Sportcha yurisli texnikasini o‘rgatish metodikasi. Reja: I. Kirish

Soglom bulaman desang yugur,
Chiroyli bulaman desang yugur,
Kuchli bulaman desang yugur.
Xurmatli talabalar, yengil atletika sizlarga yurish, yugurish, sakrash, uloktirish va kupkurash sport turlarini urgatadi. Maxsus ukuv yurtlarida esa yengil atletika – mazkur sport turining nazariyasidan, amaliy ishlaridan xamda uni ukitish uslubiyotidan iborat darsdir. Kadimiy Yunon suzi «atletika» uzbek tilida «kurash» degan ma’noni anglatadi. Kadimiy Yunonistonda kuchlilik va chakkonlikda musobakalashgan kishilarni «atletlar» deb atalgan. Yengil atletika degan nom shartli bulib, sirtdan karaganda, yengil atletika mashklarining ogir atletika mashklariga nisbatan yengil tuyilishigagina asosolangan.
Yengil atletika besh bulimdan: yurish, yugurish, sakrash, uloktirish va kupkurashdan iborat.
Maxsus ukuv yurtlarida esa yengil atletika-mazkur sport turining nazariyasidan, amaliy ishlardan xamda uni ukitish uslubiyatidan iborat darsdir. Kadimiy Yunon suzi "atletika" uzbek tilida kurash degan ma’noni bildiradi. Kadimiy Yunonistonda kuchlilik va chakkonlikda musobakalashgan kishilarni atletlar, deb atalgan.
Yengil atletika degan nom shartli bulib, sirtdan karaganda, yengil at­letika mashklarining ogir atletika mashklariga nisbatan yengil tuyulishigagina asoslangan.
Yengil atletika besh bulimdan: yurish, yugurish, sakrash, uloktirish va kup kurashdan iborat.
YENGIL ATLETIKA MAShKDARINING UMUMIY XARAKTERISTIKASI
Yurish-insonnnig joydan-joyga kuchishdagi oddiy usul bulib, turli yoshdagi kishilar uchun ajoyib mashk, bulib xisoblanadi.
Uzok va bir tekisda yurganda a’zoi badandagi kariyb barcha muskullar ishlaydi, organizmdagi kontomir, nafas olish va boshka sistemalar faoliyati kuchayadi, natijada modda almashinishi ortadi.
Jismoniy mashk, sifatida odatdagi yurishning avvalo soglomlashtirish axamiyati bor. Odamni ilk bolalik chogida yurishga urgatadilar. Lekin bu bilan kifoyalanib bulmaydi, xamma odamlar tugri, chiroyli va tejamli yura bilishlari zarur. Oddiy yurishdan tashkari, yurishning boshka xillari xam buladi: poxodda yurish, safda yurish va sportcha yurish.
Musobakdlarda yurishning texnik jixatdan eng kiyin, lekin eng foydali xili sportcha yurish kullaniladi. Uning tezligi oddiy yurishga nisbatan ikki marta ortik, ammo bunday tezlikka erishish uchun, sportcha yurish texnikasi asoslarini urganib olishning uzigina kifoya kilmay, balki oddiy yurishga karaganda anchagina intensiv ish bajarish talab kilinadi, ya’ni energiya sarflash ortadi. Shu sababdan sportcha yurish bilan shugullanish sportchi organizmiga ancha ta’sir kursatadi, uning ichki organlarini va sistemalarini mustaxkamlaydi, ularning ish kobiliyatini oshiradi, kuchni va ayniksa chidamlilikni rivojlantirishga ijobiy ta’sir kursatadi, iro­dali bulishga urgatadi. Shuning uchun xam yetuk tez yuruvchilar juda chidamli buladilar.
Yurish musobakasi stadion yulkalarida (soat strelkasi xarakatiga teskari yulanishda) va oddiy yulkalarda (shosseda, shaxar kuchalarida) 3 km dan 50 km gacha masofada utkaziladi. Yurish musobakasida katnashuvchilar, koidada belgilangan yurish texnikasi xususiyatlariga rioya kilishlari kerak.
Bularning eng asosiysi bir laxza bulsa xam ikkala oyokni bir vaktda yerdan uzilib kolishiga yul kuymaslikdir. Oyoklardan birontasi xam yerga tegmay turgan fursat sodir bulguday bulsa, sportchi yurishdan yugurishga utgan xisoblanadi. Bu koidani buzgan sportchini maxsus xakamlar musobakadan chetlashtiradilar.