Strategik menejment

GLOSSARIY 
ATAMANING O’ZBEK 
TILIDA NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA’NOSI 
Demping 
Demping 
Демпинг 
Demping – tashqi bozorni 
egallash uchun tovarni 
ishlab 
chiqarish 
xarajatlaridan pats (arzon) 

---

334 
baxolarda chetga eksport 
qilish; 
tovarni 
tashqi 
bozorda ichki bozorga 
nisbatan arzon bahoda 
sotish; tashqi bozor uchun 
kurash, 
raqobatchini 
sindirish 
vositalaridan 
hisoblanadi. 
Diler 
Diler 
Диллер 
Diler 
– yirik sanoat 
kompaniyasi 
agenti 
bo’lgan 
tadbirqor, 
u 
kompaniyadan 
ulgurji 
tarzda 
xarid 
qilgan, 
mahsulot bilan chakana 
savdoni amalga oshiradi. 
Ditsribyutor
Ditsribyutor - 
Дистрибютер 
Ditsribyutor - yirik sanoat 
ishlab 
chiqaruvchi-
firmalarning 
ulgurji 
xaridorlari 
sifatida 
faoliyat 
yurituvchi 
va 
ularning bozordagi vakili 
bo’lib xizmat qiluvchi 
firmalar. 
Differentsiatsiyalangan 
marketing 
Diversification 
marketing 
Дивесификационный 
маркетинг 
Differentsiatsiyalangan 
marketing
- 
bir qator 
o’hshash 
mahsulotlar 
bilan, bozorning tegishli 
ixtisoslashtirilgan 
segmentiga chiqish. Bozor 
segmentlarining har biriga 
alohida ishlab chiqilgan 
takliflar 
bilan 
chiqish. 
Harakatlarni 
bir 
segmentga 
qaratish 
o’rniga butun bozorga 
birdaniga, bir taklif bilan 
murojaat qilish. 
 
 
 
 
 

---

335 
 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA’NOSI 
Boshqaruv uslubi 
Method of 
operation 
Управленческие 
методы 
- bu tashkilot qo’ygan 
maqsadlarga erishish uchun 
boshqarilayotgan 
ob’ektlarga ta’sir qilish 
usullari yig’indisi. 
ko’rsatmali ta’sir 
Model farm 
influence 
Показательное 
влияние 
-o’rnatilgan tashkiliy aloqa-
lardan joriy foydalanishni 
va 
ish 
sharoitlari 
o’zgarganda ularni qisman 
tug’irlashni aks ettiradi. 
intizomiy ta’sir 
Ordinal influence 
Порядочные 
влияния 
Ular 
tashkiliy 
aloqalar 
muvozanatini 
intizomiy 
talablar va mas’uliyatlar 
tizimi 
vositasida ushlab 
turishga mo’ljallangan. 
O’z-o’zini 
boshqarish 
Self government
Самоуправления boshqarish nafaqat
boshqaruv sub’ekti 
tomonidan u yoki bu 
qarorlarni mustaqil qabul 
qilishni, balki ularning 
bajarilishini ham nazarda 
tutadi. Undan tashqari, 
jamoaning har bir a’zosi 
qarorlarning bajarilishi 
yuzasidan shaxsiy 
mas’uliyat his qiladi. 
 

---

336 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA’NOSI 
Boshqaruvning ilmiy 
uslublari 
Methods of 
operation 
Научные методы 
управления
- bu o’z-o’zini rivojlantirish 
maqsadida boshqaruvning 
murakkab texnikasidan 
foydalanish uslublar 
yig’indisi ularni ilmiy 
mazmun bilan, birinchi 
navbatda ijtimoiy 
loyihalashtirish bilan 
to’ldirish mumkin. 
Kibernetik 
modellashtirish 
Model of ciber 
Кибернетическая 
модел 
- bu murakkab ob’ektlar 
asosiy parametlarini o’rganish 
maqsadida ularni 
soddalashtirish va shu asosida
 
