Siyasi. İDeolojiler

Bireycilik [Individualism ]
a
Bireycilik, her tür sosyal grup veya müşterek organ üzerinde bireyin üstün derecedeki önemine olan inancı ifade 
eder. 
Metodolojik
bireycilik, her siyasal teori veya sosyal açıklamada bireyin merkeziliğini öne sürer -toplum hak- 
kındaki tüm yargılar, toplumu oluşturan bireyler açısından dile getirilmelidir. Öte yandan 
etik
bireycilik ise top­
lumun, bireysel hak, ihtiyaç veya çıkarlara ahlâkî öncelik tanıyarak, bireyin yararına olacak şekilde inşa edilmesi 
gerektiğini ima eder. Klasik liberaller ve Yeni Sağ, bencil çıkarlara ve kendi ayakları üzerinde durmaya vurgu yapan 
bencil
(
egoist
) bireyciliği savunurlar. Bunun aksine modern liberaller, çıkar tatmini arayışından çok, İnsanî gelişimi 
önceleyen 
geiişmeci
bireyciliği önemsemektedirler.
________________________________________________________________________________________J
lıdırlar. İnsan doğası ister bencil olarak, isterse diğerkâm olarak tasavvur edilsin; liberaller, her bir 
kişinin kendi potansiyelini tam olarak geliştirme yeteneğine sahip olduğu bir toplumu yaratma 
arzusu etrafında birleşirler.
Özgürlük
Bireyin üstün derecedeki önemine olan inanç, doğal olarak bireysel özgürlüğe adanmayı gündeme 
getirir. Liberaller için bireysel özgürlük, (burada hem özgürlük [freedom ] hem de serbesti [liberty] 
kelimesi birbiri yerine kullanılabilir) üstün siyasî değerdir ve liberal ideolojide birçok açıdan bir­
leştirici unsurdur. İlk dönem liberallere göre özgürlük, doğal bir hakti; gerçek bir İnsanî varoluşu 
sürdürmek için zorunlu bir gereksinimdi. Ayrıca özgürlük bireylere, tercih marifetiyle kendi çıkar­
larını gözetme fırsatı da tanır: Nerede yaşayacağının, kim için çalışacağının, neyi satın alacağının 
vs. tercihi. Liberaller daha sonra özgürlüğü, insanların beceri ve yeteneklerini geliştirip, potansiyel­
lerini gerçekleştirebilecekleri yegâne koşul olarak görmüşlerdir.
Ancak liberaller, bireyin mutlak anlamda özgürlük hakları olduğunu kabul etmezler. Özgür­
lük sınırsız olduğunda, bir “ruhsat”a, diğerlerini taciz etme hakkına dönüşebilir. John Stuart Mili, 
(bkz. s. 4 6 ) On Liberty ( Hürriyet Üstüne, [1859] 1972, s. 73 ) adlı eserinde, “medenî topluluğun 
herhangi bir üyesinin iradesine rağmen üzerinde kullanılabilecek meşru gücün yegâne amacı, ‘di­
ğerlerine zarar vermesini engellemek”, olduğunu öne sürer. Mili, bireylerin mutlak özgürlük kulla­
nacakları “kendileriyle ilgili” eylemler ile diğerlerinin özgürlüklerini kısıtlayabilecek ya da onlara 
zarar verebilecek “diğerleriyle ilgili” eylemler arasında net bir ayrım yapar. Mili, birey üzerinde, ki­
şinin kendisine fiziksel veya ahlâkî olarak zarar vermesini engellemek üzere tasarlanmış olsalar bile 
hiçbir kısıtlamayı kabul etmez. Bu türden bir görüşe göre örneğin, otom obil sürücülerinin emniyet 
kemeri takmalarını veya m otosiklet kullanıcılarının kask takmalarını zorunlu kılan yasalar veya bir 
bireyin ne okuyacağını ya da dinleyeceğini sınırlayan her tür sansür kabul edilemez niteliktedir. 
Aynı anlayış çerçevesinde radikal liberteryenler, insanların, eroin ve kokain gibi uyuşturucu mad-

---