96
3.4.4 Uygun Olmayan Davranışı Anlatan Kiplik Cümle
a) an/statt, dass; an/statt zu+ Infinitiv
Bu yan cümle uygun bir davranış biçiminin yerine uygun olmayan bir
davranış biçiminin yapılmasını ya da uygun olmayan bir davranışın gerçekleşmesini
anlatır.
Der Junge spielte Fussball, anstatt dass er sich auf die Prüfung vorbereitete.
Genç, sınava hazırlanacağı yerde futbol oynadı.
Yukarıdaki cümlede gençten beklenen davranış, sınavı varken top oynamaması
ve sınavına hazırlanmasıdır. Genç burada sınava hazırlanmak yerine
uygun olmayan
davranışı sergilemiştir.
Yan cümle ve temel cümle öznelerinin aynı olması durumunda
an/statt zu yan
cümlesi kullanılır.
An/statt dass yan cümlesini
[
-
cAğI yerde
]
,
an/statt zu yan cümlesini
ise
[
–
cAk yerde
]
biçimbirimleriyle ifade ederiz. BANGUOĞLU(1990: 574) bu tür
cümleleri, “
karşıtlama zarf fiilleri” olarak niteler.
An/statt dass ve
an/statt zu+Infinitiv
yan cümleleri sözdizimsel açıdan, cümlenin başında, ortasında ya da sonunda yer
alabilir. Ancak cümlenin ortasında oldukça seyrek görülürler.
Dostları ilə paylaş: