Sharq Uyg’onish davrida pedagogik fikrlarning rivojllanishi

Amir Temur umr bo’yi quyidagi o’n ikki tamoyilga amal qilgan:

• Har yerda va har vaqtda islom dinini qo’llab-quvvatlagan.
• Davlat ishlarini kengash asosida boshqargan.
• Salatanat ishlarini murosayu madora orqali yurgizgan.
• Davlat ishlarini qonun-qoida va tuzuklarga asoslanib boshqargan.
• Amirlar va sipohiylarga hurmat ko’rgazgan.
• Adolat va insofga tayangan.
• Fuqarolarga izzat-hurmat ko’rgazgan.
• Azmu jazm bilan ish tutgan.
• Raiyat ahvolidan doimiy ogoh bo’lgan.
• Turku tojik, arabu ajamning turli toifalariga hurmat ko’rsatgan.
• Do’stlarni unutmagan va ularga yordam bergan.
• Har joyda sipohiylarni hurmat qilgan.

“Temur tuzuklari”dagi hikmatlardan namunalar:

• Adovat emas, adolat engadi.
• So’zlaguvchi gar nodon erur, tinglaguvchi dono o’lsin.
• Ota bo’lmagan, ota qadrini bilmas.
• Do’shmandan qo’rqma, munofiqdan qo’rq.
• Ishon. Ammo shubha qil.
• Kuch – adolatdadir.
• Do’stlik sinovda chiniqadi.
• Filning dumi bo’lguncha, chumolining boshi bo’l.
• Toy mingan – ot ham minadi.
• Botir jangda bilinar, dono – mashvaratda.
• Birliksiz kuch bo’lmas.

Amir Temur vafotidan so’ng taxt
uchun talash kuchayib ketadi.
Temurdan keyingi yirik temuriylar
avlоdi bo’lgan Ulug’bek asli
ismi Muhammad Tarag’ay
bo’lib 1394-yilda Sultoniya shahrida
tavallud topdi. Ulug’bekning onasi
Gavharshodbegim panohida
tarbiyalanadi.

So’fiylik ta’limotining ma’naviy hayotga ta’siri

• Birinchi bosqich – shariat.
• Ikkinchi bosqich – tariqat: nafsni tiyish, xushnudlik, xudoni o’ylash, xilvat, ma’naviy muhabbatni chuqurlashtirish.
• Uchinchi bosqich – ma’rifat.
• To’rtinchi bosqich – haqiqat.

Ulug’bek davrida maktab islohoti

Ulug’bek Movarounnahr shaharlarini, xususan Samarqand va Buxoroni ilm-u ma’rifat dargohiga aylantirishga intiladi. Uning farmoni bilan 1417-yilda Buxoroda, 1417-1420-yillarda Samarqandda va 1433-yilda G’ijduvonda madrasalar qad ko’taradi.