T. C. Sağlik bakanliği akyazı Devlet Hastanesi laboratuvar test rehberi



Yüklə 0,5 Mb.
səhifə5/5
tarix03.04.2017
ölçüsü0,5 Mb.
#13384
1   2   3   4   5

Q-SODYUM
Sinonim: Na

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanım: Elektrolit ve su dengesinin değerlendirilmesinde kullanılır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz

Referans Aralığı: 135 – 153 mmol/L


Y-KLORUR
Sinonim: Cl

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Elekrolit dengesi ve asit baz ile su metabolizmasının değerlendirilmesinde

kullanılır. Dehidratasyon, renal tübüler asidoz, akut böbrek yetmezliği, diabetes insipidus,

salisilat inoksikasyonu ve respiratuvar alkalozda serum Cl düzeyi artarken aşırı kusma,

aldosteronizm, respiratuvar asidoz ve su intoksikasyonu gibi durumlarda ise Cl düzeyi düşer.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz

Referans Aralığı: 96 – 110 mmol/L
Z-İNORGANİK FOSFOR
Sinonim: PO4, İnorganik fosfor, Fosfat

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Hastanın Hazırlanması: Numune açlıkta alınmalı ve mümkün olduğunca çabuk serum

ayrılmalıdır. Sirkadyen ritm gösterir. Yemek ile mensturasyon döneminde, fosfat bağlayan

antasitlerin kullanımında seviye düşer.

Kullanımı: Fosfor metabolizmasının ve kalsiyum/fosfor dengesinin değerlendirilmesinde kullanılır. Osteolitik kemik metastazları, sarkoidoz, süt alkali sendomu, vitamin D

intokasyonu, böbrek yetmezliği, hipoparatiroidizm, pseudohipoparatiroidizm,

akromegali, pulmoner emboli, laktik asidoz ve respiratuvar asidozda serum fosfor düzeyi

artarken, osteomalazi, steatore, renal tübüler asidoz, gram (-) bakteriyel septisemi, hipokalemi

vit. D eksikliği, malnutrisyon, malabsorbsiyon, ağır kusma, primer hiper paratiroidlzm,

hiper kalsemi, salisilat zehirlenmesi, respiratuvar enfeksiyonlar, hiperinsülinemi, respiratuar

alkaloz, osteoplastik kemik metastazları ve renal tübüler defektlerde ise fosfor düzeyleri düşer.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, ikter, lipemi

Referans Aralığı: 2,5 – 4,7 mg/dl
A1-KALSİYUM
Sinonim: Ca

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Hastanın Hazırlanması: Numune alınması için 10 saatlik sabah açlığı gereklidir. Numune

alımı sırasında turnike 10 dk'dan uzun süre tutulmamalıdır. Kan kalsiyum seviyesi 02:00 – 04:00 saatleri arasında en düşük, saat 20:00'de ise en yüksek seviyede bulunur.

Kullanımı: Çeşitli endokrin ve metabolik bozuklukların değerlendirilmesinde kullanılır.

Primer ve tersiyer hiperparatiriodizm, kemik metastazları, çeşitli maligniteler, polisitemia

vera, feokromasitoma, sarkoidozis, vitamin D intoksikasyonu süt/alkali sendomu,

tirotoksikozis, akromegali ve dehidratasyona neden olan durumlarda serum Ca düzeyi artar.

Hipoparatiroidizm, Vitamin D eksikliği, kronik böbrek yetmezliği, magnezyum eksikliği, akut

pankreatit, hiperfosfatemi, sistinozis, osteomalizi, alkolizm, hepatik siroz ve hipoalbuminemi

durumlarında serum Ca düzeyli azalır. Ayrıca total Ca düzeyi kandaki protein

konsatrasyonundan da etkilenir. Protein miktarı 1g/dl artarsa, kalsiyum miktarı yaklaşık 0.8

mg/dl azalır.

