SiNDİRİm sistemi hastaliklari

Prognoz: Hastalığı atlatan buzağılarda ekstremitelerde gangrene gelişmesi nedeniyle prognoz kötüdür. İyileşen buzağıların yaklaşık %50’si portör kalır ve gelişme geriliği gözlenir.

Tedavi: Septisemik formda genelde tedaviye fırsat olmadan hayvan ölebilir. Hastaların portör olarak kalması nedeniyle genelde damızlık değeri yüksek olan hayvanlar tedavi edilir. Hasta hayvanların tedavisinde geniş spektrumlu antibiyotikler (Trimethroprim, gentamisin, Ceftiofur vb) kullanılır. Salmonella etkenlerinde antibiyotik rezistans çok çabuk geliştiğinden mümkünse antibiyogram testi yapılarak spesifik antibiyotik kullanımı daha faydalı olur. Hayvanlarda sıvı-elektrolit kaybı sonucu meydana gelebilecek dehidrasyonun durumlarında Kolibasillosisteki tedavi aynen uygulanır. Hasta buzağılara immun serum uygulaması ve diyet tedavisi başarı şansını artırır.

Korunma: Hastalığa neden olan mikroorganizmaların yem ve suları kontamine etmesinin engellenmesi gereklidir. Bakım-besleme şartları iyileştirilmeli ve ahır hijyenine dikkat edilmelidir. Enfeksiyondan arındırılmış çiftliklerden buzağı alınmalı veya çiftlikte bulunan portörler sürüden çıkarılmalıdır. Etkenin çok sayıda serotipinin bulunması nedeniyle aşı uygulamalarında yeteri başarı sağlanamamaktadır. Ancak atenue aşıların oral yolla alınması enfeksiyona karşı koruyucu hekimlikte ümit vermektedir.
ENTEROTOKSEMİ

Süt emen, <2 haftalık olan buzağılarda, hemorajik, nekrotik enteritis ve genel toksemi semptomları ile seyreder. Perakut seyirli ve öldürücü bakteriyel enfeksiyöz bir hastalıktır.

Etiyoloji: Cl. perfiringens tip C ve B’nin toksinleri ( ve  toksinler) hastalığın gelişmesinde rol oynar. Ayrıca aşırı miktarda süt verilmesi, ani yem değişiklikleri, oral antibiyotik tedavi, kötü hijyenik şartlar ve soğuk hava etkili olmaktadır. Sporadik seyirli bir hastalıktır.

Cl. perfiringens tip A; timpani, abomasitis, abomasum ülserlerine neden olur,

Cl. perfiringens tip C, barsak epitellerine yapışarak toksin salgılayarak, epitel yıkımlanma ve nekrozlara neden olur.

Semptomlar: Hasta buzağılarda iştahsızlık, huzursuzluk, sancı, tonik ve klonik kolvülsiyonlar, titreme gibi klinik bulgulara rastlanılır. Hemorajik ishal ve kalp yetmezliği sonucu 24 içerisinde genel durum bozulur. Vücut ısısı düşer, ayakta duramaz ve yatarlar. Opistotonus ve birkaç saat içerisinde ölüm görülür.

Teşhis: Klinik bulgulara göre teşhis zordur. Otopside salmonellosisten ayırt edilemeyen, şiddetli hemorajik enteritis tablosu dikkati çeker. İnce barsaklarda, özellikle ileum ve jejunumda büyük ülseratif lezyonlar ile mavi kırmızı renk değişiklikleri ve serozada peteşiyel kanamalar görülür. Ayrıca perikartta sıvı artışı tespit edilir. Kesin teşhis barsak içeriğinden Cl. perfiringens tip C toksin izolasyonu ile konur. Toksin izolasyonları, sadece yeni ölmüş veya yeni otopsisi yapılmış buzağılarda güvenli sonuçlar verir.

Tedavi: Ani ölümler nedeniyle, genellikle hastalığın tedavisi (antitoksin tedavi) için fırsat bulunamamakla birlikte hastalık riskine sahip buzağılarda antitoksin uygulamasıyla daha fazla buzağı kayıpları önlenebilir.

Korunma: Özellikle buzağılarda fazla miktarda sütle beslemede ve ani yem değişikliklerinden mutlaka uzak durulmalıdır. Annelerin aşılanması (doğumdan 2-3 ay önce, 2-3 hafta arayla iki defa) ile buzağılar 3-5 hafta pasif olarak bağışık olabilirler. Yine aynı amaçla yeni doğan buzağılara Cl. perfiringens tip C antiserumu (-antitoksin) sc veya intra peritoneal uygulanarak korunma sağlanabilir.