Shahidlar xotirasi

1937-YIL
- 1937-yil 8-yanvar. Adliya xalq komissari va SSSR Prokurori 
harbiy trebunallarga “harbiy, diplomatik yoki davlat sirlarining
8
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

oshkor qilinishi bilan bog'liq bo'lgan” jinoiy ishlami ayblanuvchi 
va himoyachilarning 
ishtirokisiz 
korib chiqishga buyruq 
berdi. Mazkur toifaga vatan xoini, josuslik va qoporuvchilikda 
ayblanganlar ishi kirar edi.
- 1937-yil 9-yanvar. SSSR XKSning 1936-yil 17-dekabrdagi 
qaroriga asosan NKVD aksilinqilobiy unsurlami SSSRning alohida 
hududlariga ko chirish togrisida qaror chiqargan. Bu qarorga kora Boku 
va Ozarboyjon SSRning chegara rayonlaridan 2500 eronlik fuqarolami, 
qochib o'tgan sobiq kommunistlami, shuningdek, “aksilinqilobiy 
unsurlar” - ilgari qamalib, jazoni o‘tab qaytgan “quloqlar”, beklar, 
mullalaming 700 nafar oilasi ko‘chirilgan.
- 1937-yil 23-30-yanvar. Moskvada “Parallel antisovet 
trotskiychilar markazi”ning ishi bo'yicha ikkinchi 
ochiq 
sud jarayoni bo'lib o'tgan. Ayblanuvchilar G.L.Pyatakov, 
K.B.Radek, L.P.Serebryakov, G.Ya.SokoInikov va boshqalar. Ular 
bo'yintovlamachilikda, qo'pomvchilikda va kapitalizmni tiklash 
hamda SSSRni parchalab tashlash maqsadida Germaniya va 
Yaponiya manfaatlari yo'lida josuslik qilganlikda ayblangan. 13 
nafar ayblanuvchi otishga hukm qilingan, hukm 1937-yil 1-fevralda 
ijro etilgan. Matbuotda “xalq dushmanlari”ga nisbatan aholida 
kuchli nafrat uyg'otishga qaratilgan maqolalar chop etilgan.
- 1937-yil 9-fevral. “Sotsial revolyutsionerlar yo'nalishi” 
bo'yicha 
amaliy 
chora-tadbirlami 
kuchaytirish 
to'g'risida 
NKVDning quyi tashkilotlarga topshirig'i chiqarilgan.
- 1937-yil 18-fevral. V K P(b) M K Siyosiy byurosi azosi, Og'ir 
sanoat xalq komissari G.K.Ordjonikidze “yurak falaji”dan vafot 
etadi. Ordjonikidze 1936-yildan o‘zi rahbarlik qilgan tarmoq 
xodimlarini himoya qihsh maqsadida Stalinning qatag'on siyosatiga 
bir muncha qarshilik ko'rsatgan. U aynan Stalin topshirig'i bilan 
o'ldirilgan, degan fikrlar ham bor.
- 1937-yil 21-fevral. Trotskiychi qoporuvchi va josuslik 
tashkilotlarini tor-mor qilish chora-tadbirlarini jadallashtirish 
borasida SSSR NKVD Davlat xavfsizligi Bosh boshqarmasining 
direktivasi qabul qilingan.
- 1937-yil 23-fevral - 5-mart. V K P(b) M KPlenum i bo'lib o'tdi. 
Plenum partiya xodimlari va xalq orasida ommaviy qatag'onni 
boshlashni siyosiy tomondan asoslashga bag'ishlandi. Yig'ilishning 
kattagina qismi “Buxarin-Rikov ishi”ga bag'ishlandi. Ish xususida
9
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

N.I.Ejov maruza qilgan. 27-fevral kuni ularning har ikkalasi