Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 530
w www.oriens.uz May 2022 paytda ish bilan bandlikning ijtimoiy jihatlari to‘g‘risida tobora ko‘prok
gapirilayotganligi bejiz emas.
Demografik jarayonlarga bog‘liq holda, O‘zbekistonda mehnat resurslari soni
yil sayin ortib bormoqda. Tahlillar shundan dalolat bermoqdaki, 2010-2020 yillarda
respublikamiz mehnat resurslari 2930.8 ming kishiga ko‘payib, ushbu ko‘rsatkich
mazkur yillarda 17,7% ga oshganini ko‘rsatmoqda. Bunday holat respublikamizda
demografik vaziyatning murakkabligidan dalolat beradi. Chunki mehnat bozorida
demografik “bosim”ning kuchayishi yoshlarning ish bilan ta’minlash muammosini
kuchayishiga sabab bo‘ladi.
Tahlil etilayotgan davrlarda O‘zbekiston Respublikasida aholi soni 21,5 %ga
oshgan. Shuningdek, respublikamizda shahar aholisini muntazam ko‘payib borishi
kuzatilmoqda, ya’ni 2020 yilda 17183,7 ming kishini tashkil etgan, ya’ni bu
ko‘rsatkichning 2010 yilga nisbatan o‘sishi 19,9 % ga oshgan oshgan.
Respublikamizda ish bilan bandlar soni bu davrlar oralig‘ida 17,9%ga oshgan
holda, ishsizlik darajasi 2020 yilda 9,1%ni tashkil etgan. Shuningdek, mustaqil tarzda
ish qidirayotganlar soni 2,5 martaga oshgan. Buning asosiy sababi mehnat bozori
egiluvchanligining ta’minlanishi hisobiga nostandart ish bilan bandlik turlarining
kengayib borayotganligi hisoblanadi.
Mamlakatda ishsizlik katta iqtisodiy, moliyaviy ijtimoiy va ba’zan psixologik
harajatlarga olib keeladi. Iqtisodiy harajatlarbarcha iqtisodiy faol aholi band
bo‘lmasligi oqibatida YaIMda o‘z ifodasini topadi. Moliyaviy harajatlarga,
birinchidan, ishsizlarga ijtimoiy yordam sifatida ketadigan harajatlar(nafaqa moddiy
