T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka



Yüklə 9,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə39/188
tarix25.09.2023
ölçüsü9,7 Mb.
#148220
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   188
Mutaxassislikka kirish

Qisqacha ma’ruzalar. 
M ushtarak mavzu bilan o’zaro bog‘liq 
bo‘lgan bir yoki bir necha ishning m azm unini um umlashtirib 
qayta hikoya qilib berishdir. Qisqacha m a’ruza uchun 10-12 betlik 
m aterialdan yarim yoki bir sahifa hajmda yozib olish yetarlidir.
Tezislar. 
Bu kitob yoki maqolaga muhim fikrlarni, mustaqil 
to‘plangan 
faktik 
m ateriallarni 
keltirm asdan 
qisqa va aniq 
ta'riflashdir. Tezis rejaga muvofiq holda savollarga javob tariqasida 
tuziladi. Tezis rejaga qaraganda manbaning m azm unini mufassalroq 
bayon etadi.
Qisqa yozuv. 
Bu kitob m aqolalarning m azm unini oddiy 
ta’riflash, bayon qilish va ba’zida uni baholash demakdir. Qisqa 
yozuvning o'ziga xosligi shundan iboratki, u o'qilgan tekstning 
m azm unini juda jiddiy o'ylab yozishni talab etadi. Uni o‘z so'zingiz 
bilan lo‘nda qilib tuzishingiz kerak. Qisqa yozuv odatda chorak 
qog‘oz yoki undan ham kamroq boiadi.
85


2.3. 
TALABALARNING O'QUV VA ILMIY-TADQIQOT ISHLARI
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tizim ida 1999-yil dekabr 
oyidan boshlab oliy o'rta yurtlari va ilmiy tadqiqot ishlari ilmiy- 
tadqiqot faoliyatini kompleks baholashning reyting tizim i joriy 
etildi.
Vazirlik oliy o‘rta yurtlari va ilmiy tadqiqot ishlarining hisobot 
у ilidagi ilmiy-tadqiqot faoliyatini kompleks baholash to‘g‘risidagi 
Nizomi ishlab chiqildi va bu Nizomga muvofiq bilim yurtlarida ilmiy 
tadqiqot ishlari olib borilmoqda.Umumiy qoidalarda keltirilishicha:
1.1. Iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi (bundan keyin 
bo'lim) - oliy ta ’lim muassasida iqtidorli talabalarni aniqlash, 
ularni ilm iy -ta d q iq o t, ijodiy faoliyatga jalb qilish va yo‘naltirish. 
kafedra fakultetlarda bu borada olib borilayotgan ishlarni muvofiq- 
lashtiruvchi va boshqaruvchi tashkiliy markazdir.
1.2. Iqtidorli talabalar bilan ishlash boTimi - kadrlar tayyorlash 
milliy dasturini ro‘yobga chiqarishning sifat bosqichi talablaridan 
kelib chiqib, iqtidorli talabalarni aniqlash va tanlash, ularni 
fan sohalari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot faoliyatlariga yo'naltirish. 
talabalarga o‘z iqtidorini ro‘yobga chiqarishlari va rivojlantirishlari 
uchun ilmiy muhit va tashkiliy sharoit yaratish, bu ishga ilmiy 
m aktablar va olim larning faol ishtirokini ta’m inlash, kafedralada 
olib borilayotgan dolzarb ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga talabalarni 
faol qatnashishga jalb etish. kasbiy tayyorgarlik bo‘yicha ularni 
ijodiy, intellektual salohiyatini rivojlantirish borasidagi faoliyatlarini 
yo'naltirish, muvofiqlashtirish va boshqarish m aqsadida tashkil 
qilinadi.
Iqtidorli talabalar bilan ishlash boTimining vazifalari.
2.1. 
Iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi - iqtidorli talabalar 
bilan ishlashni tashkil etish borasida quyidagi faoliyatlarni olib 
boradi:
- iqtidorli talabalarni aniqlash va tanlash, moyilligiga qarab, 
ularni maqsadli tayyorlashni tashkil etish;
- iqtidorli talabalar faoliyatini shakllantirish va rivojlantirish 
dasturini ishlab chiqish;
86


