Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

göl­lə­rin ümu­mi sa­hə­si 9,2 min kv.km-dir. ən bö­yü­yü axar­sız, duz­lu göl Van­ (3713 kv km. yük­sək­də yer­lə­şir).

Tor­paq-bit­ki ör­tü­yü. Tür­ki­yə­nin tor­paq­la­rı dağ tor­paq­la­­rı ol­du­ğun­dan məh­sul­dar­lı­ğı zə­if­dir və əkin­çi­li­yə az ya­rar­lı­dır. Əra­zi­si­nin 20%-ni dü­zən­lik tor­paq­la­rı təş­kil edir. Qər­bi Ana­do­lu­nun da­ğə­tə­yi ra­yon­la­rı, Qa­ra və Ara­lıq də­ni­zi­­nin bə­zi sa­hil­lə­rin­də boz tor­paq­lar ya­yıl­mış­dır. Qır­mı­zı tor­­paq­lar Qa­ra də­niz böl­gə­sin­də­dir.

Mər­kə­zi Ana­do­lu­nun çöl­lə­ri xır­da buy­nuz­lu mal-qa­ra üçün ot­laq ki­mi is­ti­fa­də olu­nur. Şər­qi Ana­do­lu­nun qa­ra tor­paq­la­rı olan çöl əya­lət­lə­ri əkin­çi­lik- öl­kə­nin «ta­xıl an­ba­rı» sa­yı­lır.

Qa­ra və Egey də­ni­zi sa­hil­lə­rin­də zən­gin subt­ro­pik bit­ki ör­tü­yü­nün ya­yıl­mışdır. Dağ­la­rın cə­nub ya­mac­la­rı en­li­yar­paq­lı sıx me­şə­lər­lə (fıs­tıq, pa­lıd, və­ləs, ağ­ca­qa­yın, çi­nar, şüm­şad, zo­ğal, fın­dıq ağac­la­rı) ör­tü­lü­dür. Dağ ətək­lə­rin­də bağ­lar, üzüm­lük­lər, on­dan yu­xa­rı­da isə iy­nə­yar­paq­lı me­şə­lər, üst qur­şaq­da alp çə­mən­lik­lə­ri ya­yıl­mış­dır.

TF: Tür­ki­yə­nin şi­ma­lın­da Mər­mə­rə də­ni­zi sa­hil­lə­rin­dən Van gö­lü­nə­dək in­ten­siv baş ve­rən zəl­zə­lə­lər; sel və daş­qın ha­di­sə­lə­ri; tor­paq sü­rüş­mə­lə­ri və s.