T. C. BÜLent eceviT ÜNİversitesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü

konvulsiyona neden olan komplikasyondur.   

 
Tremor: İrade dışı titreme 
 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER: 

 
Metabolik  komplikasyonlar  açısından  dikkatli  olunmalıdır.  Kan  şekerinin  düşmesi 
veya  yükselmesi,  trigliseritlerin  yükselmesi,  azotemi,  BUN  yükselmesi,  laktat 
yükselmesi,  elektrolit  dengesizlikleri  ve  trombosit  düşüklüğü  gibi  metabolik 
komplikasyonlar açısından dikkatli olunmalı. 

 
TPN sıvısı;  
o
 
Nütrisyon  ünitesi  tarafından  kullanıma  hazır  olarak  gelen  poşetler 
buzdolabında  + 2-8 derecede 3-4 gün, oda ısısında 24 saat,  
o
 
3  bölmeli  ticari  olarak  satılan  parenteral  nütrüsyon  solüsyonları  ise  sıvılar 
kullanıma  hazırlanmadan  önce  oda  ısısında  son  kullanma  tarihine  kadar 
kullanılabilir.  Poşet  kullanıma  hazırlandı  ise  yani  bölmelerdeki  sıvılar  birbiri 
içine karıştırıldı ise buzdolabında +2-8 derecede 6 gün ‘e kadar, oda ısısında 24 
saat  saklanabilir.  Refeeding  Sendromu  açısından  hastalar  yakın  takip 
edilmelidir. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 161 
 

 
Periferal parenteral nütrisyon için üst ekstremite venleri tercih edilir. Alt ekstremite 
venleri tromboflebit ve emboli açısından risk oluşturur. 

 
Kateterler; tıkanıklık, venöz tromboz ve enfeksiyon açısından takip edilmelidir. 

 
Aminofilin,  Karbenisillin,  Sefatolin,  Kloramfenikol,  Difenhidramin,  Metisilin,   
Amikasin,  Demir dekstran, Metildopa, Fenitoin, Tetrasiklin, Antineoplastik ajanlar, 
vb ilaçlarla TPN solüsyonları ile geçimsiz oldukları için birlikte verilmemelidir.  

 
TPN bireye verilmeden 2-4 saat önce buzdolabından çıkarılarak oda ısısına gelmesi 
sağlanmalıdır. 

 
TPN  sıvısı  bireye  uygulanmadan  önce  etiket  bilgileri  (hazırlama  ve  son  kullanma 
tarihi,  hastanın  adı-  soyadı,  uygulama  yolu,  veriliş  hızı,  eklenen  ilaçlar)  kontrol 
edilmelidir. 

 
TPN  ünitesi  dışında  TPN  solüsyonuna  servis  ortamında  ilaç  eklenmemeli,  istemi 
yapılan ilaç ayrı yoldan gönderilmelidir. 

 
TPN torbası üzerine yazı yazılması gerekiyorsa etiket üzerine yazılmalıdır. 

 
TPN verilirken kullanılan infüzyon setleri günlük değiştirilmelidir. 

 
TPN verilen damar yolundan kan ve kan ürünleri, uyumsuz ilaçlar verilmemeli, kan 
alınmamalı, santral venöz basınç ölçülmemelidir. 

 
TPN  solüsyonları  uygulama  esnasında  gelişebilecek  komplikasyonları  açısından 
infüzyon  pompası  ile  gönderilmelidir.  Pompa  sağlanamıyor  ise  damla  ayarlayıcı 
kullanılabilir. 

 
TPN alan bireyin vital bulguları, aldığı-çıkardığı sıvı miktarı, kan değerleri izlenmeli, 
komplikasyonlar gözlenmelidir. 

 
Santral parenteral nütrisyon için hazırlanan TPN periferal yoldan verilmez. Periferal 
parenteral nütrisyon için hazırlanmış TPN santral yoldan verilebilir. 

 
TPN bireye takıldıktan sonra 24 saat içinde gönderilmeli, kalanı atılmalıdır. 

 
Açılmamış TPN solüsyonları Merkezi Beslenme Ünitesine teslim edilmelidir. 
 
6.
 
ARAÇ ve GEREÇLER 

 
İnfüzyon serum seti 

 
Eldiven 

 
Tedavi tepsisi 

 
10 cc enjektör 
 
7.
 
