Söz köNLÜMÜ QƏLƏm etdi (publiSİSTİk düŞÜNCƏLƏR)
Yüklə 1,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
URMU GÖLÜ HARAYI
Güney ağrısı daima ürəyimdə dərd olaraq özünə yurd-yuva salıb. Güney Azərbaycanında tədris ocaqlarında dilinə yasaq qoyulmuş başıbəlalı xalqımız İran üsul-idarəsinin əlində ağrılar içərisindədir. Mənə elə gəlir ki, Vətən eşqi bütün hisslərdən, duyğulardan ucada durur. Bu duyğunu ürəyində daşıyanların əksəriyyəti ziyalılar, mənəviyyat adamlarıdır. Məcburiyyət ucbatından dünyanın dörd bir yerinə səpələnmiş, binəva Güneyli qardaş və bacılarımızın əzilən qürurlarından yana daima ürəyim sızıldayır. Bizim ulu babalarımız birlik şərbətini vaxtında niyə içə bilmədilər?! Bu gün onların törəmələri bu acı həqiqətin ağrıları içərisində əzilməkdədirlər. Azərbaycanın Güneyi daima inqilabların, haqq uğrunda mübarizələrin beşiyi olub. Nə qədər itkilər, nə qədər qanlar tökülüb məmləkətimizdə… Bu yaxınlarda mətbuat səhifələrindən məlumatlandım ki, Azərbayca- nımızın Güneyinə məxsus Urmiyamızın tacı olan Urmu gölü qurumaq təhlükəsilə üzbəüz qalıb. İran başbilənlərinin Urmu gölünə ögey müna- sibəti məndə həm təəccüb, həm də hiddət hissini gerçəkləşdirir. Belə götürəndə İran heç də kasıb bir dövlət sayılmamalıdır. Neftdən, qazdan 173 gələn gəlirlərlə o ölkə tam firavanlıq içində yaşaya bilər və baş verə biləcək hər bir təbii fəlakətlərin qarşısını ala bilər, çünki hər şeyi dünyada həll edən ağıl və paradır. Necə deyərlər: “Adamı adam edən paradır, parasız adamın üzü qaradır…” İndi dünyamızda günbəgün artan təbii fəlakətlər, dağıdıcı zəlzələlər, sunamilərlə yanaşı ekoloji balans pozulması fonunda çayların, göllərin quruması səhralaşma, oksigen azlığı insan varlığını təhlükəyə atmaqdadır. Bütünlükdə bu olaylar insanları, xüsusən də dünyanı idarə edənləri ağılla- rını işə salıb dərindən fikirləşməyə çağırmırmı?! Bu dünyanın nizamının pozulmasından yana həyəcan təbili deyilmi?! Mən təkcə bir yazar kimi yox, Neft sahəsində geofizikada çalışmış bir mühəndis kimi bu acıları yazıya almağa çalışacam. Neft istehsal edən ölkələr bilirlər ki, neft ölkəyə gətirdiyi gəlirlərlə bahəm bir çox ağrı-acılar da gətirir. Bu ağrı- acılardan ən böyüyü neftli ərazilərin çirklənməsi, atmosferə atılan qaz- lar, saysız-hesabsız tullantılardır. Bütün bunlar təbii fəlakətlərə yol açır, göllərin, çayların qurumasına yaşıllıqların məhv olmasına, təbiətdə kar- bon qazlarının çoxalmasına, oksigenin azalmasına səbəb olur. Bu da can- lıların birbaşa sağlığına dəhşətli bir zərbədir. O canlılardan birincisi isə dünyanın həm bəzəyi, həm də başının bəlası olan İnsandır. İnsansız dünya heçdir, dünyasız insan… İndiki zamanda insan toplumu dünyada ürək çatışmazlığı bəlasından əziyyət çəkir. Bilirsiz niyə? Ona görə ki, bir el misalında deyildiyi kimi “Nə tökərsən aşına, o da çıxar qaşığına…” İnsan nəfsinin felinə düşüb, müvəqqəti ömrünü nəfsinə fəda edir, ona görə də İranda hakimiyyət kürsüsündə oturanlar bu acı