15- bob. Xo’jalik yurituvchi sub’yektlarning moliyaviy barqarorligi: baholash, ko’rsatkichlari, oshirish yo’llari 15.1. Moliyaviy barqarorlik va uni ta’minlash omillari Xo’jalik yurituvchi sub’yektlarning moliyaviy barqaror-ligi
quyidagilar xususiyatlar bilan xarakterlanadi:
tashqi qarz manbalardan moliyaviy mustaqillik;
moliyaviy resurslardan erkin va samarali foydalanish borasida
XYuSning qobiliyati;
xo’jalik faoliyatini ta’minlash uchun zarur bo’lgan o’z mablag’lari
summalarining XYuSda barqaror mavjudligi.
Moliyaviy barqarorlik mazmunining asosida XYuS moliyaviy
resurslarini
samarali
shakllantirish,
taqsimlash
va
ulardan
foydalanish yotadi. Moliyaviy barqarorlikning tahlili shu davr
mobaynida XYuS o’zining moliyaviy resurslarini quyidagi vazifalarni
yechish uchun qanchalik to’g’ri boshqarganligini aniqlashga imkon
beradi:
talab mahsulotiga ega bo’lgan ishlab chiqarish jara-yonining
uzluksizligini
ta’minlash;
mahsulot sotishning uzluksizligini yo’lga qo’yish;
innovatsion asosda ishlab chiqarish bazasini kengay-tirish va
yangilash.
Bu vazifalarni muvaffaqiyatli bajarish uchun XYuS-ning faoliyati
to’g’risida to’liq va ishonchli ma’lumotlarga ega bo’lmoq lozim.
Bunda moliyaviy resurslar holatining bozor talablariga muvofiq
kelishi va XYuS taraqqiyotining ehtiyojlariga javob berishi muhim
hisoblanadi.
XYuSlarning moliyaviy barqarorligiga xilma-
xil bo’lgan juda
ko’plab omillar o’z ta’sirini ko’rsatadi. Ular quyidagi belgilariga ko’ra
tasniflanadi(klassifikatsiya qilinadi):
vujudga kelish joyiga qarab;
natijasining muhimligiga ko’ra;
tarkibiy tuzilmasi
bo’yicha;
harakat etish davriga muvofiq.