UYGULAMA  

 
İşlem  öncesi  hasta  ve  hasta  yakınlarına  uygulama  hakkında  bilgi  verilir.  Soruları 
varsa yanıtlanır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Eldivenler giyilir. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 162 
 

 
Uygulanacak olan TPN  solüsyonu hazır solüsyon (çok bölmeli poşet) ise ; 
o
 
Poşet yatay tutularak, üstteki çentikli yerlerinden dış ambalajı yırtılarak çıkarılır, 
o
 
Poşet düz bir zemine koyulur, 
o
 
Tutma tarafından portlara doğru ek yerlerinden açılana kadar yuvarlanır. 

 
Dikkat: Ek yerleri üst kaplama çıkarılmadan önce de açılabilir. 

 
Poşeti  ayıran  bölmeler  (separatörler)  tamamen  açılarak  poşet  birkaç  kez  alt  üst 
edilerek bölmedeki solüsyonların birbiri içine iyice karışması sağlanır. 

 
İnfüzyon seti poşetinden çıkartılır. Setin hava giriş yerinin kapağı kapatılır, 

 
İnfüzyon setin kapağı çıkartılır,  

 
İnfüzyon  portunu  ucundan  tutularak  setin  giriş  kısmı  steril  bir  şekilde  portun  içine 
tamamı geçecek şekilde itilir. 

 
Hazırlanan  TPN  solüsyonu  tedavi  tepsisine  konur  (solüsyon  hazır  ise  mutlaka 
üzerindeki  etiketten  hasta  bilgileri  kontrol  edilerek  tepsiye  konulur)  ve  uygulama 
yapılacak hasta odasına gidilir. 

 
Poşet asma yerinden serum askısına asılır. 

 
İnfüzyon setin havası çıkartılır. 

 
Uygulanacak olan kateter (santral veya periferal) tıkanıklık ve enfeksiyon belirtileri 
açısından kontrol edilir  

 
Solüsyon  özelliğine  göre  (santral  veya  periferal)  gönderilecek  katetere  aseptik 
tekniğe uygun bir şekilde takılır. 

 
İnfüzyon başlama saati ve giden miktar hemşire gözlem formuna kayıt edilerek paraf 
atılır. 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 163 
 
    56- PERİFERİK VENÖZ KATETER TAKILMASI, AÇIKLIĞININ SAĞLANMASI 
VE BAKIMI TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ: Damar yolunun açıklığının devamını sağlamak ve gelişebilecek enfeksiyonları 
önlemek amacıyla venöz kateter takılması, çıkarılması ve bakımı konusunda standart bir 
yöntem belirlemektir. 
2.
 
KAPSAM:  Bu  talimat  periferik  venöz  kateterin  takılması,  çıkarılması  ve  bakımının 
hangi durumlarda ve nasıl yapılacağını kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR:  Hastanede  çalışan  tüm  doktor,  hemşire,  sağlık  memurları 
sorumludur. Talimatların hazırlanmasından, eğitimlerin organizasyonundan Enfeksiyon 
Kontrol Komitesi sorumludur. 
4.
 
TANIMLAR: 

 
Tromboflebit:  Damara  uzun  süre  IV  uygulama  nedeni  ile  damar  duvarında  oluşan 
ödem, duyarlılık, ağrı ve kızarıklık ile bölgede oluşan ısı artışıdır. 

 
İnfiltrasyon:  Sıvının  damar  içi  yerine  damar  çevresindeki  subcutan  dokuya 
sızmasıdır. Kızarıklık, şişlik, ödem ve soğukluk belirtileri vardır. 

 
Ekstravazasyon:  Vezikan  ve  irritan  ajanların  damar  dışına  sızarak  doku  harabiyeti 
yapmasıdır. 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER 

 
Kateter bakımı tanılama sıklığı her 8 saatte bir yapılır. 

 
Ekstremitede;  dolaşım  bozukluğu,  motor  ya  da  duyu  kaybı,  parapleji  ve  hemipleji, 
arterio venöz fistül, mastektomi varsa ve cerrahi girişim yapılacaksa ilgili ekstremite 
kullanılmamalıdır. 

 
Girişim  yapılacak  bölge;  kızarıklık,  şişlik,  ödem,  hassasiyet,  ağrı  yönünden 
değerlendirilerek  uygun  ven  seçilir.  Venler  sırasıyla  el  üstü,  ön  kol,  dirsek  ön  yüz, 
ayak bileği ve kafa venlerinden seçilmelidir. 