-ta la b a la r ilmiy jam iyati faoliyatini yo'naltirish muvofiq- 
lashtirish;
- t a ’lim olayotgan iqtidorli talabalarning intellektual salohiyatini 
davriy ravishda aniqlab borish;
-ta la b a la rn i ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga, ilmiy to‘garaklar 
(laboratoriya)ga faol jalb qilish;
Respublika 
va 
xalqaro 
miqyosda 
o‘tkaziladigan 
ilmiy 
anjumanlar, fan olimpiadalari, seminarlar, tanlovlarda iqtidorli 
talabalarning ishtirokini ta’minlash;
- 0 ‘zbekiston 
Respublikasi 
Davlat 
stipendiyalari 
«Umid» 
jam g‘armasi, xorijiy fondlar grantlariga, nomdor stipendiyalarga 
tavsiya qilish;
-x o rijiy ta’lim m uassasalari va ilmiy m arkazlariga iqtidorli 
talabalar va yosh m utaxassis-olim larning borishiga tavsiya berish va 
tashkil etish;
- iqtidorli talabalar o‘rtasida muntazam ravishda sotsiologik 
tadqiqotlar o'tkazish.
Talabalarni ilmiy-tadqiqot ishlariga faol yo‘naltirish borasida 
bo‘lim tomonidan quyidagi vazifalar yuzasidan faoliyat olib 
boriladi:
-ta la b a la rg a o‘z iqtidorini ro'yobga chiqarishlari va rivojlantirish 
uchun ilmiy muhit va sharoit yaratish, bu ishga ilmiy m aktablar va 
olimlar, professor-o‘qituvchilarning faol ishtirokini ta’minlash;
- kafedralarda olib borilayotgan dolzarb ilmiy-tadqiqot, ijodiy 
ishlarga talabalarni faol qatnashishini ta’minlash;
- iqtidorli talabalarni ijtimoiy qo‘llab quvvatlash;
- k a s b iy tayyorgarlik bo'yicha ularning ijodiy, intellektual 
salohiyatini 
rivojlantirishga qaratilgan 
faoliyatga 
keng 
ilmiy 
jam oatchilikni jalb qilish;
- iste’dodli talabalarni ilmiy-tadqiqot dasturlari asosida olib 
borilayotgan faoliyatlarga qatnashuvini ta’minlash;
-ta la b a la r ilmiy anjumanlari, sem inarian, ilmiy-tadqiqot ishlari 
tanlovlarini, davra suhbatlarini, fan olimpiadalarini va boshqa 
tadbirlarni tashkil qilish va o‘tkazish.
87


Bo‘lim iqtidorli talabalari bilan samarali ishlashni yoMga qo‘yish 
vazifalarini amalga oshirishda quyidagi boshqaruv faoliyatini olib 
boradi:
- kafedralarda iqtidorli talabalar bilan olib borilayotgan ishlarni 
tashkil qilish, nazorat qilish va boshqarish;
-ta la b a la r ilmiy jam iyati, kichik akadem iya faoliyatini tashkil 
qilish, muvoftqlashtirish, yo‘naltirish va boshqarish;
- ilmiy-tadqiqot ishlarida va o‘zlashtirishda yuqori natijalarga 
erishgan iste’dodli talabalarni rag‘batlantirish chora-tadbirlarini 
ko‘rish;
-fa k u lte tla r bilan kelishilgan holda horijiy tillarni o‘rganish 
informatsion texnologiyalarni 
o‘rganish, 
m utaxassislik hamda 
boshqalar bo‘yicha m axsus va maqsadli kurslarni tashkil qilish;
- Respublika talabalar fan olimpiadasi I bosqichi (tegishli holda 
П bosqich)ni tashkil qilish va o'tkazish;
- «Eng yaxshi talaba ilmiy ishi» tanlovini tashkil qilish va 
o‘tkazish;
- iqtidorli talabalar faoliyati bo‘yicha m a’lumotlar bankini 
yaratish va davriy ravishda yangilab borish.
Bo‘lim quyidagi ishlar bo'yicha monitoring olib boradi.
-ta la b a la r ilmiy-tadqiqot ishlari bo‘yicha kafedralarning Fanlar 
akadem iyasining tegishli tarm oq ilmiy m uassasalari o‘rtasida 
integratsiya jarayonining borishi.
- Iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi quyidagi ishlar bo‘yicha 
yordam ko'rsatadi:
- iqtidorli talabalarning Respublika, xalqaro ilmiy anjumanlarda 
ilmiy m a’ruza bilan qatnashuvida;
- iqtidorli talabalarning ilmiy ishlanm alarini chop etishda hamda 
ularning ilmiy ishlari va ilmiy ishlanmalarini amaliyotga joriy 
etishda;
-ta la b a la rg a avtorlik guvohnomalarini, patentlarini hujjatlash- 
tirishda;
- fakultetlarda ilm iy anjuman, seminarlar, tanlovlarni tashkil 
qilish va o4kazishda, yirik olim lar bilan uchrashuvlar o‘tkazishda;


