pul massasining ekzogen xarakteri himoyasiga keng tarqalgan dalillar qatoriga markaziy bank muomaladagi to'lov vositalari darajasini samarali nazorat qila oladi degan fikr kiradi. M onetaristik adabiyotlarda pul bazasini tartibga solishga asoslangan pul multiplikatori sxem asi keng q o ‘llaniladi. Pul massasi bilan pul bazasi o ‘rtasidagi nisbat p u l multiplikatori deb ataladi. Ular tarkibiga muomalaga chiqarilgan naqd pul miqdori, shuningdek, tijorat banklarining markaziy bank zaxira schyotlarida qolgan qoldiq mablag'lari kiradi. A ynan shu tarkibiy qism lar qonunga k o ‘ra bank depozitlarini ta ’m inlash vositasi hisoblanadi. M B baza hajmiga ta’sir ko'rsatishi m um kinligi, depozitlar esa bu bazaning hosilasi ekanligi
