«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Uzatuvchi moslamalarga mashina-dvigateldan ish mashinalariga
elektr, issiqlik, mexanik energiyani uzatishga, shuningdek, suyuq va
gazsimon moddalarni bir obyektdan boshqa obyektga yetkazib berishga
xizmat qiladigan qurilmalar (elektr uzatish yo‘llari, quvur yo‘llari, issiqlik
va gaz tarmog‘i hamda boshqalar) kiradi.

---

67
Mashina va jihozlar asosiy vositalarning eng asosiy turi hisoblanadi
va o‘z navbatida quyidagi guruhlardan tarkib topadi:
– kuch mashina va jihozlari, elektr va issiqlik energiyasini ishlab
chiqaradigan yoki uni mexanik harakat energiyasiga aylantirib beradigan
generator-mashinalar, dvigatel mashinalar (qozonxonalar, bug‘ dvi-
gatellari, turbinalar, kuch transformatorlari va boshqalar)dir;
– ish mashinalari va jihozlari mehnat predmetlariga mexanik, termik,
kimyoviy yoki boshqa yo‘sinda texnologik ishlov berishga, ularni ishlab
chiqarish jarayonida qo‘zg‘atish, qazib olish, eritish, tayyorlashga xizmat
qiladigan qurilmalar (stanoklar, apparatlar, agregatlar)dir;
– o‘lchov va rostlash asboblari hamda qurilmalari va laboratoriya
jihozlari foydalaniladigan texnika ishidagi turli parametr (ko‘rsat-
kich)larni o‘lchash, ishlab chiqarish jarayonlarini boshqarish, xomashyo,
materiallar va tayyor mahsulotlar sifatini tekshirish, namlik darajasi,
shovqin ta’siri va boshqalarni o‘lchashda ishlatiladi. Ularga manometrlar,
tarozilar, mikroskoplar, dispetcherlik nazorati va boshqalar kiradi;
– hisoblash texnikasi ma’lumotlarni elektron hisoblash mashinalarida
qayta ishlaydigan vositalardir. Ularga kompyuterlar, printerlar va boshqa
kompyuter vositalari kiradi;
– boshqa mashina va jihozlarga yuqorida sanab o‘tilmagan mashina
va jihozlar (o‘t o‘chirish va boshqa maxsus mashinalar) kiradi.