Numune Ret Kriteri: Aşırı hemoliz

Referans Aralığı: 8,6 – 10,3 mg/dl


B1-P-AMİLAZ
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Pankreas fonksiyon testlerinden biridir. Pankriatit, pankreatik kist ve

psödokistler, intestinal obstrüksiyon ve enfarktüsler, ektopik gebelik safra yolları

hastalıkları, diyabetikketoasidoz, peritonit, bazı akciğer ve över tümörleri, böbrek yetmezliği,

ERCP, abdominal travma, kafa travması, viral enfesiyonlar ve alkol kullanımı serum amilaz

düzeyini arttırırken, pankeas yetmezliği kistik fibrozis, ağır karaciğer hastalıkları ve

pankeatektomi sonrası amilaz düzeyi düşer. Ayrıca Oddi sfinkterinde kasılmaya neden olan

narkotik analijezikler v.b bazı ilaçlarda serum amilaz düzeyinde artışa neden olabilir.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, ikter, lipemik numune

Referans Aralığı: U/L
C1-DEMİR
Sinonim: Fe

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Hastanın Hazırlanması: 10 Saatlik açlık sonrasında numune alınmalıdır. Ayrıca sabah

örneklerdeki serum demir konsatrasyonu, öğleden sonra alınanlara göre daha yüksek olduğundan

numunenin sabah alınmasına özen gösterilmelidir. Enfeksiyon varlığında serum Fe düzeyinin

geçici olarak düşebileceği unutulmamalıdır.

Kullanımı: Her türlü anemi, demir eksikliği, talasemi sideroblastik anemi ve demir

zehirlenmesinin değerlendirilmesinde kullanılır. Pernisiyöz, aplastik ve hemolitik anemiler,

hemokromatozis, akut lösemi, kurşun zehirlenmesi, akut hepatitler, vitamin B6 eksikliği,

talasemi, tekrarlayan transfüzyonlar ve akut demir zehirlenmesinde serum demir düzeyi

yükselirken, demir eksikliği anemisi, akut ve kronik enfeksiyonlar, hipotiroidizm ve post-op

dönemlerde serum demir düzeyi düşer.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, ikter, lipemik numune, uzamış turnike uygulaması

Referans Aralığı:

E: 50 – 160 ug/dl

K: 40 – 150 ug/dl

<15 yaş: 40 – 150 ug/dl
D1-DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ
Sinonim: TIBC, Total Iron Binding Capacity

Çalışma zamanı: Her gün

Sonuç verme zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Hastanın Hazırlanması: 10 saatlik açlık sonrası numune alınmalıdır. Serum demir düzeyi

sabah saatlerinde en üst düzeyde bulunur. Kullanımı: Serum demir düzeylerinin değerlendirilmesinde

kullanılır Hipokrom anemiler, akut hepatitler ve gebeliğin son dönemlerinde

TIBC artarken, demir eksikliğine bağlı olmayan anemiler, kronik enfeksiyonlar, maligniteler,

siroz hemokromatozis, renal hastalıklar ve talasemilerde TIBC düşer.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, ikter, lipemik numune, uzamış turnike uygulaması

Referans Aralığı: 110 – 370 mg/dl


E1-KREATİNİN KLİRENSİ
Çalışma zamanı: Her gün

Sonuç verme zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum ve 24 saatlik idrar

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü (serum) ve 24 saatlik idrar (soğuk ortamda

saklanmalı ve gönderilmelidir). 6N HCL veya borik asit üzerine toplanmış idrarlarda kabul edilir.

Hastanın Hazırlanması: Test süresince çay ve kahve içilmemeli, herhangi bir ilaç kullanılmamalı,egzersiz yapılmamalıdır.

Kullanımı: Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve böbrek hastalıklarının takibinde

kullanılır. Glomerüler filtrasyon hızını azaltan her türlü böbrek hastalığı, şok, hipovolemi nefrotoksik ilaçlar, konjestif kalp yetmezliği ve dehidratasyon kreatinin klerensinde düşmeye

neden olur.

