T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

                                     NĐŞANYAN’a (2012:120) 
 
 göre tavra- [Uyg.] (hızlı) hareket 
                                     etmektir, [tavra-] Türkiye Türkçesine [davra-] olarak geçmiştir.                            
                   
[
-n
]                : 
Dönüşlülük belirten biçimbirim 
 
[-malı]  
: Gereklilik kipi biçimbirimi 
 
[-dır]   
: Koşaç, burada gereklilik anlamını pekiştirir. 
 
  
                                       
           d) Auftrag 
           SCHULZ-GRIESBACH  (1982a:145)  bu  kategoriyi  “bir  kimsenin  bir  şeyi 
yapmak üzere bir ödev(emir) alması” olarak niteler.  Bu açıdan bir zorunluluk anlamı 
içerir.   
            1) Die Arbeiter hatten in einem Monat ein Schwimmbad im Garten zu bauen,  
                wie der Bauvertrag vorschrieb. 
                a) Đşçiler inşaat sözleşmesinin öngördüğü gibi bir ay içinde bahçede bir  
                   yüzme havuzu inşa etmek zorundaydı. 
                b) Đşçiler inşaat sözleşmesinin öngördüğü gibi bir ay içinde bahçede bir  
                    yüzme havuzu inşa etmeliydi. 
      c) Đşçiler inşaat sözleşmesinin öngördüğü gibi bir ay içinde bahçede bir  
                   yüzme havuzu inşa etmeye mecburdu.                                

---

 
148 
          Yukarıdaki  1)  nolu  cümlenin  Türkçe  anlamlarında  a)  [zorundaydı]    b)  
[etmeliydi]  yüklemleri,   c) [mecburdu]  kullanılmıştır. Her üç cümlede de zorunluluk 
kipliği (Notwendigkeitsform) anlamı vardır. 
[etmeliydi]: 
[et-]  
: Bağımlı sözlüksel biçimbirim 
[-meli] 
: Gereklilik  kipi biçimbirimi 
[-y-] 
: Bağlama ünsüzü 
[-di] 
: Gereklilik kipi hikâyesi,  [Ø] sıfır biçimbirimi 
                                                              
 
[mecburdu] : 
[mecbur-]   :   Bağımsız sözlüksel biçimbirim 
[-du] 
  :  Belirli geçmiş zaman biçimbirimi, haber kipi, [Ø] sıfır  
                       biçimbirimi.                                                 
   
           4.2.3.20   machen zu+Infinitiv 
            Kiplik  fiil  gibi  kullanıldığı  zaman  “bir  şeyi  kurcalamak:  sich  zu  schaffen 
machen”  (GRIESBACH,1986:  278)    ya  da    “gizli  maksadı  olmak:  etwas  im  Schilde 
führen
” 
(a.g.e.: 278)   anlamı ile ifade edilir.     
 
                Der Einbrecher machte  sich an der Haustür zu schaffen. 
                Hırsız evin kapısını kurcaladı. 
 [kurcala-dı
]
 : 
[kurcala-]  :  Bağımlı sözlüksel biçimbirim 
  
 
[-dı] 
:  Belirli geçmiş zaman biçimbirimi, haber kipi, [Ø] sıfır  
                     biçimbirimi      
  

---

 
149 
          4.2.3.21   scheinen zu +Infinitiv