Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

1774-cü il­dən 13 müs­təm­lə­kə mül­kü Fi­la­del­fi­ya şə­hə­rin­də I qi­tə konq­re­si­ni ça­ğır­dı­lar və top­lan­mış in­gil­tə­rə­li nü­ma­yən­də­lər İn­gil­tə­rə kra­lı III Qe­or­qa tə­bəə­lik­də sə­da­qət­li və­tən­daş­la­rı­nı par­la­ment­dən və «qəd­dar» na­zir­lər­dən qo­ru­maq xa­hi­şi ilə mü­ra­ci­ət et­di­lər. Kral isə bu mü­ra­ciə­tə mən­fi mü­na­si­bə­ti­ni bil­di­rir. Bu isə in­gi­lis mən­şə­li Ame­ri­ka müs­təm­lə­kə­çi­lə­ri­nin müs­tə­qi­lilk uğ­run­da mü­ha­ri­bə­si­nin baş­lan­ğı­cı de­mək idi. 1776-cı ilin 4 iyu­lun­da Fi­la­del­fi­ya­da II qi­tə konq­re­sin­də 13 müs­təm­lə­kə mül­kü öz müs­tə­qil­li­yi­ni elan et­di və ye­ni döv­lə­tə Ame­rit­ka Bir­ləş­miş Ştat­la­rı adı ve­ril­di. 1782-ci il­də İn­gil­tə­rə Bir­ləş­miş Ştat­la­rın müs­tə­qil­li­yi­ni ta­nı­dı. Beş il­dən son­ra Ame­ri­ka Kons­ti­tu­si­ya­sı qə­bul olu­nur və C.Va­şinq­ton öl­kə­nin bi­rin­ci pre­zi­den­ti se­çi­lir.

I və II Dün­ya mü­ha­ri­bə­lə­ri ABŞ iq­ti­sa­diy­ya­tı­nın in­ki­şa­fı­na ye­ni tə­kan ver­di. 1991-ci il­də SSRİ və so­sia­lizm sis­te­mi­nin da­ğıl­ma­sın­dan son­ra dün­ya­da Bir­ləş­miş Ştat­la­rın li­der döv­lət ol­ma­sı ha­mı tə­rə­fin­dən ta­nın­dı. Bi­zim gün­lər­də isə Bir­ləş­miş Ştat­lar­la mü­qa­yi­sə edi­lə bi­lə­cək qüv­və­lər ya­ran­mış­dır. Bu ilk növ­bə­də Qər­bi Av­ro­pa İt­ti­fa­qı və Şər­qi Asi­ya döv­lət­lə­ri­dir.