Numune Ret Kriteri: Numunenin yanlış toplanması

Referans Aralığı:

E:90-139ml/dk

K:80-125ml/dk
F1-TAM İDRAR TAHLİLİ
Sinonim: TİT

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün numune verildikten 1 saat sonra

Numune Türü: Spot idrar (orta idrar tercih edilir)

Numune Kabı: Non – steril idrar bardağı, bebekler için pediatrik idrar torbası

Kullanımı: İdrarda patolojik bulgulara neden olan hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır.

Numune Ret Kriteri: Yetersiz numune, uzun süre beklemiş numune, kirli kapta gelmiş

numune, numunenin menstruasyon zamanında verilmesi


G1-HORMON TESTLERİ
Serbest T3

Sinonim: FT3

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Hipertiroidizm ve T3

tirotoksikozunda serum FT3 düzeyi artarken hipotioidizmde azalır. Ayrıca kronik hastalığı

olan veya uzun süre hastanede yatmış olan kişiler ötiroid olsalar bile FT3 düzeyi düşük

bulunabilir. Total T3 yaklaşık % 0,2 – 0.5'i FT3' tür.

Numune RET Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı: 2,5 – 3,9 pg/ml


a)Serbest T4
Sinonim: FT4

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Hipertiroidizmde serum

FT4 düzeyi artarken, hipotiroidizmde azalır. Total T4'ün yaklaşık % 0,02 – 0.04'ü serum

FT4’tür.


Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı: 0,6 – 1,12 ng/dl


b)Tiroit Stimulating Hormon (TSH)
Sinonim: TSH, s-TSH, Tirotropin

Çalışma zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Hastanın Hazırlanması: Diürnal ritmi vardır. Saat 02:00 – 04:00 arasında

maksimum 17:00 – 18:00 arasında ise minimum düzeydedir.

Kullanımı: Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde ve tedavi takibinde kullanılır.

Hipotiroidizm, Hashimoto tiroiditi, ektopik TSH salgılanan durumlar, subakut

tiroidit ve tiroid hormon rezistansında serum TSH düzeyi artarken hipotalamik ve

hipofizer hipotiroidizmde ise TSH düzeyi azalır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı: 0,30 – 5,6 ulU/ml
d)Ferritin
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Demir eksikliği anemisi, kronik hastalık anemisi, talasemi, hemokromatozis ve

demir yükleme tedavisinin takibinde kullanılır. Karaciğer hastalıklarının varlığında demir

eksikliği olmasına rağmen ferritin normal düzeylerde bulunabilir. Ayrıca akut faz

reaktanlarından biridir.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, ikter, lipemi

Referans Aralığı:

E: 20 – 250 ng/ml

K:10 – 120 ng/ml


e)Alfa-Fetoprotein
Sinonim: AFP, OL— fetoprotein

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Hepatoselüler ve germ hücreli (nonsemimolar) karsinomlarda kullanılan bir tümör

belirleyicisidir. Özellikle hepatoselüler karsinomlarda prognozun ve tedavinin etkinliğinin

takibinde değerlidir. Germ hücreli karsinomların sınıflandırılması ve derecelendirilmesinde

hCG ile birlikte kullanılır. Diğer bazı kanserlerde de (Örn. Pankreas, mide, kolon, akc. vb.)

AFP düzeyi yükselebilir. Ayrıca siroz, hepatit, alkolik karaciğer hastalığı gibi bazı benign

durumlarda da serum AFP düzeyinde artış olabilir. Gebelik sırasında maternal AFP düzeyinin

ölçümü de önemlidir. Maternal AFP 12. haftadan itibaren artmaya başlar.

Numune Ret Kriteri: Aşırı hemoliz ve lipemi

Referans Aralığı:

Hamile olmayan: 0-10 ng/ml

Hamile 16 – 17. hafta: 26 – 77.5 ng/ml

Hamile 18 – 19. hafta: 30 – 105 ng/ml

Hamile 20 – 21. hafta: 35 – 141 ng/ml


f)CEA
Sinonim: Karsinoembriyonik antijen

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Ertesi gün 13;30

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü Kullanımı: Kolon, rektum, akciğer, meme,

karaciğer, pankreas, prostat, mide ve över kanserlerinde CEA düzeyi artar. Özellikle

kolorektal kanserler ve ileri evre meme kanserlerinde takipte kullanılabilir. Benign karaciğer

hastalıkları, ülseratif kolit ve polipozis gibi bazı benign gastrik ve intestinal durumlar, benign

meme hastalıkları, pulmoner enfeksiyonlar, amfizem ve böbrek yetmezliklerinde de serum