 
Erişkin  hastalarda  venöz  kateter  için  üst  ekstremiteler  tercih  edilmeli,  alt 
ekstremiteye  zorunlu  olmadıkça  kateter  takılmamalıdır.  Ayaktaki  venlerde  flebit, 
damar tıkanması ve varis daha sık görülür. 

 
Çocuklarda PVK takılırken; el, ayak ve baş bölgesindeki venler tercih edilmelidir. 

 
Kateter  takılacağı  sırada  steril  kabından  çıkarılmalı,  aynı  kateterle  tekrar  girişim 
yapılmamalıdır. 

 
CPR,  hipovolemik  şok,  travma,  ameliyat,  kan  nakli  ve  yüksek  hacimli 
transfüzyonlarda 14 G - 16 G numaralı kateterler kullanılmalıdır. 

 
Erişkin hastalarda venöz kateter Enfeksiyon Kontrol Komitesinin  belirlediği  sürede 
değiştirilmelidir.  Flebit  veya  infiltrasyon  belirtileri  varsa  sürenin  dolması 
beklenmemelidir. 

 
Venöz kateterin pansumanı nemlendiğinde, gevşediğinde ya da kirlendiğinde hemen 
değiştirilmelidir. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 164 
 

 
Çocuk hastalarda komplikasyon gelişmedikçe venöz kateterin değiştirilmesine gerek 
yoktur. 

 
Venöz  kateterin  sürekli  açıklığını  sağlamak  için  her  kullanımdan  sonra  5  ml  %0,9 
NaCl ile yıkanmalıdır. 

 
Venöz kateter takılmadan önce giriş  yerine sürülen antiseptik solüsyonun kuruması 
beklenmelidir. 

 
Kullanılacak  tespit  flasteri  iyi  fiksasyon  sağlamalı,  nem  birikimini  azaltmalı,  cildin 
hava  almasını  sağlamalı,  su  geçirmemeli,  uygulanması  ve  çıkarılması  kolay 
olmalıdır. 

 
Acil  durumda  takılan  kateterler  aseptik  kurallara  uyularak  takıldığı  düşünülerek  24 
saatte, maksimum 48 saatte bir değiştirilmelidir. 

 
Kemoterapi  uygulanacak  hastalarda  periferik  venöz  kateter  takılması  için  üst 
ekstremite ve daha çok el üstü tercih edilmelidir. 

 
Kateter  pansumanı  kirlendiyse  kateter  yerinden  oynamayacak  şekilde  kirli  tespit 
değiştirilir ve üzerine kateterin takıldığı tarih atılır. 
 
Periferik Venöz Kateterin Takılması 
 
6.
 
a) ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
Periferik venöz kateter (PVK) 

 
Yedek periferik venöz kateter 

 
Antiseptik solüsyon (%70 ‘lik alkol veya %10 povidon iyot) 

 
Steril gazlı bez 

 
Non-steril eldiven 

 
Flaster 

 
%0,9 NaCl 

 
Enjektör 

 
Turnike 

 
Böbrek küvet 

 
Makas 
 
7.
 
a) UYGULAMA: 

 
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Eldiven giyilir.  

 
Girişim yapılacak ekstremite değerlendirilerek uygun girişim bölgesi seçilir. 

 
“Hastaya Pozisyon Verme Talimatı’na uygun olarak hastaya ve girişim yapılacak 
ekstremiteye uygun pozisyon verilir. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 165 
 

 
Girişim bölgesinin 10-15 cm üzerinden turnike rahat çözülebilecek şekilde bağlanır. 

 
Girişim yerindeki ven palpe edilir. 

 
Girişimin yapılacağı bölge antiseptik solüsyonla steril gaz bezi ile yukarıdan aşağıya 
bir kez silinir. 

 
Girişimin  yapılacağı  bölge  silindikten  sonra  tekrar  palpe  edilmemelidir;  palpe 
edilirse işlem tekrarlanmalıdır. 

 
Periferik venöz kateter steril olarak açılır. 

 
Pasif elle girişim yapılacak bölge desteklenir. 

 
Periferik  venöz  kateter  aktif  ele  alınarak  kelebek  kanatlar  desteklenecek  şekilde 
kavranır. 

 
Vene  girmek  için  belirlenen  alanın  yaklaşık  1  cm  altından  ve  vene  paralel  olarak 
damar  yüzeyindeki  deriye  30-45  derecelik  açıyla  girilir.  Açı  15  dereceye  kadar 
küçültülerek vene girilir. 

