Moliya
5
ning ustiga, shu onda “Biz hech kimdan kam bo‘lmasligimiz
kerak!”, degan hayqiriq qulog‘imiz ostida yana bir marta ja-
rangladi. Uning naqadar to‘g‘ri
ekanligini qalbdan yana bir
bora his etdik. Va nazarimizda barcha uchun kerakli bo‘lishi
mumkin bo‘lgan kitobni yozishga kirishdik.
Ba’zi bir muxoliflarimizning hayronu, lol qolishlariga
yoki hayratlanishlariga qaramasdan, bu jarayonga kirisha
turib o‘z oldimizga hozirgi paytda dunyo amaliyotida mav-
jud bo‘lgan shunga o‘xshash kitoblardan prinsipial jihat-
dan har tomonlama farq qiladigan yangi kitob yaratishni o‘z
oldimizga maqsad qilib qo‘ymadik.
Bu borada Ilich singari
“Biz boshqa yo‘ldan boramiz!”, - deya, folbinlik ham qilma-
dik
2
. Shuningdek, bunday tarzda yo‘l tutish xuddi shunday
“Yangi algebra”ni yaratish bilan barobar ekanligini ham o‘z
vaqtida anglay oldik. Boz ustiga, bunday nozik, qaltis va
mas’uliyatli masalada “Behuda urinish – belni sindiradi”, -
degan naql ham doimo diqqat-markazimizda turdi.
Uni yozishda avvalo, xorij ilg‘or tajribasiga keng tayanil-
di. Biroq shunday bo‘lsa-da, bunda ham o‘zbekchilik qilib
“Osilsang – baland dorga osil!” maqoliga rioya etdik. Qan-
chalik murakkab bo‘lmasin, bu borada eng avvalo,
xalqaro
miqyosda dunyoning eng zamonaviy ilmiy-amaliy markazlari
sifatida tan olingan AQShning Garvard universiteti va Mas-
sachusets texnologiya institutida qanday yutuqlarga erishil-
ganiga jiddiy e’tibor qaratdik. Xuddi shunday maqsad bilan
Buyuk Britaniyadagi Oksford va Kembrij universitetlarining
tajribasiga ham alohida murojaat qildik. Shu mavzuga bevo-
sita daxldor bo‘lgan va turli yillarda nashrdan chiqqan ki-
2
Bu o‘rinda xuddi
shu tarzda evolyutsion emas, balki revolyutsion yo‘l
tutib, millionlab insonlar taqdirini boshqa yo‘lga burib yuborgan, Yer sha-
rining kattagina qismi aholisining taraqqiyotini bir necha o‘n yillar ortga
surgan yoki to‘xtatib qo‘ygan, 70 yildan ko‘proq vaqt o‘tgan bo‘lsa-da, shu
davrda sarson va sargardon bo‘lib, o‘z yo‘lini topa olmagan va oxir-oqibat-
da ularni boshi berk ko‘chaga kiritib qo‘ygan V.I.Lenin (1870–1924-yil-
lar) va uning izdoshlari faoliyati nazarda tutilayapti. «Biz boshqa yo‘ldan
boramiz!»ning yakuniy natijasi shu bo‘ldiki, bu yo‘ldan borganlar 70 yil
(o‘rtacha bir inson umri)dan ko‘proq
muddatga kechikib, yana qaytadan,
umumiy oqimga – yo‘lga – kiraoldilar, xolos.