CEA düzeyi artabilir. Ayrıca sigara içenlerde CEA düzeyi hafif yüksektir. Bu nedenlerle tarama testi olarak kullanılmamalıdır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı:

Sigara içen 0 – 10 ng/ml

Sigara İçmeyen: 0 – 3 ng/ ml


g)CA15-3
Sinonim: Kanseranjiten 15-3, CA27-29

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Meme kanserli hastalarda tan, rekürrens ve tedavi takibinde kullanılır. Özellikle

metastatik meme kanserlerinin %80'inde CA 15-3 düzeyi artar ayrıca diğer bazı maligniteler

(panknkreas, akciğer, over, kolon, karaciğer vb.) hepatit, siroz, sarkoidoz, Tbc ve SLE'de CA

15-3 düzeyi artabilir. Tarama testi olarak kullanılmamalıdır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı: 5,7 – 31,3 U/ml
h)CA19-9
Sinonim: Kanser antijen 19-9, karbonhidrat antijen 19-9, SLA

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Kullanımı: Tüm GIS kanserleri (pankreatik kanserler, kolanjiokarsinomlar, kolon kanseri v.b) ve diğer adenokarsinomlarda CA 19-9 düzeyi artar. Pankreatik kanserlerde sensitivitesi

%70-80'dir CA 19-9 düzeyi ile tümör kitlesi arasında ilişki yoktur. CEA ile beraber

kullanıldığında mide Ca rekürensinin tespitinde sensitivitesi %94'e kadar yükselir. Ayrıca

kronik pankreatit, kolanjit ve siroz gibi bazı benign durumlarda da CA 19-9 seviyelerinde

yükseklik görülebilir. Tarama testi olarak kullanılmamalıdır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı: 0 – 35 U/ml



I)CA 125
Sinonim: Kanser antijen 125, OVCA

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Numune Alma: Ovulasyon ve menstruasyon zamanları dikkate alınmalıdır.

Kullanımı: Özellikle över malignitelerinin takibinde kullanılan bir tümör markındır. Seröz

endometrial, şeffaf hücreli ve indiferansiye över karsinomları, bazı non-jinekolojik

maligniteler ve bazı benign durumlarda (hamilelik, menstruasyon, peritoneal veya plavral

inflamasyon over kistleri, endometriozis) CA 125 düzeyi artar. Ayrıca sağlıklı insanların

%1'inde de CA 125 düzeyleri yüksek olabilir. Bu nedenle normal bireylerde tarama amaçlı

olarak kullanılmamalıdır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Aralığı: 0 – 35 U/ml


i)Prostat Spesifik Antijen
Sinonim: PSA, f/t PSA, serbest/total PSA

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Numune Alma: Rektal muayene ve sonda takılmasından sonra numune alınması için 72 saat

beklemek gerekir.

Hastanın Hazırlanması: PSA günden güne değişebilir ve yaşla birlikte artar. Ayrıca supin

pozisyon PSA değerini düşürürken, prostat manipülasyonu PSA düzeyinde artışa neden olur.

Kullanımı: Prostat hastalıklarınım (özellikle prostat Ca. ve benign prostat hiperplazisi, tanı ve

takibinde kullanılır.

Numune Ret Kriteri: Hemoliz, lipemi ikter

Referans Aralığı: 0 – 4 ng/ml
19-HEMATOLOJİ LABORATUARI
Hematoloji tetkikleri için numunenin 60 dakika içinde laboratuara ulaşması gereklidir.
A.Tam Kan Sayımı
Sinonim: CBC, Hemogram

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: EDTA'lı tam kan

Numune Miktarı: 2 ml

Numune Kabı: Pembe kapaklı biyokimya tüpü

Numune Ret Kriterleri: Numunenin pıhtılı olması, yetersiz numune
B.Sedimentasyon
Sinonim: ESR, Eritrosit sedimantasyon hızı

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Citratlı kan

Numune Miktarı: 2 ml.

