1. Salamlaşma - Mədəni nitqin etiketlərindən olan salamlaşmada
xalqımızın milli mentalitetinə uyğun hazır nitq modelləri insanlarda
ünsiyyətin başlanğıcı kimi xoş ovqat yaradır, qarşılıqlı anlaşmaya, bir
növ, körpü salır. Azərbaycanlılar qarşılaşarkən əvvəlcə mütləq
salam və ya
salaməleyküm sözlərindən birini işlədir, ardınca günün hansı
çağından asılı olaraq
sabahın (sabahınız)
xeyir! Günortanız xeyir! Axşamınız xeyir! - ifadələrini işlədirlər. Müsahib elə həmin
söz-ifadələrlə cavab verir. Yaşlılar cavabında
Aqibətininz xeyir! Hər vaxtınız xeyir! Ağ bəxt olasınız! - ifadələrini işlətməyə üstünlük
verirlər.
2. Sağollaşma - Yaşlılar
"xudahafiz" sözünü, yeniyetmələr,
gənclər
salamat qahn! Sağ olun, Sağlıqla qalın! - ifadələrini, orta
yaşlılar isə ailədən gələn adət üzrə bu kəlamlardan birini seçirlər. Əgər
sağollaşma mənzildə və ya birinin həyətində baş tutubsa, yola salan
"Xoş gəldin!" "Xoş gəldiniz!" deyir, axşamdan xeyli keçmiş gedən
şəxs
"Gecəniz xeyrə qalsın!", ev sahibi - yola salan isə "Xeyrə
qarşı!" ifadəsini işlədir. Bu nitq etiketləri yalnız üzbəüz görüşənlərə
deyil, eləcə də telefonla danışanlara da aiddir.
3. Üzrxahlıq söz vs ifadshri: Bağışlayın; Üzr istsyiram; Narahat etdiyima göra üzr istayiram; Siza zahmat verdim; Allah sizdan razı qalsın (olsun)!; Əwalcadan minnatdarlığımı bildiriram va s. 4. Taşakkür etma: Taşakkür ediram; Taşakkürlar! Har şey üçün minnatdaram! Allah (sizdan) razı olsun! Allah sizi (sani) biz9
