Test Sotsiolingvistika shakllanish, taraqqiyot nuqtai nazaridan tilning qaysi jihatlarini o‘rganadi?
A) tilning jamiyatga xizmatini
V) hayot qonuniyatlarini
S) jamiyatning tilga xizmatini
D) A va S javoblar
2. Sotsiolingvistikani fan sifatida o‘rganish jarayonida uning qaysi tomonlariga e'tibor qaratiladi?
A) umuminsoniy va siyosiy xususiyatlari
V) o‘zaro bo\liqligini o‘rganish
S) ijtimoiy dialekt sifatidagi o‘rnini
D) til va jamiyat o‘rtasidagi munosabatlar
3. Sotsiolingvistika fanini tor va keng ma'noda talqin etishni qaysi tilshunos olim ilgari surgan edi?
A) V.Jirmunskiy
V) B.Golovin
S) F.Filin
D) G.Stepanov
4. So‘zlovchining ijtimoiy belgilariga nimalar kiradi?
A) aloqa-aralashuv, nutq mazmuni
V) umumjahon va kelajak tili
S) ijtimoiy –uslubiy bo‘linish
D) yoshiga, vazifasiga, bilimiga ko‘ra belgilari
5. Ijtimoiy lingvistika deb atalish asosida qanday ma'nolar kelib chiqadi?
A) til va jamiyat o‘rtasidagi xususiyatlarning o‘zaro bo\liqligi
V) tilning umuminsoniy munosabatdagi o‘rni
S) ijtimoiy dialektlarning ijtimoiy til mohiyatlarini belgilovchi xususiyatlari
D) A, V, S javoblar
6. Hozirgi tilshunoslikka e'tibor bilan qarasak, bu fan ijtimoiy til bilimlari hisoblanib, fan va til qonuniyatlari o‘rtasidagi o‘zaro bo\lanish mavjud. Ushbu fikr quyida berilgann olimlardan qaysi biriga tegishli?
A) N. Nikolskiy
V) A. Shveytsar
S) A. Barannikov
D) To‘\ri javob yo‘q
7. 70-80 yillar ijtimoiy tilshunosligida til uyushmalari qanday holatlar asosida shakllangan edi?
A) tillar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar ta'sirida
V) sotsiologlar va tilshunoslar hamkorligida
S) ko‘p tillilik asosida
D) tillarni qiyosiy cho\ishtirish asosida.
8. Tildan tashqari uslubiy ma'nolar hosil qiluvchi qisqa til hodisalari hamda variantlar xususida fikrlar bildirgan olim qaysi javobda to‘\ri ko‘rsatilgan?
A) A.Borovkov
V) S.Denisov
S) V.Stepanov
D) A, V javoblar
9. Sinxron sotsiolingvistikaning ob'ektiga xos bo‘lgan tushunchalar?
A) hozirgi butun dunyo tili, til regionlari
V) davlat va xalq tillarining hozirgi hayoti
S) tilda hozir nima mavjud bo‘lsa
D) A, V, S javoblar
10. Sinxron sotsiolingvistika metodologik jihatdan tahlil qilinganda nimalarni o‘rganadi?
A) til tizim va uning qurilishidagi turli xil vositalarni
V) sifat va samaradorlik munosabatlarni
S) adabiy til va uning normalarini
D) barcha javob to‘\ri
12. Badiiy asar tili ko‘lamdorligini ta'minlvchi vosita nimalar bilan xarakterlanadi?
A) shu tilning estetik ko‘lamdorligini ta'minlovchi vositalarga boyligi
V) xalq o\zaki tilidan foydalanish
S) jonli so‘zlashuv tili asosida
D) V, S javoblar
13. Adabiy til deganda qanday til tushuniladi?
A) keng ma'noda tarixan shakllangan
V) so‘z ustalari tomonidan qayta ishlangan, sayqal berilgan
S) jamiyatda kishi faoliyatining barcha tarmoqlari bilan uzviy bo\langan
D) barcha javob to‘\ri
14. Adabiy til va milliy til o‘rtasidagi o‘zaro farqni ko‘rsatuvchi xususiyat nimada ?
A) tilning milliy formasi uning hayotiy formalardan biri emas, abadiiy til esa uning hayotiy shaklidir
V) milliy til ma'lum bir davr mahsuli, adabiy til esa undan oldin mavjud bo‘lgan til
S) milliy til ko‘p vazifaviy til, adabiiy til esa bundan mustasno
D) A, V javoblar
15. Jonli so‘zlashuv tili qanday til imkoniyatlari asosida taraqqiy etib boradi?
A) adabiy til imkoniyatlari asosida
V) dialektlar ta'siri natijasida
S) adabiy til ta'sirida
D) to‘\ri javob yo‘q
16. ye.Polivanov jonli so‘zlashuv tilini necha xil nomlanish asosida talqin etadi?
A) 2 xil
V) 3 xil
S) 4 xil
D) barcha javob to‘\ri
17. Tilning umumiy xususiyatlari deyilganda nimalar nazarda tutiladi?
A) dialogik, monologik, nutq ko‘rinishlari nazarda tutiladi
V) unda yozma va o\zaki til qonuniyatlari nazarda tutiladi
S) tilning vazifaviy belgilari
D) hududiy dialektlar va til qonuniyatlari
18. Til hayotiy shaklining o\zaki adabiy tilga ham, tilning boshqa har qanday shakllariga qarama-qarshi qo‘yiladigan formasi nima?
A) so‘zlashuv tili
V) xalq o\zaki tili
S) umumxalq tili
D) jargon va argolar
19. Xalq o\zaki tili qanday materiallar asosida yuzaga keladi?
A) adabiiy til materiallari asosida
V) dialekt va lahjalar ta'sirida
S) xalq o\zaki ijodiyoti materiallari asosida
D) umumxalq tilining boshqa ko‘rinishlari ta'sirida
20. Xalq o\zaki tilining umumxalq tilning boshqa ko‘rinishlaridan farqi nimada?
A) xalq o\zaki tilini xalq yaratadi
V) xalqning uzoq hayotiy tajribalari hamda mehnat yakunlari shu tilda o‘z ifodasini topadi
S) ko‘p ma'nolilik vazifasini bajaradi, sinonim va variant usullariga ega bo‘ladi
D) A, V javoblar
21. Koyne qanday ifoda vositasini anglatuvchi til?
A) qadimgi grek tili turli dialektlarida so‘zlashuvchi xalqlar uchun umumiy ifoda vositasini anglatuvchi tildir
V) o\zaki nutqning umumlashgan va barqarorlashgan bir ko‘rinishi
S) tilning boshqa birliklaridan farqlanib adabiy shaklni ifodalovchi
D) A, S javoblar
22. Ijtimoiy dialektlarni dialektlar sifatida emas, balki ijtimoiy nutq variantlari ekanligi haqidagi fikrlar kimga qaratilgan?
A) B.Serebrennikov
V) V.Avrorin
S) V.Jirmunskiy
D) ye.Polivanov
23. Baliqchilar, ovchilar, daraxt kesuvchilar, o‘ymakorlar kasbkorligi bilan bo\liq terminlar ijtimoiy dialektlarning qaysi bir ko‘rinishiga xos atamalar hisoblanadi?
A) jargon va argolarga xos
V) dialekt va jargonlarga xos
S) professional til atamalari
D) A, S javoblar
24. Ayrim ijtimoiy guruhlar tomonidan yaratilib, umuxalq tilidan farqlanuvi dialekt nima deb yuritiladi?
A) dialektizmlar
V) jargon
S) professional til
D) ijtimoiy dialektlar
25. +uladim (