||ACADEMIC RESEARCH JORNAL
July 2022
VOLUME 1 ISSUE 2
https://academicsresearch.com/index.php/AR/index
112
“SHAJARAYI TURK” – NOYOB MANBA
Durdona MASHRABALIYEVA,
Namdu, Tarix yo`nalishi
talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.6773982
Annotatsiya: mazkur maqola Xiva xoni Abulg’ozi Bahodirxon xonligi va uning
hayot faoliyati haqida malumot ulashadi. Uning mashhur asari hisoblangan
“Shajarayi turk” haqida qisqacha ma’lumot ketadi. Buni ilm sohiblari bilan
ulashish biz uchun burchdir.
Kalit so’zlar: Turon, adabiyot, fiqh, tarix, mantiq, musiqa, riyoziyod, jug’rofiya,
xattot, “Shajarayi tarokima”, “Shajarayi turk”, “Manofe’-ul inson”.
Tarix – bu shunday ilmlar sirasiga kiradiki, uni xalqlar va elatlar bir-birlaridan
o’rganib, tarqatishga harakat qiladilar, uni oddiy fuqarolardan
tortib barcha soha
egalarigacha qiziqib o’qiydilar. Tadqiqotni va haqiqatni tiklash, jamiki narsalar asosi
va ibdidosini aniqlash , hodisalarni mohiyatini tarix o’rgatadi.
Har bir o’lka, har bir mamlakat, har bir xalq o’zining betakror tarixiga ega.
Qadim zamonlardanoq “Turon”, “Turkiston” deb e’tirof
etilgan bu zamin turli
yozma va arxeologik manbalarga ko’ra, Xitoy, Hindiston, Eron, Misr,
Rim kabi
qadimiy va buyuk o’lkalar qatorida turadi. O’rta Osiyo jahon tarixining turli xalqlar,
tamaddunlar tutashgan eng qaynoq chorraxalaridan biri sifatida butun insoniyat
tarixining shakllanishiga ma’lum darajada ta’sir etib kelgan.
Shu bilan birga
ajdodlarimiz hayotida boshqa xalqlar sivilizatsiyasining ham ta’siri katta bo’lgan.
Xalqimizning davlatchilik tajribasi ham boy va qadimiy. O’zbekiston hududida
dastlabki mustaqil davlat tuzilmalari bundan salkam 3000 yil muqaddam (mil. avv.
I ming yillik boshlarida) paydo bo’lib, o’tgan ming yilliklar davomida takomillashib,
dunyo davlatchiligi rivojiga munosib hissa qo’shib keldi. Shuningdek, o’lkamiz
hududi uchta xonlikka bo’linib, boshqarilgan davriga nazar solsak ilm, u-ma’naviyat