Soliq akademiyasi m. I. Kutbitdinova «institutsional iqtisodiyot»

6.2.-jadval
Iqtisodiy nazariyalarda ustivor sektorlarning taqsimlanishi
Nazariya nomi
Markaziy o`rin tutuvchi
iqtisodiyot sektori
Fiziokratlar nazariyasi
Qishloq xo`jaligi
«Eski institutsionalizm»
Mehnat bozori
Iqtisodiy dinamika nazariyasi (Y.Shumpeter) 
Tadbirkorlik xizmatlari bozori
Keynschilik
Fond bozori
Monetarizm
Pul bozori
Transaksiya xarajatlari nazariyasi
Axborot bozori
Transaksiya xarajatlarini tasniflashda turli yondashuvlar mavjud.
Tasniflashni bitimni tuzish bosqichlariga muvofiq amalga oshirgan ma’qul.
O.Uilyamson transaksiya xarajatlari haqida ex ante va ex port (bitim tuzilguncha
va bitim tuzilganidan so`ng yuzaga keladigan) deydi. Agar sherikni qidirib topish,
manfaatlarni muvofiqlashtirish, bitimning bajarilishini nazorat qilish bitim
*
Opportunizm – qoidaga rioya qilmaslik, tajavuzkorlik

---

78
tuzishning bosqichlari sifatida ajratilsa, u holda transaksiya xarajatlarini tasniflash
quyidagi 6.3-jadval ko`rinishga ega bo`ladi.
6.3.-jadval
Transaksiya harajatlarining tasniflanishi
ex ante xarajatlari
ex port xarajatlari
Axborotni qidirib topish xarajatlari -
imkoniyatli sherik haqidagi, bozordagi vaziyat
haqidagi axborotni qidirib topish xarajatlarini,
shuningdek qo`lga kiritiladigan to`liqsiz va
nomukammal axborot bilan bog`liq
yo`qotishlarni o`z ichiga oladi.
Monitoring va opportunizmni oldini olish
xarajatlari - bitim shartlariga rioya etilishini
nazorat qilish va ushbu shartlarning
bajarilishidan bosh tortilishini oldini olish
xarajatlari
Muloqot yuritish xarajatlari -almashuv
shartlari, bitim shaklini tanlash haqida
muloqotlar olib borish xarajatlarini o`z ichiga
oladi