Numune Kabı: Siyah kapaklı biyokimya tüpü

Numune Ret kriterleri: Hemoliz, aşırı lipemi, pıhtılı olması, yetersiz numune

Referans Değerleri:

E: <15 mm/h

K: <25 mm/h


C.Periferik yayma
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: EDTA'lı tam kan

Numune Kabı: Pembe kapaklı hemogram tüpü

Numune Ret Kriterleri: Pıhtılı olması, hemoliz olması
D.PT
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Citratlı plazma

Numune Miktarı: 4 ml. kan

Numune Kabı: Mavi kapaklı biyokimya tüpü

Numune Ret Kriterleri: Hemolizli, pıhtılı numune, yetersiz numune, lipemik olması

Referans Değerleri: 11 – 16 sn
E.APTT
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Citratlı plazma

Numune Miktarı: 4 ml. kan

Numune Kabı: Mavi kapaklı biyokimya tüpü

Numune Ret Kriterleri: hemolizli, pıhtılı numune, yetersiz numune, lipemik olması

Referans Değerleri: 22,6 – 35 sn
20-SEROLOJIK TETKİKLER
Serolojik tetikler için numunenin 45 dakika içinde laboratuara ulaşması gereklidir.
A.ASO
Sinonim: Streptolizin O Antikoru, Antistreptolizin-O

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: 0,00 – 200 UI/ml
B.CRP
Sinonim: C-Reakrif protein

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: 0,00 – 8,00 mg/L
C.RF
Sinonim: Romatoid faktör

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: 0,00 – 39,00 UI/ml
D.Brucella tüp aglütinasyon testi
Sinonim: Wright

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Ertesi gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 3 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Numune Ret Kriterleri: Hemoliz, lipemi, ikter

Referans Değerleri: <1/40 dilüsyon



E.VDRL-RPR (SİFİLİZ TESTİ)
Sinonim: RPR

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 3 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: Negatif

21-ELİZA TETKİKLERİ
Eliza tetkikleri için numunenin 45 dakika içinde laboratuara ulaşması gereklidir
A.Anti-HBs
Sinonim: HBs-Ab

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Saat 10:30’a kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, sonrakiler

ertesi gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri:yok

Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

B.HBsAg
Sinonim: Hepatit-B Surface Antigen

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Saat 10:30’a kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, sonrakiler

ertesi gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: Negatif

Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter
C.Anti-HCV
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Saat 10:30’a kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, sonrakiler ertesi gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: Negatif

Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter
D.Anti-HİV 1+2
Sinonim: Human Immunodeficiency Virüs Antikoru

Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Saat 10:30’a kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, sonrakiler ertesi gün

Numune Türü: Serum

Numune Miktarı: 5 ml kan

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı biyokimya tüpü

Referans Değerleri: Negatif

Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter


22-KÜLTÜR ÖRNEKLERİ
A.İDRAR KÜLTÜRÜ:
İdrar örneği alınmadan önce, idrar yollarının dış kısmı temizlenir. İdrarın ilk kısmı dışarı atıldıktan sonra, orta kısmı steril bir kapta toplanır. Daha sonra idrar kabının ağzı kapatılarak kısa sürede laboratuara ulaştırılır. Hemen ekilmediği durumda 1 saat kadar buzdolabında bekletilir.

Numune Ret Kriterleri: 1 saatten daha fazla oda ısısında beklemiş idrarlar, kateterli hastalarda torbadan ya da kateter ucundan alınan idrar ve steril olmayan kaba alınmış örnekler kültür için uygun değildir.


B.BOĞAZ KÜLTÜRÜ
Boğaz kültürü alınırken eküvyonlu tüpten yararlanılır. Hastanın ağzını iyice açması derin bir

nefes alması söylenir. Bu amaçla dil basacağı da kullanılabilir. Eküvyonun ucu, ağız içinde

hiçbir yere değdirilmeden direkt her iki tonsilla ve arka farinkse, varsa iltihaplı yerlere de

sürülür. Daha sonra, eküvyon ağız içinde hiçbir yere değdirilmeden çıkarılır ve tüpün içine

batırılır. En kısa zamanda laboratuara gönderilerek ekim yapılması sağlanır.

