Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир

27

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014

---

həssaslığın və struktur dayanıqlığın  və s.

problemlərin fəlsəfi nöqteyi‐nəzərdən təhlili

xüsusi elm sahələrinə aid xüsusi obyekt –

mürəkkəbliyin, müxtəlif sahələrdə mövcud

olan izomorf qanunların, analogiyaların müəy ‐

yənləşdirilməsi üçün onların nəzəri quruluşu ‐

nun dəqiq və əsaslandırılmış şəkildə formulə

edilməsinə imkan verir. Mürəkkəb sistem lərin,

həmçinin elə mürəkkəblik fenomeninin

özünün də, dialektikasının dərk edilməsinin nə

dərəcədə əhəmiyyətli və aktual olması,

bütövlükdə, ekoloji, demoqrafik, energetika,

maliyyə‐iqtisadi, qloballaşma və s. kimi müasir

dövrün ümumbəşəri problemlərinin timsa 

‐

lında daha aydın görünür.  Məlumdur ki, bu

problemlərin həlli çox böyük həcmdə resurs ‐

ların (maliyyə, insan, intellektual) cəlb edil ‐

məsini tələb edir.  Həm də qlobal səviyyəli

mürəkkəbliklər real eksperimentə çətin tabe

olurlar. Burada sınaq və səhvlər metodu ilə

sual lara cavab tapmaq mümkün deyil (bu, heç

əlverişli də deyil), obyekt‐mürəkkəbliyə zəruri

olan davranışı «zorla boynuna qoymaq» isə

problematikdir. Görünür, burada qlobal mürək ‐

kəbliklər haqqında bilik mühüm rol oynaya‐

caq, lakin yaradıcı konvergensiya səviy yə sində

bu biliklərin sintezi, yalnız bu təfəkkürün

ayrılmaz xüsusiyyəti kimi, daxili dialoqu təmin

edə biləcək ümumi epistemoloji kons 

truk 

‐

siyanın əsasında və onun köməyi ilə müm kün

ola bilər. Belə bir təfəkkürün əsas larını işləyib

hazırlamaq filosofun birinci dərə cəli işidir.