Tarbiyaning asosiy tizimi quyidagicha bo'lishi lozim:
tarbiyada tarbiyalanuvchi shaxsini oliy ijtimoiy qadriyat deb tan olish, har bir bola, o‘smir va yosh yigit-qizning betakror va o'ziga xosligini hurmatlash, uning ijtimoiy, huquqiy va erkinligini e’tiborga olish;
yoshlarda istak va imkoniyat muvofiqligi tuyg‘usini qaror toptirish;
milliylikning o‘ziga xos an’analari va vositalariga tayanish;
shaxslararo munosabatlarda insonparvarlik, pedagoglar va o‘quvchilar o‘rtasidagi bir-biriga hurmat munosabatlari, bolalar fikriga e’tibor qilish, ularga mehribonlarcha munosabatda bo'lish.
Sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar o'quvchilarning qiziqishi, istaklari, xohish va ehtiyojlariga suyangan holda ularning darsdan bo‘sh vaqtlarida o‘quv-tarbiya jarayonini to’ldiradi. U o‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini, tashabbuskorligini oshirishga imkoniyat yaratadi. Sinfdan tashqari ishlarning o'ziga xosligi shundaki, to‘garak, klub dasturlarining rang-barangligi, ular mazmunidagi yangiliklar o'smir yigit-qizlarning shaxs sifatida shakllanishlari uchun yangi imkoniyatlar yaratadi.
Jamoat; tashkilotlari o‘quvchilar bilan darsdan tashqari vaqtlarda olib boriladigan xilma-xil mashg‘ulotlarni o‘qituvchilar yordamida tashkil qiladilar. Sinfdan tashqari ishlar o‘z mazmuniga ko'ra juda xilma-xil: ijtimoiy-siyosiy, ilmiy, ijtimoiy foydali, badantarbiya-sog'lomlashtirish ishlari bo‘ladi. Sinfdan tashqari ishlar uch xil shaklda: ommaviy, to‘garak va individual shakllarda tashkil qilinadi.
Ommaviy shakllar: ertaliklar, maktab kechalari, bolalar bayramlar, ko‘riklar, quvnoqlar va topqirlar to’garagi, sayr, sinf va maktab muzeylari, bolalar ishlarining ko‘rgazmalari va hokazolar.
To'garak shakllari: maktabdagi har bir to‘garak o‘zining doimiy ish kunlari va soatlariga ega bo‘lishi lozim. To‘garakda qat’iy intizom bo’lishi: to‘garak a’zolari mashg'ulotlariga kechikmasdan kelishlari, to'garak topshiriqlarini batartib bajarishlari, to‘garakning moddiy boyliklarini ehtiyot qilishlari kerak.
