Tarmoqni himoyalash protokollari scp va snmp oldingi ishlarda aytib ketilganidek, Telnet

SCP
singari yaxshiroq himoyalangan protocol mavjud. 
SCP (secure copy)
– fayllarni nusxalash protokoli, u transport sifatida SHH 
ni ishlatadi (ya’ni, barcha uzatiluvchi fayllar shifrlanadi). Ushbu protocol ishlashi 
uchun 
SCP-server
za’rur. SSH-server xizmati yoqilgan istalgan Linux distributivi 
SCP-server hisoblanadi. Windows uchun SCP-server sifatida maxsus dasturiy 
ta’minotlar mavjud, masalan 
Solarwinds SFTP/SCP
server (bepul versiyalari 
mavjud). Zahira nusxalash jaroyonining o’zi quyidagicha amalga oshiriladi: 
Router#copy running-config scp://user:password@192.168.1.100/Cisco-
Conf/Router1.config 
Ushbu buyruq bilan biz 
192.168.1.100 
ip-adresli SCP-serverning 
Cisco-Conf 
deb 
nomlangan papkasiga joriy konfiguratsiyani nusxalaymiz, fayl esa 
Router1.config
degan nom oladi. SCP-serverga ulanish uchun serverda oldindan yaratilgan login 
va parol ishlatiladi. Bunda barcha uzatiluvchi axborot shifrlanadi. 
SNMP 
SNMP – Simple Network Management Protocol
. Agar so’zma-so’z 
tarjima qilsak, “oddiy tarmoqni boshqarish protokoli” jumlasi kelib chiqadi. 
Bunday nomlanishiga qaramasdan, ushbu protokol aynan boshqarish uchun juda 
kamdan-kam ishlatiladi. SNMP ko’pincha monitoring (protsessor temperaturasi, 
kanal yuklanishi, bo’sh operativ xotira va boshqalar) uchun ishlatiladi. 

---

Protokolning uch versiyasi mavjud: 
SNMPv1, SNMPv2c 
va
SNMPv3
. 
Batafsil tahlil qilmasdan shu xulosani keltirish mumkinki, SNMPv3 paydo 
bo’lgangacha SNMP ning asosiy muammosi aynan xavfsizlik bo’lgan. 
Protokolning dastlabki ikkita versiyasi juda kuchsiz autentifikatsiya mexanizmiga 
ega, mohiyatan u ochiq ko’rinishda uzatiladigan faqatgina bitta parol (birikmalar 
qatori) dan tashkil topgan. Bu juda jiddiy zaiflik, buzg’unchi ushbu parolni qo’lga 
kiritish imkoniyatiga ega bo’ladi, undan keyin u SNMP ishga tushirilgan 
qurilmadan barcha zaruriy axborotlarni olishi mumkin. Agar siz SNMP ni 
boshqarish uchu ishlatsangiz, unda xavfsizlik bilan bog’liq vaziyat yana ham 
ko’proq diqqat talab qiladi. 
Ushbu xavfsizlik muammosini yechish uchun SNMPv3 protooli yaratilgan, 
u uchta variantda ishlatilishi mumkin:
1.