Sumqayit döVLƏt universiteti

23.PK-da kəmiyyətlərin növləri, sabitlər, dəyişənlər

PK-nın bir neçə proqram­laşdırılma dilləri vardır. Bu dillərdən daha çox LAD-kontakt sxemləri, FBD – funksional bloklar diaqramı və STL – operatorlar siyahısı kimi dilləri göstərmək olar.PK-da istifadə edilən kəmiyyətlərin növləri və onların sabit şəklində təsvir formaları cədvəl 1-dəki kimidir:

Cədvəl 1

Sabitin adı	Tipi	Uzunluğu (Bitlə)	Nümunə
Məntiqi	BOOL	1	1 və ya 0
Bayt	BYTE	8	B#16#A9
Maşın sözü	WORD	16	W#16#12AF
Ikiqat söz	DWORD	32	DW#16#AD1C2F54
Simvol	CHAR	8	‘A’
Adi tam ədəd	İNT	16	243
Uzun tam ədəd	DINT	32	L#64532
Həqiqi ədəd	REAL	32	2.5 və ya 0.25E1
Gözləmə müddəti	S5TİME	16	S5T#2H10M2S15MS
Vaxt	TIME	32	T#2D3H5M8S4MS
Tarix tipli vaxt	DATE	16	D#2016-02-18
Günün vaxtı	TİME OF DAY	32	TOD#12:23:45:10

B#16#A9, W#16#12AF və DW#16#AD1C2F54 ifadələ­rin­də 16 ədədi uyğun olaraq A9, 12AF və AD1C2F54 kəmiyyət­lərinin 16-lıq say sistemində olduğunu bildirir.

Vaxt tipli sabitlərdə D-gün, H-saat, M-dəqiqə, S-saniyə və MS-millisaniyələrin miqdarını bildirir. Həmin kəmiyyətlə­rin konkret halda lazım olanları göstərilir. Məs.: S5T#20S sabiti gözləmə vaxtının 20 san. olduğunu göstərir.

Dəyişənlər.Dəyişənlər adları ilə verilən kəmiyyətlərdir.Onların qiyməti proqramın işi zamanı dəyişə və ya sabit qala bilər. Dəyişənlərin adı hərflə başlayıb, latın əlifbasının hərfləri və rəqəmlərdən ibarətdir: x, y12, alma və s. Dəyişənlər həm mütləq ünvanlara simvolik ad vermək, həm də hesabat zamanı aralıq kəmiyyətləri ünvanlaş­dırmaq üçün istifadə edilir. Dəyişənlər qlobal və lokal olurlar. Qlobal dəyişənlərdən proqrqamdakı bütün bloklar, lokal dəyişənlər­dən isə yalnız onların aid olduğu blok istifadə edə bilər. Qlobal dəyişənlər LAD/STL/FBD pəncərəsində Options Symbol Table vasi­təsilə açılan simvollar cədvəlində verilir və istə­nilən zaman redaktə edilə bilər. Simvollar cədvəlində obyektlə əlaqə ünvanlarını müəyyən edən dəyişənlər, kəmiyyətlər blokları (DB), funksiya (FC) və funksional bloklar (FB) elan edilir.

Lokal dəyişənlər isə hər bir blokun daxilində pəncərənin yuxarısında İnterface blokunda TEMP elementi üzərində tıklandıqda açılan cədvəldə təyin edilir.

Eyni adlı qlobal və lokal dəyişənlər ola bilər. Qlobal dəyişənlər proqramda dırnaq arasında (Məs.: “x2”), lokal dəyişənlər isə # işarəsi ilə müşayət edilir (Məs.: #x5). Global dəyişənlər cədvəlində dəyişənlərin adı (Name), tipi (Data Type) və ünvanı (Address) proqramı tərtib edən şəxs təyin edir. Lokal dəyişənlərin adı və tipini proqramı tərtib edən şəxs, ünvanını isə sistem təyin edir.