Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Chi chån-
Itsàdà
ràsàdõînà qurilgàn. Undà kîhinlàr 
sàyyorà 
làrning Quyosh tåvàràgidà 
àylànishi vàqtini hisîblàb chiqqànlàr 
hamda Quyosh và Îyning tutilishini 
îldin 
dàn àytib bårà îlgànlàr.
Màyyalàr màxsus tåpàliklàr 
yasàb, bàlànd pîydåvîrlàr ustidà 
o‘zlàrining zinàpîyali ehrîmlàrini, 
sàrîy và ibîdàt 
õînàlàrini bàrpî et-
gànlàr. Sàrîy và ibîdàtõînàlàrning 
dåràzàlàri bo‘lmàsdàn, ulàr eshiklàr 
îrqàli yoritilgan. Tåkis và ràvîn 
shahar ko‘chàlàri toshdan bunyod etilgàn.
Àståklàr
qo‘shni màyyalàr iõtirîsi àsîsidà o‘zlàrining 
quyosh tàqvimini yaràtgànlàr. Piktîgràfik yozuv shàkl 
làn 
-
gàn. Àståklàr dini ko‘p õudîlikkà àsîs 
làngàn edi. Õudîlàr 
îràsidà eng e’ti 
bîrlisi, urush õudîsi shàràfigà hàttî îdàm-
làr ham qurbînlik qilingàn. Ibî 
dàtõînà kîhinlàri õàlq 
îràsidà àlîhidà hurmàt-e’tibîrgà egà bo‘lgàn.
125-rasm.
Asteklarning 
rasmli taqvimlari
126-rasm.
Chichen-
Itsadagi rasadxona

---

153
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
Piktîgràfik yozuv 
(lîtinchà
 pictus – 
ràsmli và 
yunoncha
 grapho – 
yozàmàn, ràsmli yozuv)
 – 
ma’lumîtning umumiy màzmunini ràsm îrqàli yoki 
ràsmlàrni kåtmà-kåtligi îrqàli eslàb qîlish màqsà-
didà tàsvirlàsh. 
Pîytàõt Tånîchtitlàndà zîdà 
gîn 
làrning fàrzàndlàri 
và îddiy õàlq bîlà 
làri uchun àlîhidà-àlî 
hidà màktàblàr 
bo‘lgàn. Õàlq bolalari uchun màktàb 
làrdà dåhqînchilik, 
hunàrmàndchilik và hàrbiy ish o‘rgàtilgàn. Zîdàgînlàrning 
fàrzàndlàri esà tàriõ, husnixàt, o‘qish, hisîblàsh, àstrî-
nîmiya, shå’ 
riyat, nîtiqlik sàn’àtlàri àsîslàrini o‘rgànish-
gàn. Tånîchtitlàndà hàr yili màdhiya, qissàlàr yozàdigàn 
shîir-qo‘shiqchilàr ko‘rik-musîbàqàlàri o‘tkàzilib, g‘oliblar 
mu kofotlangan.
Inklar.
Zîdàgînlàrning bîlàlàri 
màõsus màktàblàrdà o‘qigàn. Yozuv 
bo‘l 
màgàni sàbàbli bîlàlàr inklàrning 
dini, bîsh 
qàruv tàrtibi, qînunlàri và 
udumlàrigà îid ma’lumîtlàrni yod-
làgànlàr. Inklàr 
ning o‘zigà õîs «