Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika

Jamoat (umumiy foydalanish) transporti - bu xalq xo'jaligining 
barcha tarmoqlari va aholining yuk va yo'lovchilar tashish 
ehtiyojlarini qondiradigan sektori. Jamoat transporti aylanish sohasi va 
aholiga xizmat ko'rsatadi. Ko'pincha magistral deb ataladi. Jamoat 
transporti tushunchasi temir yo'l transporti, suv transporti (dengiz va 
daryo), avtomobil, havo transporti va quvur transportini qamrab oladi. 
Noumumiy foydalanish transporti Sanoat ichidagi transport, 
shuningdek noumumiy foydalanish tashkilotlariga tegishli bo'lgan 
barcha 
turdagi 
transport 
vositalari. 
Noumumiy 
foydalanish 
transportida tovarlar harakatini tashkil etish ishlab chiqarish 
logistikasini o'rganish predmetsi hisoblanadi. 
Transport logistikasi predmeti - umumiy maqsadlardagi 
transport orqali tovarlar harakatini tashkil etish bilan bog'liq vazifalar 
to'plami. 
Transport logistikasining asosiy tamoyili umuman logistika 
xarajatlarni optimallashtirishdir. Transportda yuk tashish ko'lami va 
yo'nalishlar oralig'i tufayli tejab qolingan holda erishish mumkin. 
Transport logistikasining vazifalari: 

Transport vositalarining turini tanlash; 

Transport jarayonini ombor va ishlab chiqarish bilan birgalikda 
rejalashtirish; 

Har xil transport turlarida transport jarayonlarini birgalikda 
rejalashtirish (multimodal transport sharoitida); 

Transport va ombor jarayonining texnologik birligimi ta’minlash; 

Yetkazib berishning oqilona yo'nalishlarini aniqlash. 
Logistika tamoyillarini amalga oshirish nuqtai nazaridan tashish 
«harakatlanuvchi magistral» tamoyili bo'yicha, konteynerlar, yo'l 
tirkamalari va boshqalarni harakatlanayotganda - temir yo'l vagonlari 
sxemasiga muvofiq amalga oshiriladi. (Janub, G'arbiy - Sharq), keyin 
birlashtirilgan poezdlar. 
Ratsional transport vositalarini tanlashda, birinchi navbatda, ularning 
turining 
tashiladigan 
tovarlarning 
xususiyatlariga 
muvofiqligi 

---

42 
ko'rsatiladi. Avtotransport vositalarini tanlashda quyidagi mezonlar 
talab etiladi: 

yuklarning xavfsizligi; 

ularning imkoniyatlaridan va yuk ko'tarish qobiliyatidan eng 
yaxshi foydalanish; 

transport xarajatlarini kamaytirish. 
Ratsional transport turini tanlashda dastlabki baholash muammosini 
hal qilish uchun biz foydali ma'lumotlarni har xil sifat mezonlarini 
hisobga oladigan besh balli tizim bo'yicha ma'lumotlarni (8.1-jadval) 
taqdim etamiz. Transport turining eng yaxshi bahosi pastroq songa 
to'g'ri keladi. 
Biroq, yuklarni yetkazib berish variantining yakuniy tanlovi texnik va 
iqtisodiy hisob-kitoblar bilan oqlanadi.