Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Pərdə

---

Milli Kitabxana

174

EŞQ VƏ İNTİQAM

Beş pərdəli, yeddi şəkildə faciə

İŞTİRAK EDƏNLƏR

Ə l i m ə r d a n - quldur dəstəsinin atamanı.

İ b a d - onun yoldaşı.

P i r i  b a b a - ovçu meşə qarovulçusu.

Y a s ə m ə n - Əlimərdanın arvadı.

X a l i s ə n ə n ə - Piri babanın arvadı.

Ç i n g i z - surətən Əlimərdanın oğlu,

Q ə m ə r - Əlimərdanın qızı.

C ə b i - Əlimərdanın nökəri.

Ş a h b a z b ə y - mülkədar bəy.

H ə c ə r x a n ı m - onun arvadı.

Ş ə m s i b ə y - onun oğlu

Z ö h r ə x a n ı m - onun qızı.

S ə f i b ə y - qəza naziri.

X a v ə r - xidmətci qız.

H e y d ə r q u l u -

}nökərlər

S ə f a

P r i s t a v.

S t r a j n i k l ə r.

BİRİNCİ PƏRDƏ

Səhnə meşə içində ağac çəpərlə hasarlanmış bir həyət göstərir. Həyətin sağ tərəfində Piri

babanın  koması,  sol  tərəfdə meşə sahibi  Həsənqulu  ağanın ikimərtəbəli evi  görünür,

Həyətde neçə yerdə skamyalar qoyulmuşdur. Yasəmən komanın onündə oturub özünü günə

verir. Yanında  bir  beşik. Pərdə qalxdıqda Piri baba çiynində tüfəng, əlində qırqovul daxil

olur.

P i r i b a b a. Yasəmən, gör sənə nə kök qırqovul ovlamışam.

Y a s ə m ə n. Ah, nə gözəl qırqovuldur.

P  i  r  i b  a  b  a.  Qızım,  gərək  bu  gün  də durmayaydın.  Özünü  gözlə,  yoxsa

üzülərsən.

Y  a  s ə m ə n.  Baba,  doğrudur,  mən  şəhərdə tərbiyə almışam,  amma əslim

kürddür. Bizim arvadlar köç üstündə atdan düşüb, doğarlar, yenə

---

Milli Kitabxana

175

atı minib köçdən qalmazlar. Üç gün yatdığım kifayət edər. Ürəyim darıxdı, çıxdım

ki, özümü bir az havaya verim.

P i r i b a b a. Bəs, Xalisə haradadır?

Y a s ə m ə n.  Xalisə nənə bulaqdan  su  gətirməyə,  həm  də çağanın əsgilərini

yumağa gedibdir.

P i r i  b a b a. Topal gəlib çıxdımı?

Y a s ə m ə n. Xeyr.

P i r i b a b a. Görəsən, nə qəziyyə üz verdi ki, bu üç günün ərzində gəlib çıxa

bilmədi. (Tüfəngi ağacdan asıb Yasəmənin yanında oturur.) Yasəmən, Əlimərdanın

sədası bizim torpaqdan gəlir, görünür İrandan bu tərəfə keçmişdir.

Y a s ə m ə n. Ah, baba, bu nə ömürdür ki, mən sürürəm. Bu gün tamam yeddi

aydır ki, Əlimərdan məni burada qoyub özü qaçaq olmuşdur. Bu uzun müddətdə nə

gecə, nə gündüz xəyalımdan, ürəyimdən sevgili ərim çıxmır. (Ağlayır.)

P i r i  b a b a. Yasəmən, səbir et, naşükür olma.  Allaha  dua et,  ürəyin təsəlli

tapsın.  Bu  bəlalar,  bu  cəfalar  ki,  sən  çəkirsən,  hamısı Əlimərdanın  ucundandır.

Rəhmətlik  qardaşımın cəmi  xasiyyəti  oğlu Əlimərdana  keçmişdir.  Atası  kimi

təkəbbürlü,  kinli,  höcət,  qoçaq  bir  dəliqanlıdır.  Hansı  bir  rəiyyət  qızının irz-

namusuna ağaları toxunmamışdır?

Ya  s ə m ə n.  Allah  o  ağaları  dünya  üzündən  məhv  edəydi,  ta  bizlər də rahat

gün görəydik.

P i r i b a b a. Nə etməli, qızım, dünya belə gəlib, belə də gedəcəkdir. Qüvvətli

zəifi basacaq, əzəcək,  zalım  məzlumu incidəcək,  məhv  edəcək,  dövlətli  kasıbı

sıxacaq, boğacaqdır. Qızım, bunlar tək insanda deyil, heyvanda da belədir. Tamam

qırx  ildir  ki,  mən  bu  meşədə ömür  sürürəm.  Bu  bağlarda  ov  edirəm.  Hər  bir

heyvanın,  quşun,  həşəratın  yaşayışına  diqqət  etmişəm.  Bir  də görürsən,  bir  tərlan

kəklik ovlayıb qaya başında yeməyə məşğuldur. Qəflətən ondan qüvvətli bir şahin

ildırım  kimi  şığıdı,  onun əlindən  aldı,  havaya  qalxdı.  Bax,  böcəkləri  qurbağalar,

onlan ilanlar, ilanları da kirpilər yeyib tələf edirlər.

Y a s ə m ə n. Baba, onlar heyvandır, anlamır, ağılları yoxdur. Bəs bu insanlar

nə üçün bir-birlərini qırırlar?

P i r i  b a b a. Qızım, biri dövlət üstə, biri şöhrət üstə, biri tamah üstə, səbəbləri

çoxdur.  Mənim  qardaşım  oğlu Əlimərdan  da  qeyrət,  namus  üstə.  Mənim

nəsihətimə qulaq asmadı, dedi gərək Şahbaz

---