 
Ven  içine  girildiğinde  kan  durdurucu  kapağın  haznesine  kan  dolar.  Kanın 
görülmesiyle vene girildiği anlaşılır. 

 
Kılavuz iğne, 1 cm geriye çekilerek esnek kanülün içine kan gelip gelmediği kontrol 
edilir, kan geliyorsa kılavuz iğne geri çekilir ancak tam çıkarılmaz. 

 
Pasif  elle  katetere  basınç  uygulanarak  kılavuz  iğne  tamamen  çıkarılır,  aktif  elle 
turnike çözülür. Kateterin kapağı kapatılır. 

 
Katetere 5 ml %0.9 NaCl verilerek kapağı kapatılır. 

 
PVK flasterle tespit edilir. 

 
Tespit üzerine kateterin takıldığı tarih kaydedilir. 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eldiven çıkarılır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun şekilde yıkanır. 

 
Yapılan işlem ‘’Hemşire Gözlem Formu’na kaydedilir. 
     
  Periferik Venöz Kateter Tıkandı İse; 
 
6.
 
b) ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
%0,9 NaCl 

 
5 ml’lik enjektör(2 adet) 

 
Non-steril eldiven 
 
7.
 
b) UYGULAMA: 

 
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Eldiven giyilir. 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 166 
 

 
Enjektöre çekilmiş  %0.9 NaCl  ile kateter lümeni içindeki pıhtı geri çekilir. 

 
Pıhtı enjektör içine geldiğinde enjektör değiştirilir. 

 
Enjektöre çekilmiş yeni %0.9 NaCl ile kateter yıkanır. 

 
Kateter lümeni açılmıyorsa kateter çıkarılmalıdır. 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eldiven çıkarılır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun şekilde yıkanır. 

 
Yapılan işlem ‘’Hemşire Gözlem Formu’na kaydedilir. 
 
Periferik venöz kateter pansumanı; 
 
6.c) ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
Antiseptik solüsyon 

 
Steril gazlı bez 

 
Non-steril eldiven 

 
% 0,9 NaCl  

 
Makas 

 
Flaster 
7.c) UYGULAMALAR 

 
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Eldiven giyilir. 

 
Kateter flasteri % 0,9 NaCl veya % 70 alkol ile ıslatılarak çıkartılır. 

 
Kateter giriş alanı kızarıklık, ağrı, kaşıntı, akıntı, şişlik, infiltrasyon ve tromboflebit 
yönünden değerlendirilir, bulgulardan biri gözlemlenirse kateter çıkartılır. 

 
Antiseptik solüsyonlu gazlı bez ile pansuman alanı kateter giriş yerinden dışa doğru 
dairesel hareketle silinir. Yapılan temizlik yeterli değilse işlem tekrarlanır.  

 
Her silme işleminde ayrı batikonlu gazlı bez kullanılır.  

 
Kuruması beklenir. 

 
Kuruduktan sonra alan, gazlı bez ile kapatılır ve flasterle tespit edilir. 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eldiven çıkarılır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun şekilde yıkanır. 

 
Yapılan işlem ‘’Hemşire Gözlem Formu’na kaydedilir. 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 167 
 
57- POSTMORTEM HASTA BAKIMI TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ: Tıbbi ölüm teşhisi konmuş kişinin vücut doku bütünlüğünü korumak, aile ve 
yakınlarına  destek  sağlayarak,  hukuki  gerekleri  doğru  olarak  en  hızlı  şekilde  yerine 
getirmektir.  
2.
 
KAPSAM: Bu talimat postmortem dönemde yapılan işlemleri kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR:  Bu  talimatın  uygulanmasından  hekimler,  hemşireler  ve  hasta 
bakıcılar sorumludur.  
4.
 
TANIMLAR: 

 
Postmortem: Ölüm sonrası 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER:  

 
 Postmortem hasta bakımı hasta ex kabul edilip 12 derivasyonlu EKG’si çekildikten 
sonra başlar.  

 
Ölen kişinin mahremiyetine dikkat edilir. 

 
İşlemler  sessiz,  çabuk  ve  vücut  dokusunu  en  iyi  durumda  tutacak  şekilde  yapılır. 
İşlem  esnasında  hasta  yakınlarının  matemine  saygısızlık  oluşturacak  hareketlerden 
(gülme,  şakalaşma  v.b.)  kaçınılır.  Aile  ve  yakınlarının  duygularına  saygı  gösterilir. 
Ölen kişiyi görmelerine ve vedalaşmalarına izin verilir.   