ularning chuqur mohiyatini 
ochish hisoblanadi. 
Ijtimoiy tizimlarni 
bashorat qilish 
Forecast social 
systems
Прогноз 
социональнаой 
системы 
boshqaruv 
organlarini 
istiqbolli 
muammolarini 
echishga 
yo’naltiradi, 
bashorat 
modelini 
amalga 
oshirish mumkin bo’lgan 
sharoitlarni aniqlaydi, ulardan 
mumkin 
bo’lgan
chetlashtirishlar 
xaqida 
ogohlantiradi. 
Axborotlashtirilgan 
boshqaruv tizimlari 
System of news 
Информационная 
система 
упрваления 
Axborotni yig’ish va qayta 
ishlash 
jarayoni 
elektron 
hisoblash texnikasini qo’llash 
natijasida 
sifat 
jihatdan
o’zgaradi. Elektron hisoblash 
texnikasining 
muhim 
ahamiyati shundan iboratki, u 
tarixiy 
paradoksni 
echish 
uchun texnik baza bo’lib
xizmat qiladi. 
 

---

337 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Ijtimoiy menejment 
mexanizmlari 
Mechanism of 
social 
management 
Механизмы 
социального 
менежмента 
mexanizmlari ijtimoiy maqsad-
lilik, 
boshqaruv 
uslublari 
(iqtisodiy, 
ma’muriy-tashkiliy, 
yuridik, ilmiy va boshqalar)ga 
yo’naltirilgan. Ular orasida butun 
boshqaruv 
ta’sirlari 
tizimida 
birlashtiruvchi 
bo’lgan 
ijtimoiyliklar alohida ajratiladi. 
Ularga 
mehnatga 
munosabat, 
inson hulq-atvori bo’yicha chora-
tadbirlar yig’indisi kiradi 
Boshqaruv 
funktsiyalari
Function of 
operation 
Функции 
управления 
faoliyatining 
alohida 
turlari 
bo’lib, 
jamiyatni 
boshqarish 
jarayonida odamlar munosabati 
va aloqalarini maqsadga muvofiq 
ta’sirini 
amalga 
oshirish 
bosqichlari va yo’nalishlarini 
ko’rsatadi 
Chiziqli bo’g’inlar 
Linely parts 
Линейчатые 
части
- bu ob’ektni bevosita majmuaviy 
boshqarishni amalga oshiruvchi, 
ijtimoiy tuzimning ma’muriy 
alohidalashgan bir qismi (tarmoq 
vazirliklari, 
korporatsiyalar, 
trestlar, uyushmalar, korxonalar, 
tsexlar va h.k.). 
Funktsional 
bo’g’inlar 
Parts of function Функциональная 
часть 
boshqaruvning bir yoki bir necha 
funktsiyalarini amalga oshiruvchi, 
boshqaruv 
appara-tining 
ma’muriy 
alohidalashgan 
qismlaridan iborat (ko’mitalar, 
boshqarmalar, 
bo’limlar, 
agentliklar, idoralar va h.k.). 
Rahbarlar 
Managing 
director 
Управляюший - jamoaga boshchilik qiluvchi, 
butun boshqaruv apparati va 
uning alohida bo’g’inlari ishini 
yo’naltiruvchi ko’yilgan vazifalar 
va maqsadlarga erishish bo’yicha 
jamoa faoliyatini tartibga soluvchi
va nazorat qiluvchi hodimlar. 

