Assotsiativ psixologiya vakillarining fikricha, nutq ham tasavvurdir. Masalan, Ebbingao`zning aytishicha, nutq - bu «ikki elementlning mustahkam assotsiatsiyalar bo`lib, kushilishidir: bir tomondan, so`z va gaplarning ularning ma‘nolari bilan, ikkinchi tomondan esa so`z va gaplarning narsalar bilan birikishidir. Gap va so`zlarning haqiqiy mohiyati nutq organlari faoliyati orqali hosil bo`ladigan, «ohang va shovqinlaridan va bu faoliyat natijasida harakat va holatni sezishdan, ya‘ni eshitish va kinestetik yoki nutq ta‘sirotlaridan iboratdir.
Assotsiativ psixologiya vakillarining fikricha, nutq ham tasavvurdir. Masalan, Ebbingao`zning aytishicha, nutq - bu «ikki elementlning mustahkam assotsiatsiyalar bo`lib, kushilishidir: bir tomondan, so`z va gaplarning ularning ma‘nolari bilan, ikkinchi tomondan esa so`z va gaplarning narsalar bilan birikishidir. Gap va so`zlarning haqiqiy mohiyati nutq organlari faoliyati orqali hosil bo`ladigan, «ohang va shovqinlaridan va bu faoliyat natijasida harakat va holatni sezishdan, ya‘ni eshitish va kinestetik yoki nutq ta‘sirotlaridan iboratdir.
Kayd qilingan hap ikkala so`z elementlari ham o`zaro mustahkam assotsiatsiyalar bilai bog`langan, deb ta‘kidlaydi Ebbingao`z. Nutq protsesslarida, ya‘ni fikrning shakllanishida, fikrni o`zgalarga bayon qilishda va o`zgalariing fikrini o`zlashtirishda assotsiativ protsess-lar, alohida tasavvurlar, xususan so`zlarning asosiy elementlari bo`lgan harakat (kinestotik) tasavvurlar bilan tovush tasavvurlari urtasida bog`lanishlar hosil bo`ladi. Hytq maxsus funktsiya sifatida tafakkur bilan tashqi - assotsiativ bog`lanishlardan tashqari hech qanday munosabatda bulmaydi.
Bu psixologlarning ta‘limotiga ko`ra, diqqat ongimizda qolgan barcha tasavvurlarni siqib chiqargan, qandaydir bitta tasavvurlar gruppasining hukmron bo`lishi bilan izohlanadi, emotsiyalar xush va noxush hislarni anglash bilan birlashgan sezgi hamda tasavvurlar yig`indisidir va hokazo. Assotsianistlar inson shaxsining o`zini ham o`z tanasini sezishga va shunga mos keladigan tasavvurlarga («tasavvurlar birikmasi»ga) asoslangan ancha barqaror va doimiy psixik hodisalar komplekslari deb tushunadilar.
Bu psixologlarning ta‘limotiga ko`ra, diqqat ongimizda qolgan barcha tasavvurlarni siqib chiqargan, qandaydir bitta tasavvurlar gruppasining hukmron bo`lishi bilan izohlanadi, emotsiyalar xush va noxush hislarni anglash bilan birlashgan sezgi hamda tasavvurlar yig`indisidir va hokazo. Assotsianistlar inson shaxsining o`zini ham o`z tanasini sezishga va shunga mos keladigan tasavvurlarga («tasavvurlar birikmasi»ga) asoslangan ancha barqaror va doimiy psixik hodisalar komplekslari deb tushunadilar.
Assotsiativ psixologiya vakillarining xizmati shundan iboratki, ular ongning yuksak murakkab protsesslarini, ya‘ni tafakkur, nutq va irodalarni tajriba asosida (asosan o`z-o`zini ko`zatish yo`li bilan) urganishni diqqat markazida tutdilar.