Sitologiya va
Yüklə 4,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Harakatlanish
- ko‘pa yishdir
|
ajratish jarayoni
deb ataladi. Tirik organizmlar o‘sadi va rivojlanadi. O‘sish va rivojla nish barcha tirik organizm- lar uchun xos xususiyatdir. o‘sish organizmlar tomonidan ozuqa moddalarni o‘zlashtirish hisobiga amalga oshadi. organizmlar tashqi muhitdagi va o‘zida kuzatiladigan barcha o‘zgarishlarga ham sezgir bo‘ladi. Buning uchun yashil o‘sim- liklarning quyosh nuri ta’siriga bo‘lgan munosabatini ko‘rsatib o‘tish kifoya. Demak, tirik organizmlar qo‘zg‘aluvchanlik xususi- yati bilan tavsiflanadi. Shuningdek, tirik organizmlar o‘zinio‘zi idora etish xususiyatiga ham ega bo‘lib, u organizmni o‘zgaruv- chan tashqi muhit sharoitlariga javoban kimyoviy tarkibi va fiziologik jarayonlarning borishini ma’lum bir me’yorda ushlab tu - rish, ya’ni gomeostaz bilan bog‘liq. Bunda tashqi muhitdan qan- daydir ozuqa moddalarni qabul qilishi, yetishmasa organizm o‘zi- ning ichki imkoniyatlaridan foydalanishi, aksincha, ortiqcha mod- dalarni zaxira sifatida saqlashi mumkin. ko‘pincha biz turmushda hayot doimiy harakatda degan ibora- ni ishlatamiz. haqiqatdan ham shunday. Barcha tirik organizmlar, ayniqsa, barcha hayvonlar doimiy harakatda bo‘ladi. hayvonlar o‘ziga ozuqa topish va xavf-hatardan saqlanishi uchun faol hara- katda bo‘lishi zarur. Harakatlanish — tirik organizmlar uchun xos bo‘lgan muhim xususiyatlardan biridir. o‘simliklar ham harakatlanish xususiyatiga ega. Ammo ular- ning harakati juda sekin ro‘y bergani uchun deyarli bilinmaydi. Tirik organizmlarning muhim xususiyatlaridan yana biri ko‘pa yishdir . ushbu xususiyat tiriklikning eng zaruriy omili hisoblanadi va shuning uchun ham sayyoramizda hayot davom etib kelmoqda (1- rasm). ko‘payish orqali tirik organizmlar o‘zi uchun xos bo‘lgan yana bir muhim xususiyat — irsiyat va o‘zgaruvchanlikni amalga oshiradi. Irsiyat tufayli tur turg‘unligi ta’minlanadi. o‘zgaruvchanlik natijasida esa tur xilma-xilligi ortadi. http:eduportal.uz 7 oRGANIk oLAM hAQIDA MA’LuMoT I Bo‘LIM MoDDALAR ALMAShINuVI oZIQLANISh NAFAS oLISh AJRATISh Qo‘ZG‘ALuVChANLIk hARAkATLANISh ko‘PAYISh o‘SISh VA RIVoJLANISh Tirik organizmlarning asosiy xususiyatlari: Tirik organizmlar jonsiz tabiatdan nimasi bilan farq qiladi? Yüklə 4,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|