---

338 
Rahbarlar chiziqli va funktsional 
turlarga bo’linadi. 
Mutaxassislar 
Expert
Специалисты 
- 
bu 
maxsuslashtirilgan 
xodimlar bo’lib, ular mavjud 
bo’lgan axborotlar asosida ishlab 
chiqarish 
va 
boshqaruv 
xarakteridagi 
masalalarini 
hal 
qilish 
variantlarini 
ishlab 
chiqadilar. 
Yordamchi-texnik 
personal 
Assistant 
techniquem 
person 
Помощник 
технического 
персонала 
- rahbarlar va mutaxassislar 
faoliyatiga xizmat ko’rsatuvchi 
hodimlar. 
 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Tashkiliy 
madaniyat 
Educational 
culture
Обрзавательная 
культура 
- bu faoliyatning rasmiy va 
norasmiy qonun va me’yorlarni, 
individual qiziqishlar, mavjud 
tashki-lotda ishchining alohida 
hulqi, boshqaruvchi stilining 
farqlari, ishchining maqsadi 
rivojlanishi, urf-odat va an’analar 
tizi-midir. 
Ijtimoiy menejment 
Social 
managment 
Соционалный 
менежмент 
ijtimoiy 
masalalarni 
echish 
maqsadida butun aholini, barcha 
ho’jalik va boshqaruv tuzilmalari 
sub’ektlari kuchini birlashtirishga 
qaratilgan 
davlatning 
ijtimoiy 
sohadagi faoliyati. 
Ijtimoiy loyiha 
Social plan 
Социальный план 
-bu o’zida dasturnig shunday 
xilma-xilligini ko’rsatadiki, unda 
nafaqat 
dolzarb 
yo’nalishlar, 
umumiy masalalar, balki maqsadga 
erishish muddatlari, ob’ektning
rivojlanishini chuqur o’rganish 
asosida bajaruvchilar harakatlari va 
ijtimoiy 
normativlardan 
foydalanish aks ettirilishi kerak. Bir 
so’z 
bilan 
aytganda, 
loyiha

---

339 
ijtimoiy masalalarni chuqur ishlab 
chiqish bilan xarakterlanadi va 
nafaqat ijtimoiy tashhis, balki 
tashkiliy - boshqaruv (texnologik) 
ta’minotni ham o’z ichiga oladi 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Resurs 
Resours
Ресурс 
«zahira» 
so’zi 
bilan 
yaqin 
ma’noga ega bo’lib, ko’pchilik 
hollarda sinonim sifatida ishlatiladi 
Komplekslilik 
printsipi 
Principle of 
complex 
Комплексный 
принцип 
- 
barcha 
ijtimoiy 
resurslardan 
ko’p 
tomonlama 
foydalanishni 
ta’minlaydi. 
Manfaatlarni 
moslashtirish 
printsipining asosiy sharti bir birini 
rad 
etuvchi 
tendentsiyalarni 
neytrallashtirish. 
Me’yorlilik 
printsipi 
Principle of 
norm 
Нормативный
принцип 
ijtimoiy resurslardan foydalanishni 
boshqa 
maqsad, 
vazifalar 
va 
qadriyatlar 
bilan 
uyg’unlikda 
amalga oshirishni ta’minlash. 
Motivatsiya
Motivation
Мотиватция 
Yangilanish,yangilik qilish o’sish 
kabi ma’nolari bor. 
Innovatsiya
Innovation
Инновация 
Bu fan yoki biror bir ishga 
yangiolik 
olib 
kelish 
texnika 
texnologiyalar yangi g’oya va 
rejalar shular jumlasidandir. 
Servis faoliyati 
Active servise 
Сервисная 
деятельност 
Servis faoliyati iqtisodiy faoliyati 
turi bo‘lib, bozor munosabatlari 
doriasida va ishchilarni malakaviy 
tayyorgarligi 
asosida 
jamiyat 
ne’matlarini yaratishga, xizmatlar 
ko‘rsatishga, servis mahsulotlarini 
ishlab 
chiqarishga 
qaratilgan. 
Servis 
faoliyati 
ixtisoslashgan 
xizmat ko‘rsatish strukturalari, 
ya’ni uni sub’ektlari tomonidan 
generatsiya 
(ishlab 
chiqariladi, 
sotiladi) qilinadi 

