Tadbirkorlikni rivojlantirishda inovatsion texnologiyalarning roli

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 

Volume–24_Issue-1_March_2023 
28 
tadbirkorlikni rivojlantirish agentligi faoliyatini samarali tashkil etish to‘g’risida ” 
2021 yil 17 fevraldagi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori kabi 
myoriy hujjatlar shular jumlasidandir. Ushbu hujjatlarni qabul qilishdan maqsad 
tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish, yangi tadbirkorlarni vujudga keltirish va 
rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, innovatsion tizimning salohiyati va 
samaradorligini oshirishga ko‘maklashish, innovatsiyalar uchun qulay bo‘lgan 
normativhuquqiy, moliyaviy va axborot muhitini yaratishdan iborat. Shuningdek, 
sanoatda raqobatbardoshlik va mahsuldorlikni oshirish, yuqori texnologiyali 
mahsulotlar ulushini oshirishni rag’batlantirish, ishlab chiqarishni ko'paytirish va 
ishlab chiqarish va eksport tarkibida ulushni oshirish, innovatsion texnologiyalar va 
ilg’or boshqaruvni qo'llashni kengaytirishdir. Iqtisodiyotni innovatsion rivojlantirish, 
yangi tadbirkorlarni vujudga keltirish orqali tizimning salohiyati va samaradorligini 
oshirishga ko‘maklashish tadqiqot ishining maqsadi hisoblanadi. Tadqiqotning 
vazifalari esa sanoatda raqobatbardoshlik va mahsuldorlikni oshirish bosqichlarini 
tadqiq qilish va uning о‘ziga xos xususiyatlarini asoslash; yuqori texnologiyali 
mahsulotlar ulushini oshirishni rag’batlantirish, ishlab chiqarishni ko'paytirish va 
ishlab chiqarish va eksport tarkibida ulushni oshirish, innovatsion texnologiyalar va 
ilg’or boshqaruvni qo'llashni kengaytirishга ta’sir qiluvchi omillarni aniqlashdan 
iboratdir. Mavzuga doir adabiyotlar tahlili Ayrim mualliflarning fikricha, an’anaviy 
iqtisodiyot ham, boshqa asosda rivojlanayotgan yangi iqtisodiyot ham mavjud. Bizning 
fikrimizcha, bu ikki modelni qaramaqarshi qo'ymasdan ikkalasining ijobiy 
tomonlaridan foydalanish maqsadga muvofiq bo'ladi, chunki an’anaviy iqtisodiyot 
zamirida yangisi asta-sekin rivojlanib borishini namoyish etadi. Darhaqiqat, 
zamonaviy dunyoda innovatsiyalar ishlab chiqarish omiliga aylangani haqiqatdir. 
Ma'lumki, an'anaviy ravishda ishlab chiqarishning uchta omili mavjud: yer, mehnat va 
kapital. Ularni birinchi bo'lib J. B. Sey tahlil qilgan edi.[1] Hozirgi vaqtda bu omillar 
odatda tadbirkorlarning qobiliyatini va ba'zi mualliflarning fikriga ko'ra, axborot 
omilini ham o'z ichiga oladi va shu bilan iqtisodiyotni rivojlantirishda axborotning 
rolini ta'kidlaydi.Bizning fikrimizcha, tadbirkorlar imkoniyatlarini innovatsiyalar bilan 
almashtirish yoki ikkala yangi “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” (Economics 
and Innovative Technologies) ilmiy elektron jurnali 240 http://iqtisodiyot.tsue.uz 
omilni ham an’anaviy omillar bilan bog’lash to‘g’riroq bo‘ladi. Hozirgi vaqtda ishlab 
chiqarish omillarini o'rganish orqali tahlil chuqurroq olib boriladi va har bir omil 
parchalanadi. Yer yoki tabiiy omillar - tadbirkorlikning asosi sifatida foydalanish uzoq 
muddatli raqobatdosh ustunliklarni ta'minlamaydigan omillardir. Bundan tashqari, 
tabiiy resurslarning ko'p turlari qayta tiklanmaydi va bir muncha vaqt o'tgach tugashi 
mumkin. Boshqa tomondan, innovatsion omil amalda bitmas-tuganmas va u 
innovatsiyalarni keltirib chiqaradi, ularni ishlab chiqarishga joriy etish mumkin; 
ularning kengayishi uzoq muddatli raqobatbardoshlikni ta'minlashi mumkin, chunki u 

---