Таълим психологияси

O`smirlarning psixik o`sishini xarakatga keltiruvchi kuch nima?
O`smirning psixik o`sishini xarakatga keltiruvchi kuch - uning faoliyatini vujudga 
keltirgan yangi ehtiyojlar bilan ularni qondirish imkoniyatlari o`rtasidagi qarama-
qarshiliklar tizimining namoyon bo`lishidir. Vujudga kelgan ziddiyatlarni psixologik 
kamolotni ta‟minlash, faoliyat turlarini murakkablashtirish orqali o`smir shaxsida 
yangi psixologik fazilatlarni tarkib toptirish bilan asta-sekin yo`qotish mumkin. 
Yangi hislar, sezgilar 
va jinsiy xayotga 
taalluqli chigal 
masalalarning paydo 
bo`li
Ma‟naviy dunyosi 
boyiydi, ziddiyatlar 
avj oladi
Hayotdagi turli 
narsalarga 
qiziqishi,yangilikka 
intilish ortadi, 
xarakteri shakllanadi
Bu bosqichda 
bolalarning jismoniy 
va psixik taraqqiyoti 
juda tezlashad
Fziologik va 
psixologik jihatdan 
o`ziga xos ususiyatlari 
bilan xarakterlanadi
Bolalikdan kattalikka 
o`tish davri
 
O`smirik 
davri
 

---

41 
Xarakter aksentuatsiyasi
– K.Leongard tomonidan kiritilgan tushuncha bo‟lib, 
xarakter ba‟zi sifatlarning yorqin ifodalanganligining namunasidir. Xarakter aksentuasiyasini 
bilish o‟smirlarga individual yondashish, kasbga yo‟naltirish kabilarda zarurdir. O‟z-o‟zini 
baholash – shaxsning o‟zini boshqalar bilan taqqoslash va refleksiya natijasida o‟z-o‟zini 
baholash murakkab va o‟zgaruvchan bo‟lib, shaxs strukturasida katta o‟rin tutadi.
O`smirlik davrining anatomo – fiziologik xususiyatlari. 
Butun endokrin sistemasining, xususan gipofizning aktivlashishi tufayli o‟smir 
organizmida sifat jihatdan o‟zgarishlar yuz beradi. Bu holat qizlarda 11-13, 
o‟g‟illarda 13-15 yoshda bo‟lib, ikkilamchi jinsiy belgilar paydo bo‟ladi, 
o‟smirning tashqi ko‟rinishi o‟zgaradi. Muskullar massasi va muskul kuchi 
o‟sadi, bu holat jinsiy yetilish davrining oxiriga borib tezlashadi. Ichki organlar, 
xususan yurak o‟sadi. Ba‟zan yurak qon-tomir sistemasida patologik o‟zgarishlar 
yuz beradi.