---

340 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA’NOSI 
Motivatsiya
Motivation
Мотивация 
Yangilanish,yangilik 
qilish 
o’sish kabi ma’nolari bor. 
Innovatsiya
Innovation
Инновация 
Bu fan yoki biror bir ishga 
yangiolik olib kelish texnika 
texnologiyalar yangi g’oya va 
rejalar shular jumlasidandir. 
Davlat organlari
Department 
organs 
Государственные 
органы 
Bu 
davlatga 
qarashli 
muassasalar. 
Broker
Brocer
Брокер 
-tovarga 
nisbatan 
mulk 
huquqini olmaydigan ulgurji 
savdogar bo’lib, uning asosiy
funktsiyalari 
xaridorlarning 
sotuvchilar 
bilan 
xabarlashishini 
va 
ular 
o’rtasidagi 
muzokaralarda 
ko’maklashishini o’z ichiga 
oladi. 
Bank mеnеjmеnti 
Management of 
bank 
Менеджмент 
банка 
Bank mеnеjmеnti boshqaruv 
jarayonini amalga oshirib, 
moliyaviy, moddiy, tashkiliy, 
xuquqiy, ma'naviy psixologik 
shart-sharoitlarni 
yaratish, 
boshqaruv 
vazifalarini 
bеvosita ijro etilishi bilan 
bog’liq 
jarayonlarni 
o’z 
ichiga oladi 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Shaxs 
Person
Личность 
- bu o’z qobiliyatidan kelib 
chiqan xolda ma’lum bir 
ijtimoiy vazifani bajaruvchi 
inson. Shaxs vazifalarining 
turli xilligi, uning tuzilishini 
ifodalaydi. Jamiyatda shaxs 
boshqa 
individlar, 
ijtimoiy 

---

341 
holat, 
shaxs 
va 
jamiyat 
o’rtasidagi 
munosabatlarni 
tartibga soluvchi, davlat turi 
bilan uzviy bog’liq. 
Kommunikati
vlik
Community
Коммуниактивный korxona holatini mijoz va 
haridorlarga mos keladigan 
holda ko’rsatish; 
Qat’iylik
principally 
Принцыпиальный qiyinchiliklarga 
qaramasdan 
o’z maqsadi tomon borish. 
Rag’batlantirish
Motivation
Мотиватция
-ishchilar 
energiyasidan 
foydalangan holda maqsadga 
erishish tartibini yaratish. 
Tashkilotchilik 
qobiliyatini 
Educationally 
method 
Оброзовательная 
способность 
guruhlar faoliyatini ma’lum 
bir yo’nalishga solish. 
GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Strategiya 
Strategy
Стратегия
Strategiya 
(grekcha 
strategia. 
strotos voysko + ago- olib 
boraman) - umuman urush va 
kompaniyalarda olib boriladigan 
juda katta operatsiyalar san’atidir 
Munitsipal 
xamjamiyat 
Municipal socity
Муницыпиальное 
общество
-rivojlanishining 
kontseptsiyasining 
boshqa 
bir 
universal texnologiyasi bo’lib, 
maqsadli 
rivoj-lanishni 
almashtirmagan 
holda 
oddiy 
usullar orqali (bozor xo’jaligi, 
reforma) yashash sifatini oshirish 
hisoblanadi.
Munitsipal 
hamjamiyat 
yashovchilar
Residents 
municipal socity 
Жители 
муницыпиального 
общества 
-bu bir chegara ostidagi joy emas, 
balki 
odamlarning 
ijtimoiy 
jamiyati. 
Ho’jalik 
yuritishning 
korporativ metodi 
Corporotivy 
method 
economic 
products 
Корпоративный 
метод хозяственного 
производоства 
orqali markaziy hokimiyat 
bilan 
o’z-o’zini 
boshqaruv 
orgnalari 
o’zaro 
aloqalari 
muvozanatlashtiriladi, resurslarni 
taqsimlashda 
ratsional 
yo’l 
tanlanadi 
va 
boshqalar 
mohiyatdan xo’jalik yuritishning 
korporativ shakllari jamiyati o’rta 

---

342 
mulkdorlarni paydo bo’lishiga 
sharoit yaratadi. 
Loyiha
Plan
План
bu biror bino,inshootni barpo 
etish maqsaddida yoli muayyan 
bir buyumni yaratishga doir 
tayyorlangan hujjatlar majmui