mətləbi göz önünə gətirib URMU GÖLÜnün qurumasına seyrçi qalmamalıdırlar. İranın güc sahibləri tezliklə bu bəlanın qarşısını almalıdırlar. Urmu gölü haqqında qısa bir arayış: Urmu gölü İran hakimiyyətinin tabeliyində olan Güney Azərbaycan, Şərqi Azərbaycan və Qərbi Azərbaycan əyalətləri arasında olan göldür. Cənubi Azərbaycan və İranın ən böyük gölü… Səthinin sahəsi 5.822 km, maksimum həddi şimaldan cənuba 140, şərqdən qərbə 55 kilometrdir. Ən dərin nöqtəsi 16 metrdir. Göldə 100-dən çox ada var. Bu adaların ən böyüklərindən birində vaxtilə bütün dünyaya lərzə salmış Çingiz xanın nəslindən olan Hülakü xanın nəvəsinin qəbri var. Urmu gölü Cənubi Azərbaycanın və İranın ən məşhur gölüdür. Köçəri quşlar bu gölü miqra- siya zamanı fasilə məntəqəsi kimi istifadə edir. Gölə tökülən çaylar: 174 1. Nazilçay 2. Acıçay 3. Sofiçay 4. Cığatıçay 5. Tətovuçay Arayışdan göründüyü kimi, göl həm tarixi baxımdan, həm ekoloji tarazlığın pozulmaması baxımından qorunmalıdır. Bu gölün quruması təkcə orda yaşayan Azərbaycan türklərinə yox, bütünlükdə İran əhalisinə, habelə qonşu ölkələrə faciə gətirə bilər. Bu yaxınlarda internet portallarında Urmu gölünün çəhrayı rəngə boyanmasının şəkilləri yayımlanırdı. Gölün çəhrayı rəngə boyanması göldə olan mikro canlıların qırılma təhlükəsindən xəbər vermirmi?.. Göldə canlı orqanizm üçün su azlığından bəlkə göl çəhrayı rəngə boyanıb. Gölün quruması ətraf ərazinin səhralaşmasına yol aça bilər. Bu isə qlobal fəlakət deməkdir! Deməli, bu, ətrafda yaşayan insanların həyatına təhlükədir. Bütünlükdə İran əhalisinə təhlükədir. İran güc adamları, alimləri bu ürək ağrıdan mənzərəyə seyrçi qalmamalıdır. Bu gün İran nüvə fizikası elminə yiyələnib. Bu elmə yiyələnmək üçün mi- lyardlarla pul xərcləyib və xərcləyir. Deməli, bu gölün də qurumasının qarşısını almaq üçün elmi və fiziki gücü hərəkətə gətirib təbii fəlakətin qarşısını almaq olar. Yer kürəsi hamımızındır, milliyyətindən, dinindən, irqindən asılı olmayaraq, bütün insanlarındır. Hardasa bir meşə yanır, çay quruyur, göl quruyur, zibilləşmə gedir, bu bütün təbiətə quyu qazmaqdır və dolayısı ilə özümüzə… Müqəddəs kitabımız Quranı əlindən yerə qoyma- yan İran hakimiyyət adamları Allah eşqinə bu fəlakətin qarşısını tezliklə almalıdırlar, çünki Allah həm təbiətin, həm də dinindən, milliyyətindən asılı olmayaraq ona tapınanların və tapınmayanların qoruyucusudur. Allah eşqinə URMU GÖLÜ qorunmalıdır, elə bu dəqiqə, bu an, bu saniyə… Azəri türklərinə nifrətin acığını göldən, dənizdən, çaydan, meşədən çıx- maq olmaz! Bu acığın zərbəsi sonda onu edənlərin birbaşa özünə dəyə- cəkdir! Ona görə də, ey İranın elm adamları, hakimiyyət sahibləri, URMU GÖLÜnün HARAYINA qulaq asın! Bu haray təbiətin, kainatın, bütünlükdə gecəbəgündüz məscidlərdə, camilərdə “Allahu-əkbər” dediy- iniz ALLAHIN harayıdır, çünki yeri də, göyü də Allah yaratmış deyiriksə, bu İlahi harayıdır. Bu haraya tələsin, QURAN naminə, İSLAM naminə, ALLAH naminə… 26.07.2012 |