 
Ölen kişinin dini inançları postmortem bakımın planlanmasında ve uygulanmasında 
dikkate alınır.  

 
Ölen kişiye ait kişisel eşya, takı, para ve giysiler çift imzalı rapor ile yakınlarına ya 
da yakınları yoksa hastane idaresine teslim edilir.  

 
Aileye  ve  ölen  kişiye  yakın  hastalara  duygu  ve  düşüncelerini  ifade  etmelerine 
yardımcı olunarak psikolojik destek sağlanır. 
6.
 
ARAÇ VE GEREÇLER: 

 
Disposable eldiven, maske, önlük,  

 
Ped, sargı bezi, gazlı bez,  

 
Flaster,  

 
Ex çarşafı, çarşaf 

 
Ilık su, sabun 

 
Atık torbası, enfekte atık torbası ve kutusu,  

 
Kimlik kartı 

 
Paravan ya da perde, 

 
Ex teslim tutanağı 
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 168 
 
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
Malzemeler ulaşabilecek en yakın yere getirilir. 

 
Hasta yakını ve diğer refakatçıların odadan çıkarılması sağlanır.  

 
Perde ya da paravan çekilir. 

 
Eldiven giyilir. 

 
Enfeksiyon olduğu biliniyorsa mutlaka eldiven yanında maske ve önlük giyilir.  

 
Ölen  kişinin  vücudu  normal  anatomik  pozisyona  getirilir  (Supine  pozisyonu;  eller 
vücut yanında, bacaklar birbirine birleşik).  

 
Tüm giysi, takı ve protezleri çıkartılır. Çıkartılamayan takı ya da protezleri flaster ile 
ölen kişinin bedenine tespit edilir ve yerleri hemşire notlarına kaydedilir. 

 
Ölen kişinin üzerindeki tüm tüp, kateter vb. bağlantıları çıkartılır, girişim yerlerinden 
akıntı geliyor ise gazlı bez veya pedle bu bölgeler kapatılır. 

 
Ölen  kişinin  ostomi,  açık  insizyon  hattı  vb.  var  ise  doktor  tarafından  bu  bölgeler 
süturize edilir. 

 
Gözlerden başlayarak tüm vücut ılık su ile temizlenir. 

 
 Gözleri  kapalı  duruma  getirilir.  Kapatılamıyorsa  ıslak  bez  ve  flaster  kullanılarak 
kapatılmaya çalışılır. 

 
Çenesinin altına pet yerleştirerek çenesi bağlanır,  

 
Kol ve bacakları normal duruş pozisyonunda tespit edilir, (kollar vücudun yanına düz 
uzatılır,  ayak  başparmakları  hastanın  ad-soyadı,  ex.  tarihi  -  saati,  barkodu  ve 
bölümünün yazılı olduğu kartın takılı olduğu sargı bezi ile birbirine tespit edilir. 

 
Ailenin  görme  talebi  varsa,  ölen  kişinin  üzeri  örtülerek  ailesinin  son  kez  görmesi 
sağlanır. 

 
Görüşme  sonrası  odadaki  bireyler  dışarı  çıkartılır  ve  ölen  kişi  varsa  ex  çarşafına 
yoksa temiz bir çarşafa sarılır.  

 
Çarşafın üzerine hasta kartında yazılı olan bilgilerin yazılı olduğu flaster yapıştırılır. 

 
Ex sedyeye alınır ve üzeri temiz örtü ile örtülür 

 
Giysileri, takıları ve protezleri tutanakla aileye teslim edilir. 

 
Ex tutanak formu doldurulur ve enfeksiyonu varsa formda belirtilir. 

 
Tüm işlemler tamamlandıktan sonra personel eşliğinde morga transportu sağlanır. 

 
Exin transportundan sonra oda havalandırılır. 

 
Kullanılan malzemeler dekontamine edilir.  

 
 Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Yapılan tüm işlemler hasta dosyasına kayıt edilir. 

 
Hastada herhangi bir enfeksiyon var ise Enfeksiyon Kontrol Komitesi hemşireleri ile 
görüşülerek, odanın  ve kullanılan malzemelerin temizliğinin öneriler doğrultusunda 
yapılması sağlanır.