Mövzu: SCM –in maqnit dövrəsi. Əsas m.h.q-nin təyini
Sumqayıt Dövlət Universiteti “Elektrik maşınlarının əsasları” fənni
5.1-ci şəkildəki sxemdən göründüyü kimi, əsas maqnit selinin hər bir xətti ardıcıl olaraq, biri-birindən həm həndəsi ölçüləri, həm də fiziki xassələri ilə fərqlənən bir sıra mühitlərdən keçir ki, bunların cəmi, maşının maqnit dövrəsini təşkil edir. Bu halda, axtarılan m.h.q-ni təyin etmək üçün maqnit dövrəsinin aşağıdakı ümumi ifadəsindən istifadə etmək lazımdır:
Mövzu: SCM –in maqnit dövrəsi. Əsas m.h.q-nin təyini
Sumqayıt Dövlət Universiteti “Elektrik maşınlarının əsasları” fənni
- dövrənin verilmiş hissəsini əmələ gətirən cismin və ya mühitin maqnit nüfuzluğu;
dS – elementar borunun oxuna perpendikulyar en kəsiyidir.
Maşının əsas m.h.q-si F0 hesablanarkən, maşının maqnit dövrəsini elə hissələrə ayırırıq ki, bunların hər birinin hüdudunda, borunun maqnit seli, onun maqnit nüfuzluğu və en kəsiyi, borunun bütün l uzunluğunda dəyişməz qalsın. Belə bir şəraitdə, hər bir hissənin maqnit selini verilmiş hissənin S en kəsiyində bərabər paylanmış və hər biri luzunluqda olan eyni sayda bərabər elementar borulardan ibarət təsvir etmək olar. Maqnit dövrəsi beş hissədən ibarət olur: 1)hava aralığı; 2)diş zonası; 3)lövbər yarmosu; 4)qütb nüvəsi, qütb ucluğu da buraya daxildir və 5)yarmo.
Maqnit dövrəsinin hər bir hissəsi üçün xarakterik olan kəmiyyətlər 6.1-ci cədvəldə verilmişdir. Elementar boruların uzunluğu yarmo və lövbər arası hissələrdə eyni olmadığını nəzərə almaq lazımdır; buna görə də həmin hissələrdəki m.h.q. orta maqnit xəttinin boyunca hesablanır. Onda hər cüt qütb üçün maşının əsas m.h.q-si belə tapılır:
Mövzu: SCM –in maqnit dövrəsi. Əsas m.h.q-nin təyini
Sumqayıt Dövlət Universiteti “Elektrik maşınlarının əsasları” fənni
Şərtimizə görə bir hissənin en kəsiyində maqnit seli bərabər paylanır, onda:
Cədvəl 6.1.
Mövzu: SCM –in maqnit dövrəsi. Əsas m.h.q-nin təyini
Sumqayıt Dövlət Universiteti “Elektrik maşınlarının əsasları” fənni
Belə olduqda ilk tənliyi aşağıdakı kimi yazmaq olar:
Sonuncu tənlikdən belə məlum olur ki, m.h.q. F0-ı tapmaq üçün beş hissənin hər biri üçün uyğun maqnit sahə gərginliyi olan H-ı tapıb, həmin hissədə selin keçdiyi yolun uzunluğuna vurmaq lazımdır.
olduğundan, verilmiş hissənin sahə gərginliyi həmin hissənin maqnit induksiyası və materialının maqnit nüfuzluğundan asılı olacaqdır. Hissələrdəki sel və onların həndəsi ölçüləri verilərsə, hissələr üçün maqnit induksiyasını təyin etmək olar.
