Tabiiy fanlar fakulteti geografiya va iqtisodiy bilim asoslari kafedrasi tuproqlar geografiyasi

Nazorat uchun savollar:

1. Iqlimning qaysi jihatlari tuproq hosil bо‘lishida muhim ahamiyatga ega?

   
   

2. Tuproqning issiqlik tartibini tushuntiring.

   
   

3. Yer sharining issiqlik bо‘yicha ajratilgan mintaqalarini sharhlab bering.

   
   

4. Tuproqning energiya manbalarini ayting.

   
   

5. Tuproqning suv tartibi mohiyatini izohlang.

   
   

6. Tuproqdagi suv sarfining sabablari nimada?

   
   

7. Tuproqning suv tartibi deyilganda nimani tushunasiz?

   
   

8. Namlanish koeffitsiyenti nima?

   
   

9. Namlanish koeffitsiyenti bо‘yicha Yer sharida ajratilgan mintaqalarga tavsif bering?

   
   

10. Shamolning tuproq hosil bо‘lishiga qanday ta’siri bor?

    
    

Foydalaniladigan adabiyotlar:
1. Xodjimatov A.N., Xolmurodov Sh.A. Tuproqlar geografiyasi. -T.: Fan va texnologiyalar. 2018.
2. Toshxo‘jaev R. Tuproqshunoslik.– T.: TDPU, 2000.
3. Toshxo‘jaev R. Tuproqshunoslik (laboratoriya mashg‘ulotlari). – T.: TDPU, 2008.


Ma’ruza-6
6–Mavzu: Tuproq hosil bo‘lishida relyefning ahamiyati. Tuproq morfologiyasi tarkibi, tuzilmasi va xossalari
Reja:
1. Relyef yer yuzasida quyosh energiyasi va atmosfera yog‘inlarining taqsimotchisi sifatida.
2. Moddalar migratsiyasida relyefning roli.
3. Tuproqlarning morfologiyasi va kimyoviy
Tayanch iboralar: Relyef, tuproq yuvilishi, vodiy, suvayrig‘ich, shimoliy yarim shar, eroziya, akkumuliyativ jinslar, yassi tog‘lar, makrorelyef, mikrorelyef, mezorelyef, avtomorf tuproqlar, yarim gidromorf tuproqlar, gidromorf
Ma’ruza mashg’ulotining ta’limiy maqsadi: Makro, mezo va mikro rel’efning quyosh enerigiyasi taqsimlanishi va tuproqdagi moddalar migratsiyasi hamda tuproq namunasidagi roli. Avtomorf va gidromorf tuproqlar. Tuproqning morfologik belgilari. Tuproq kesmasi va genetik qatlamlar. Tuproqning ayrim qatlamlari qalinligi. Tuproqning tusi. Tuproqning yoshini o’rganish.