“Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor prof. A. Soleev

obyektiv
, 
ko’pchilik hollarda asbobli, psixofiziologik sinovlar, masalan, emosional holatni 
belgilab beruvchi teri-galvanik refleksini o’lchash; 2) so’rov metodikalari yoki 
subyektiv testlar, masalan, G. Ayzenk va R. Kettelning umumshaxsiy testlari; 3) 
«qalam va qog’ozli» testlar, masalan, diqqatni tashhislash uchun – matndagi ma’lum 
harflarni o’chirish yoki labirintdan eng yaqin chiqish yo’lini chizish va boshqalar; 4) 
sinaluvchilar hulq-atvori ifodalanishini baholashga asoslangan testlar, masalan, 
shaxsning guruh tomonidan baholanishi metodikasi (ShGB).
13
Myers D.G. Psychology. Ninth Edition. – Worth Publishers, 2010. – 910 p 7

---

74 
Psixologiyada testlar bilish jarayonlari, hissiy-irodaviy soha, shaxsning 
psixologik xossalari, shaxslararo munosabatlarni tadqiq etish uchun qo’llaniladi. 
Masalan, Ayzenkning verbal matni aqliy qobiliyatlarni baholashga, Teylor testi esa 
xavotirlanish darajasini aniqlashga mo’ljallangan.
Testlar juda xilma-xil bo’ladi. Quyida bulardan ba’zilari keltirilgan:
1. 
Yutuqlarga erishish testlari 
– sinaluvchining aniq bilim, malaka va 
ko’nikmalarga ega bo’lish darajasini aniqlash imkonini beradigan psixologik 
tashhislash metodikalardan biri.
2. 
Idrok testlari 
– individning aqliy imkoniyatlarini aniqlovchi psixologik 
tashhislash metodikasi.
3. 
Ijodkorlik testlari 
– insonning ijodkorlik qobiliyatlarini o’rganish va 
baholash metodikalarining jamlanmasi.
4. 
Shaxsni bilish testlari 
– individ shaxsining turli tomonlariga baho berish 
imkonini yaratuvchi psixologik tashhislash metodikasi.
5. 
Loyihalash testlari 
– psixologik izohlashga, ya’ni, subyekt tomonidan 
xususiy xossalari va holatlarining ustun bo’lgan ehtiyojlar, mazmunlar va qadriyatlar 
ta’sirida ongli va ongsiz ravishda tashqi obyektlarga ko’chirilishiga asoslangan 
shaxsni yaxlit o’rganish uchun qo’llaniladigan metodikalar jamlanmasi.