Siyasi. İDeolojiler

Küreselleşme
Küreselleşme, anlaşılması zor, kaypak bir kavramdır. Küreselleşmedeki ana fikir, Kenichi 
Ohmae’nin (1 9 8 9 ) ifadesiyle, “sınırsız bir dünya”nm, yani ulusal devlet sınırlarıyla tanımlanmış 
geleneksel siyasî sınırların geçirgen olma eğiliminin ortaya çıkmasıdır. Sonuçta küreselleşme, sos­
yal mekânı yeniden şekillendirmektedir. Yani ülkenin, toprak parçasının önemi azalmıştır. Çünkü 
“dünya çapında” veya “sınırları aşan” nitelikteki birtakım bağlantılar, hem sayıca çoğalmakta hem 
de çeşitlenmektedir. Uluslararası şirketlerin üretim ve yatırımı kolaylıkla konuşlandırması; mâlî 
piyasaların, dünyanın herhangi bir yerindeki İktisadî olaylara ânında tepki vermesi; Coca-Cola, 
M cD onald’s hamburgerleri, Nike koşu ayakkabıları, Starbucks kafeleri gibi küresel mallar olarak 
adlandırılan ürünlerin ortaya çıkması ve neredeyse dünyanın her yerinde bulunmaları, bu bağlan­
tıların en açık örnekleridir.
Küreselleşme, siyasî ideolojileri çeşitli şekillerde etkilemektedir. Öncelikle küreselleşmenin, 
milliyetçilik ve ulus olgusuyla temellendirilmiş diğer ideolojik projeler üzerinde önemli etkileri 
vardır. Örneğin, kendi kaderini tayin etme hakkı ile bağlantılı olan siyasî milliyetçiliğin, “post-e- 
gemen” koşullarda işleyen ulus-devletlerin yer aldığı bir dünyada önemini yitirme ihtimâli vardır. 
Ayrıca, devletin siyaset ve yurttaşlık alanında sadakâti tesis etme kapasitesinin zayıflaması gerçeği 
çerçevesinde, kültürel, etnik ve dinî milliyetçiliğin güçlenmesi muhtemeldir. Keynezci talep yöne­
timi gibi ulusal İktisadî stratejilerin gücünün azalması, modern liberalizmi ve sosyal demokrasiyi 
tehlikeye atmaktadır. Ayrıca muhafazakârlar, küreselleşmenin geleneği ve ulusal kimliği zayıflatma 
eğilimiyle boğuşmak zorunda kalmışlardır. İkincisi, küreselleşme katiyen yansız bir ideolojik güç 
değildir. Daha ziyade neo-liberalizm ile beraberdir ve bu açıdan devlete rağmen piyasayı güçlen­
dirir. Üçüncüsü, küreselleşme çeşitli muhalif güçlerin ortaya çıkmasına da yol açmıştır. Bunların 
arasında, gelişmekte olan ülkelerdeki dinî köktenciliği güçlendirmek vardır. Bu ülkelerde küresel­
leşme genellikle bir tür Batı, özellikle de ABD emperyalizmi olarak görülür ve gelişmiş ülkelerdeki 
küreselleşme karşıtı ya da kapitalizm karşıtı hareketler sosyalizm, anarşizm, feminizm ve çevre­
cilik dairesindeki fikirlerden yararlanmaktadır. Bir ideoloji olarak küreselleşme fikri, On Birinci 
Bölüm’de tartışılmaktadır.

---