Numune Ret Kriterleri: Steril olmayan eküvyon ile alınmış örnekler çalışmaya alınmaz.



C.BURUN KÜLTÜRÜ
Burun kültürü, boğaz kültüründe olduğu gibi, eküvyon ile alınır. Eküvyon ucu burun

deliklerine sokularak örnek alınır ve bu eküvyon, içerisinde taşıma besiyeri olan tüpe batırılır.

Ayrıca, kulak burun boğaz uzmanları tarafından sinüzitlerde, sinüs ağızlarından da kültür

alınabilir.

Numune Ret Kriterleri: Steril olmayan eküvyon ile alınmış örnekler çalışmaya alınmaz.
D.BALGAM KÜLTÜRÜ:
Mümkünse, sabah aç karnına alınmalıdır. Hasta balgamını steril bir kaba çıkarır. Çıkarılan

örnek, mümkün olduğunca az tükürük içermelidir. Hemen kültür yapılmayacaksa, balgam

bir iki saat buzdolabında bekletilebilir.

Numune Ret Kriterleri: Belirgin olarak tükürükten ibaret görülen ve steril şartlarda

alınmayan örnekler çalışmaya alınmaz.
E.GAİTA KÜLTÜRÜ:
Dışkı örneği; kapaklı bir kap içine alınmalı ve etrafa bulaştırılmadan laboratuara

ulaştırılmalıdır. Hasta dışkı vermiyor ise steril bir eküvyon ile rektal yolla alınabilir.

Parazitolojik incelemeler için eküvyonla alınan örnek yeterli değildir. plastik örnek

kabına alınan gaita en geç 30 dakika içerisinde laboratuara ulaştırılmalıdır. Bu süre aşılacak ise örnek Carry-Blair transport besiyeri içerisinde laboratuara gönderilmelidir.

Numune Ret Kriterleri: Dışkı ile kirlenmiş ve steril olmayan kaplara alınmış örnekler çalışmaya alınmaz.
F.KAN KÜLTÜRÜ:
Kan kültürü hastanın ateşi yükselmeye başladığı dönemde alınmalıdır. Hastanın damarına

girilecek deri bölgesi dezenfektanlarla temizlenmeli ve daha sonra, steril enjektör ile damara

girilmeli, 5ml. kan alındıktan sonra, hem iğnenin ucu, hem de kan kültür şişesinin ağzı, alevden geçirilmelidir. Daha sonra kan, içinde antikogulan madde bulunan kan kültür şişesinin ağzı,alevden geçirilmelidir. Daha sonra kan, içinde antikoagulan madde bulunan şişesi içine boşaltılmalı ve örnek hızla laboratuara ulaştırılmalıdır.

Numune Ret Kriterleri: Barkodu olmayan kan kültür şişeleri çalışmaya alınmazlar.



23-VÜCUT SIVILARI:
Bu örneklerin başlıcaları; beyin omurilik sıvısı (BOS) ve Plevra sıvısıdır. Örnek, iğne

aspirasyonu ile alınır. Örnek alınacak bölgede önce deri temizliği yapılır ve aspirasyon iğnesi ile vücut boşluğuna girilir. İğne içerisine sıvı çekilir. Bu örnek en kısa zamanda laboratuara

ulaştırılır. BOS soğukta değil, oda ısısında bekletilir.

Numune Ret Kriterleri: Steril şartlarda alınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar.



24-KAPALI LEZYONLARDAIM (ABSE) ÖRNEK ALINMASI
Deri %70'lik alkol ile silinir ve alkolün kuruması beklenir. Büyük abselerde enjektör ile

girilerek aspire edilir. Küçük lezyonlarda ise lansetle delinir ve örnek eküvyon ile alınır.