- iqtidorli talabalar, aspirantlar va yosh olim larning ilmiy 
stajirovkalarini tashkil qilishda.
B o iim faoliyatini tashkil qilish.
1.1. 
Bo‘lim o‘z faoliyatini Vazirlikning tegishli b u y ru g i va 
m azkur Nizom asosida tashkil etadi ham da olib boradi.
Bo‘lim ning faoliyat samaradorligini nazorat qilish - Rektor 
zim masiga, 
uning 
faoliyatiga 
javobgarlik - Ilmiy 
ishlar 
va 
informatsion 
texonlogiyalar 
bo‘yicha 
prorektor 
zim masiga 
yuklatiladi. B oiim ga tegishli faoliyat yuzasidan fakultet dekanlari 
ham korlik qilishi shart.
- Davriy 
ravishda 
olib 
borgan 
faoliyati 
haqida 
Bo‘lim 
belgilangan tartibda yuqori tashkilotlarga hisobot beradi.
Har o‘quv yili boshida B o iim ish rejasi OTM Ilm iy Kengashi 
m uhokam asidan o‘tgach, rektor tomonidan tasdiqlanadi.
B o iim samarali faoliyat olib borishi uchun rektorat tomonidan 
quyidagi tegishli sharoitlar yaratiladi:
- ish kabineti, kabinet va ish jihozlari ajratiladi;
-k o m p y u te r majmuasi va telefon raqam i (ichki va tashqi
tarm oq) bilan ta’minlanadi.
B o iim o‘z tarkibiga kiradigan Talabalar ilmiy jam iyati faoliyatini 
yo'naltiradi. muvofiqlashtiradi va boshqaradi.
B oiim g a iqtidorli talabalar bilan ishlashni sifatli tashkil etish 
maqsadida o‘z faoliyatiga tegishli quyidagi ish qog‘ozlarini yuritish 
tavsiya etiladi:
- nizom;
- ish rejasi;
- chorak, yillik hisobotlar;
Oliy ta iim g a tegishli 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 
Farmonlari, Vazirlar M ahkam asi Qarorlari, Oliy va o‘rta maxsus 
ta iim vazirligining buyruqlari va Hayat Qarorlari, rektor buyruqlari;
- fakultetlar, kafedralar bo‘yicha iqtidorli talabalar ro‘yxati;
- iqtidorli talabalarga beriigan tavsiyalar va unga ilova hujjatlar 
ham da fotosuratlar;
89


- ta la b a la r ilmiy anjum anlari, seminarlar, olimpiada, tanlovlar 
o4kazilishiga oid hujjatlar;
- x a t , arizalarni qayd etish kitobi.
Bo‘lim o‘z faoliyati davrida «Kamolot» yoshlar ijtimoiy 
harakati, «Umid» jam g ‘armasi va boshqa m ahalliy hamda xorijiy 
jam g ‘arm alar bilan hamkorlik qiladi.
Bo'lim ning tashkiliy tuzilmasi.
Oliy ta’lim muassasi rektori iqtidorli talabalar bilan ishlash 
Bo'lim boshlig‘ini ilmiy daraja va unvonga ega bo‘lganlar safidan 
tayinlaydi.
B o lim boshlig’i OTM ilmiy kengashi tarkibiga kiradi. M azkur 
Nizom asosida o'z tasarrufida b o ig an xodimlar faoliyatiga javobgar.
Bo‘limning tarkibiy tuzilm asi (shtati)ni bajaradigan ish hajmidan 
kelib chiqib, ta’lim muassasasi rektori belgilaydi.
Bunda b o lim n ing ba’zi funksiyalari jam oatchilik asosida 
yoki o'rindoshlik asosida ham bajarilishi mumkin. Bo'lim tarkibi 
quyidagilardan iborat bo‘ladi:
- bo‘lim bosh3ig‘i;
— talabalar ilmiy jam iyati kengashi Raisi (jam oatchilik asosida);
-m e to d ist;
B olim ning tarkibidagi xodim larga ish haqi belgilangan tartibda 
tayinlanadi.
B o iim boshlig‘i belgilangan tartibda davriy ravishda o‘z 
malakasini oshirib boradi.

Yüklə 9,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   188




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin