T. Malikov O. Olimjonov moliya

14.2. 
Xo’jalik yurituvchi sub’yektning innovatsion- 
investitsion strategiyasini shakllantirish 
 
Ishlab chiqarishni diversifikatsiya va modernizatsiya qilish faqat 
iste’molchilarning ehtiyojlarini yanada to’la-roq qondirish nuqtai- 
nazaridangina emas, balki yakuniy mahsulot birligiga to’g’ri keluvchi 
moddiy va mehnat xarajatlarini qisqartirish hisobidan XYuS foydasini 
oshirish uchun ham muhim hisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida 
ilg’or texnologiyalarni joriy etish uchun ular taraqqiyotning eng ilg’or 
tendentsiyalariga muvofiqligini aniqlash, ularni amalga oshirishning 
strategik yo’nalish-larini ishlab chiqish ham alohida ahamiyat kasb 
etadi. Rivojlangan bozor samaradorlik va ish sifatining ijtimoiy- 
zaruriy ko’rsatkichlarini ta’minlay olmaydigan ishlab chiqarishning 

---

past texnik-
texnologik darajasiga iqtisodiy jihatdan yo’l bermaydi. 
Ana shu shartga rioya qilingan holdagina 
iste’molchilarning 
ehtiyojlarini qondi-rish, ratsional nisbatlarga erishish, ishlab 
chiqarish salohiyatidan yanada to’liqroq foydalanish va resurslarni 
tejab-tergashga imkoniyat
tug’iladi. Mazkur muhim vazifani 
yechishga bozorning barcha iqtisodiy mexanizmi, shu jumladan 
baholar, soliqlar, kredit, bank foizi va boshqalar 
yo’naltirilgan 
bo’lmog’i lozim. Bunda iqtisodiyotning sotsial sohasini yuqori 
sur’atlarda rivojlantirish, aholining tobora o’sib boradigan moddiy va 
ma’naviy ehtiyojlarini yanada to’laroq qondirishga o’tish juda muhim. 
Qat’iy pul va moliya-kredit siyosatining hayotga tadbiq etilishi 
inflyatsiya sur’atlarining pasayishiga olib kelishi mumkin, lekin bu 
holat sifat jihatidan 
iqtisodiy o’sishga o’tishning, faol tuzilmaviy qayta 
qurishning va ishlab chiqarish taraqqiyotining investitsion jihatdan 
ta’minlash-ning mustahkam yo’nalishi bo’la olmaydi. Ilmiy-texnikaviy 
taraqqiyotning jadallashuviga moliyaviy va investitsion bozorlarning 
shakllanishi o’zining katta ta’sirini ko’rsa-tadi. Bu yerda o’z qo’lida 
juda katta
texnologik va resurs salohiyatini to’plab olgan yirik 
korporatsiyalar va moliya-sanoat guruhlari tomonidan qattiq raqobat 
namoyon bo’ladi. Bu salohiyatdan samarali foydalanish ishlab 
chiqarishni yanada rivojlantirish, raqobatbardosh mahsulot ishlab 
chiqarish, mamlakatning tashqi bozorlarga chiqishi bilan 
bog’liq 
bo’lgan strategik vazifalarning echilishiga o’z ta’sirini ko’rsatadi. 
XYuSlarning innovatsion strategiyasi uchun ular inve-stitsion 
faoliyatini rag’batlantirish hal qiluvchi ahamiyatga ega. Bu samarali 
moliya-kredit va investitsion siyosatni amalga oshirish bilan bevosita 
bog’liq. Shuningdek, bu yerda xo’jalik faoliyatini rag’batlantirishni 
ta’minlash, ishlab chiqarishning boshqaruvchanlik darajasi va uning 
inve-stitsion sohasini oshirish talab qilinadi. Takror ishlab chiqarish 
barcha tsikli va u investitsion sohasining dina-mikasini qamrab 
oluvchi asosiy printsiplarni har bir XYuSda ishlab chiqish juda 
muhim. 
Birinchidan, samarali investitsion dasturlar va ishlab chiqarishni 
yangilash loyihalari davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash yo’li orqali 
va bir vaqtning o’zida bozor o’z-o’zini tartibga soluvchilarining ta’siri 
ostida amalga oshiril-
mog’i lozim. 
Ikkinchidan, ishlab chiqarishni yangilashning yangi texni-kasi 
va ilg’or texnologiyasi faqat “innovatsiyalar – inve-stitsiyalar – 
tarkibiy qayta qurish” bloklarining organik jihatdan bog’liqligi 
sharoitida yuqori natijalarni berishi mumkin. Muammoni hal etishga 
bunday yondoshuv korpora-tsiyalar, firmalar va XYuSlarning faqat 

---

uzoq muddatli istiqbolda emas, balki o’rta muddatli davrda ham 
ishlab chiqarish-
tijoriy faoliyatida integral samaraning o’sishiga 
xizmat qiladi. 
Uchinchidan, ishlab chiqarish va investitsion sohani tarkibiy 
jihatdan qayta qurishning informatsion qismi ham o’sib boruvchi 
ahamiyatga ega. Iqtisodiyotni va takror ishlab chiqarishni butunlay 
bozoriy transformatsiyalashuvining asosiy yo’nalishlarini dasturiy 
ta’minlashning infor-matsion tizimidagi iqtisodiy jarayonlarni tartibga 
solish mexanizmidagi kamchiliklar asoslangan ishlab chiqarish- 
texnologik 
qarorlari 
qabul 
qilishni, 
buyurtmalar 
portfe-lini 
shakllantirishni 
va 
ishlab 
chiqarish 
quvvatlaridan 
samarali 
foydalanishni murakkab-lashtiradi.