SiNDİRİm sistemi hastaliklari

Edinsel megaösefagusun nedenleri:

Değişik nöromüsküler, endokrin, yangısal bozukluklar, ösefagustaki obstrüktif lezyonlara bağlı olarak gelişir.

Hastalıklar olarak; Myositis, myopatiyle seyreden Sistemik Lupus Erithematosis, tripanasomiasis, glikojen depolama hastalığı, polimyositis, kaşeksi, Botilismus, konjenital veya edinsel myastenia gravis ve asetilkolin esteraz toksisitesi gibi nöromüsküler junktionepatiler ösefagal dilatasyona neden olurlar. Talyum ve Pb zehirlenmeleri, travma, neoplazi, şirürjikal müdahaleler nedeniyle bilateral ösefagus dilatasyonu şekillenebilir.

Yabancı cismin alınması sonucu ösefagal perforasyonlar neden olabilir.

Merkezi sinir sistemi hastalıkları kedi ve köpeklerde megaösefagus neden olurlar (Güneş çarpması, hidrosephalus, leucomalasi ile birlikte servikal ve vertebral instabilite, Distemper). Distemper’de MSS lezyonlarına bağlı medulla veya kraniyal sinirlerin disfonksiyonlarıyla ilgili olduğu düşünülmektedir.

Endokrin hastalıklar olarak en yaygınları hipotroidizm ve hipoadrenokortikoizmdir. Hipoadrenokortikoizmde; ösefagusta glukokortikoid yetersizliğine bağlı musküler karbonhidrat metabolizması bozulur. Buna ilave olarak musküler glikojen depolarının azalması ve kateşolaminlerin aktivite azalması da patogeneziste rol oynar. Fokal mekanik obstrüksiyonlara neden olan lezyonlar (vasküler halka anomalileri, tümörler, granülomlar, daralmalar ve yabancı cisimler) megaösefagusa neden olurlar.

Ruminantlarda, hipokalemi, hipovolemi, hiponatremi gibi musküler disfonksiyona neden olan bozukluklarda da ösefagal motilite bozukluğu gelişir.

Semptomlar: En yaygın semptom regürgitasyon’dur. Regürgite edilen materyal içinde mukus ile birlikte sindirilmemiş gıdalar bulunurken, safra hiç bulunmaz. Pityalizm, halitozis, dehidrasyon, kilo kaybı, büyüme geriliği, boyunda fluktuan şişkinlik, tekrarlayan solunum sistemi enfeksiyonlarıdır. Dilatasyon ilerlediğinde, yeme ve regürgitasyon arasındaki süre uzar. Hem katı hem de sıvı gıdalar eşit oranda regürgite edilir. Hafif şiddetli aspirasyon pnömonisi, trakeobronşitis, rhinitis görülür. Ateş, yaş harharalar ve mukoprulent bir burun akıntısı görülür. Kronik vakalarda besleme bozukluklarına bağlı kaşeksi ve musküler kayıplar görülür.

Ruminantlarda ise nazal regürgitasyon ve servikal ösefagusta şişkinlikler görülür. Yemlerin ösefagusta birikmesi sonucu timpani şekillenir. Bazen gıdaların akciğere kaçması sonucu aspirasyon pnömonisi ortaya çıkar.

Teşhis: Anamnezde, kusma ile regürgitasyonu ayırt etmek gereklidir. Servikal ve torasik sörvey radyografilerden faydalanılır. Baryum ösefagogram ve fiber optik endoskopiden de yararlanılır. Ösefagal motiliteyi belirlemek için floroskopik muayene yapılır. Ösefagoskopi de megaösefagusun teşhisinde kullanılır. Ayrıca tam kan sayımı, biyokimyasal profil (CPK), seroprospinal sıvı analizleri yapılır.

Tedavi: Esas nedene yönelik tedavi yapılır. Konjenital megaösefagus düzelmez, ancak konservatif tedavide diyetin düzeltilmesi gereklidir. Hayvana küçük volümlü yumuşak ve sulu gıdalar verilir. Yiyecekler yukardan verilerek, gıdaların mideye kolayca geçişi sağlanmaya çalışılır. Aspirasyon pnömonisine karşın geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılır. Prednisolon veya azothioprine ve neostigmin ve pyridostigmin (1-3 mg/kg, 8-12 saatte arayla) gibi uzun etkili antikolinesterazlarla tedavi edilir. Toksik nedenli olanlarda toksik maddeyi uzaklaştırmak ve antidot uygulamaları yapmak gereklidir. Ösefagal motiliteyi artırmak için nifedipine gibi Ca-kanal blokerleri, nifedipine (0.25 mg/kg) kullanılır. Fiziksel obstrüksiyon yoksa prokinetik ilaçlardan metochlopromid veya bethanechol uygulanarak distal ösefagal peristaltik artırılarak gıdaların mideye geçişi sağlanır. Medikal tedaviye cevap vermeyen olgularda cerrahi müdahale endikedir.