Сунъий интеллект

Semantik tarmoq
Ushbu modelning asosiy afzalligi insonning uzokka saklanuvchi xotirasi to’g’risidagi zamonaviy karashlarga mosligidir.
Modelning kamchiligi - semantik tarmoqdan yechimning kidirilishini murakkabligidir.
Semantik tarmoqlarni qo’llash uchun NEkspert tizimdeb nomlangan tilga o’xshash tarmoq tillari yaratilgan.
Freymlar
Freym (frame -karkas yoki ramka) suzi 70 yillarda bilimlar strukturasini fazoviy kurinishda tasvirlash uchun taklif qilingan.
Freym asosida abstrakt obraz yeki xolat yetadi.
Abstrakt obraz tushunchasi psixologiya va falsafadan yaxshi ma’lum. Masalan, "xona" suzi eshitgan kishida xona obrazini kuzgatadi;
"6- 20 m.kv. maydonga ega, eshik va derezalarga ega, polli, turt devorli yashash xonasi" degandan bir narsani olsak, ma’no buziladi, masalan, derezalar suzini olsak, yashash emas, yotish xonasi bo’lib kolishi mumkin, lekin unda teshiklar, ya’ni slotlar ayrim atributlarning to’ldirilmagan qiymatlari mavjud, masalan, oynalar soni, devor rangi va xokazo.
Freymlar nazariyasida bunday obraz freym deyiladi. Obrazni akslantiruvchi formallashgan model ham freym deyiladi. Freym strukturasini quyidagicha tasvirlash mumkin:

Freym nomi:
(1- slot nomi: 1 slot qiymati),
(2 - slot nomi: 2 slot qiymati),
(n - slot nomi : n - slot qiymati).
Freym modeli yetarlicha universaldir, chunki u bilimlar kup xilligini quyidagilar yerdamida akslantirishga imkon beradi:
- Freymlar - ob’ekt va tushunchalarni belgilash strukturalar uchun
- Freymlar - rollar (menedjer, kassir, klient)
- Freym - ssenariyalar (bankrotlik, aksionerlik yigilishi)
- Freym xolatlar (trevoga, avariya, kurilma ish rejimi)
Freymlar nazariyasining asosiy xossasi - semantik tarmoqlar nazariyasiga xos bo’lgan xossalar vorisligidir. Freymlarda xam, semantik tarmoqlarda ham vorislik AKO - boglanishlar orkali buladi. AKO sloti o’xshash slotlar qiymatlari oshkormas holda utadigan ierarxiyaning yukorirok darajasini kursatadi.
Misol: Rasmdagi freymlar tarmogida "ukuvchi" tushunchasi "bola" va "odam" freymlari xossalarini oladi, chunki ular ierarxiyaning yukori darajasida turibdi. "Ukuvchilar shirinlikni sevishadimi" degan savolga "xa" degan javob beriladi, chunki undan yukori bola freymda barcha bolalar shirinlikni sevishi ta’kidlangan.
Xossalar vorisligi kisman bulishi mumkin, masalan "ukuvchi" freymidagi yesh "bola" freymidan utmaydi, yesh uning uzida kursatilgan.
Odam

Bola

Ukuvchi

1 - Rasm. Freymlar tarmogi

Bilimlarni tasvirlashning freymlar modelining asosiy afzalligi (ustunligi) inson xotirasi kabi tashkil qilinishi, xamda uning anikligidir.