Simlarni va troslarni kesish joylaridan va injenerlik inshoatlaridan o’tkazish reja

a-ko‘p simli o‘tkazgichning umumiy quriniShi; b-bir simli o‘tkazgichning ko‘ndalang kesimi; v,g-bir va ikki xil metalldan taShkil topgan ko‘p simli o‘tkazgichlarning ko‘ndalang kesimi; d-g‘ovak o‘tkazgichning ko‘ndalang kesimi.

Havo liniyasining simlari xavfsizlik maqsadida liniya kuchlaniShiga qarab erdan bir necha metrdan o‘nlab (30-40) metrgacha bo‘lgan balandliklarda joylaShtiriladi.Havo liniyalari elektr energiyani uzatiShga mo‘ljallangan simlardan, tayanchlarni yuqori qismiga ulangan, simlarni atmosferada bo‘ladigan o‘ta yuqori kuchlaniShdan himoya qiladigan himoya troslari, simlar va izolyatorlarni osiShga mo‘ljallangan tayanchlardan, simlarni tayanchlardan (yakkalaydigan) izolyasiya qiladigan izolyatorlardan, simlar va trosslarni izolyator va tayanchlarga mahkamlaydigan hamda ularni birlaShtiradigan liniya armaturalaridan taShkil topgan[1].

Vazifasiga ko‘ra tayanchlar oraliq (80-90% atrofida), ankerli, burchakli, oxirlilik va maxsus (o‘tiShli, tarmoqlaydigan va transpozitsiyali) tayanchlarga bo‘linadi.
Ankerli tayanchlar boShqa hamma tayanchlar oralig‘idagi simlar va troslarning tortiliSh kuchlarini butunlay o‘ziga qabul qiladi. Ular HLlarni o‘ta ma’suliyatli nuqtalarida (liniyaning oxirida, uning to‘g‘ri uchastkalarining oxirida, suv havzalarini, temir yo‘llarning, avtomobil trassalarining kesiShgan joylarida va b.) simlarni kattik mahkamlaSh uchun o‘rnatiladi. Ankerli tayanchlar orasidagi masofa anker oralig‘i deyiladi.
O‘tiSh tayanchlari turli muhandislik inShoatlari va tabiiy to‘siqlardan (katta daryolar, yo‘llar, ko‘prik va b.) o‘tiShni taminlaSh uchun xizmat qiladi.
Burchak tayanchlari HLning buriliSh joylarida o‘rnatiladi. HLning buriliSh burchagi deb uning buriliShida paydo bo‘luvchi ichki burchakni 180⁰ ga to‘ldiruvchi burchakka aytiladi (2.1.2-rasm). Burchak tayanchlari anker va oraliq tipida bo‘liShi mumkin. BuriliSh burchagi 20⁰ gacha bo‘lgan hollarda buriliSh tayanchi sifatida oraliq tayanchidan foydalaniSh mumkin.

2-rasm. HLning buriliSh burchagi.1-tayanch oyog‘i; 2-tirsak;
3-sirtmoq

SHuningdek, HLda quyidagi tipdagi maxsus tayanchlardan ham foydalaniladi: tayanchlarda o‘tkazgichlarni joylaShuv tartibini o‘zgartiriSh uchun xizmat qiluvchi – transpozitsiyalovchi tayanchlar; HLni tarmoqlaSh uchun xizmat qiluvchi – tarmoqlovchi tayanchlar; HLni daryolar, daralar kabilar ustidan kesib o‘tiSh uchun xizmat qiluvchi – o‘tkazuvchi tayanchlar.