Örnek transport besiyeri (Stuart besiyeri) içine konularak laboratuara gönderilir.

Numune Ret Kriterleri: Steril şartlarda alınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar.



25-ÖRNEK ALMA YÖNTEMLERİ VE TAŞINMALARI
Bulaşıcı hastalıkların tanısı ve tedavisi, etken olan mikroorganizmanın tanımlanmasını

gerektirir. Örneklerin alınması ve laboratuara ulaştırılmasındaki yetersizlikler yanlış sonuçlara

neden olduğu gibi hastanın uygun olmayan tedavi alması ya da hastanın tedavisinin

yetersizliği ile sonuçlanır. Bu nedenle uygun örnek alınmasındaki kuralların bilinmesi

gerekir. Kaynak ne olursa olsun, bütün örneklerin alınmasında bazı genel kurallar uygulanır.
Bunlar:

*Örnek, antibiyotiğe başlanmadan önce ve mümkün olduğunca erken alınmalıdır. Kontrol

amacıyla antibiyotik kesildikten 48 saat sonra alınmalıdır.

*Steril koşullarda çalışılmalı, normal flora ile kirlenmemesine dikkat edilmelidir.

*Migroorganizmanın en yoğun ve canlı olduğu bölgeden örnek alınmalıdır. Sinüzitler için

burun akıntısı ya da boğaz sürüntüsü alınması uygun olmaz.

*Hastalığın uygun zamanında alınmalıdır. Tifoda 1. Hafta kan kültürü, daha sonra dışkı kültürü yapılmalıdır.

*Yeterli miktarda alınmalı,

*Uygun yöntemlerle alınmalıdır.

*Alınan örnek uygun taşıma besiyeri içinde, ya da uygun kaplarda derhal laboratuara

gönderilmelidir.

*Eğer laboratuara hemen ulaştırılamıyorsa örnek özelliğine uyarak saklanmalıdır. Örneği,

normal flora içeren klinik örnekler buzdolabında +4 C'de steril vücut sıvıları ise 37 °C'de

(idrar bu kuralın dışında) olmak üzere bekletilmelidir.



Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 15.00'da sonuç verilrilir. Tetkiklerin uzadığı hallerde sonuç verilmesi gecikebilir.
26-GAİTADA GİZLİ KAN BAKILMASI:
Çalışma Zamanı: Her gün

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Numune Türü: Gaita

Numune Kabı: Kırmızı kapaklı steril kap

Referans Değerleri: Negatif

Hasta iki gün et içermeyen diyet uygulamalıdır. Ayrıca demir içeren ilaç kullanmamalıdır.

Örnek alındıktan sonra 30 dakika içerisinde laboratuara ulaştırılmalıdır.
27-MIKROSKOPIK BAKILAR
A.MANTAR ARANMASI
Lezyondan bir bisturi ile aktif olan bölgelerden bir lam üzerine kazıntı materyali alınmalıdır. Eğer saçta mantar aranacak ise, mantar olduğu düşünülen bölgeden yine bir lam üzerine kazıntı materyali ve birkaç adet saç teli kökü ile beraber alınmalıdır.
B.BALGAM MİKROSKOPİSİ:
Tüberküloz basili aranması amacıyla, tercihen sabah ilk balgam alınır. En az 3 gün arka arkaya balgam verilmesi istenir. Örnekler laboratuara hemen ulaştırılmalıdır.

Numune Ret Kriterleri: Tükürükten ibaret örnekler çalışmaya alınmazlar.


C.GAİTADA MİKROSKOPİK BAKI:
Temiz kap içerisinde fındık büyüklüğünde gaita alınmalıdır. En geç yarım saat

içerisinde temiz bir şekilde laboratuara ulaştırılmalıdır. Kabın dışı temiz olmalıdır.



Numune Ret Kriterleri: Gaita ile kirlenmiş kaplar çalışmaya alınmazlar. 30 dak. dan daha uzun süre geçmiş örnekler çalışmaya alınmazlar.

Direkt Mikroskobik İnceleme Sonuçları Aynı Gün Saat 15:00’da verilir.
Yüklə 0,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin