Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor

Ishni rejalashtirish. 
Tadqiqotchi dissertatsion ishning rejasini tuzishdan oldin, ilmiy rahbar bilan
birgalikda mavzu tanlaydi. Dissertatsiya mavzusini to’g’ri tanlash muhim bo’lib,
ishning borishi unga bog’liqdir. Mavzu tanlangandan so’ng, tadqiqotchi mavzuning
dolzarbligini asoslaydi, tadqiqotning maqsadini, ob’ekt va predmetini aniqlaydi.
Qo’yilgan maqsadga mos ilmiy faraz ifodalanadi. Maqsad va farazdan kelib chiqib,
tadqiqot vazifalari va metodlari bayon qilinadi. So’ngra, taxmin qilinayotgan ilmiy
yangiligi, nazariy va amaliy ahamiyati aniqlanadi.
YUqorida aytilganlar asosida, aspirant yoki tadqiqotchi reja-prospekt tuzadi. Bu
degani, mantiqiy tartibda joylashgan savollarning referativ bayoni bo’lib, keyinchalik
bular bo’yicha to’plangan material tartibga keltiriladi. Bunday rejaga muntazam
ravishda yangi va yangi ma’lumotlar qo’shilib, uni dissertatsiya ishining tarkibiy
sxemasi ko’rinishiga keltiradi.
Reja bandlarining mantiqiy ketma-ketligi muhim ahamiyatga ega. Tadqiqot ishining
bosqichlari biri-ikkinchisidan keyin kelib, birining bajarilishi ikkinchisini bajarishga
olib kelishi kerak. Reja dinamik tavsifga ega bo’lib, u tadqiqot jarayonida asosiy
strategiyani saqlagan holda, taktik o’zgartirishlar kiritishga imkon berishi zarur.

---

---

284
Quyida, 1974-1990 yillar oralig’ida “O’quvchilarda tabiiy-ilmiy tushunchalarni

shakllantirishda predmetlararo bog’lanishlarning didaktik funksiyalari” mavzuidagi
tadqiqot ishining mantiqiy ketma-ketligini keltiramiz. Tadqiqotning uzoq muddatada
olib borilishi, uning parametrlarini o’zgartirishga, qo’yilgan vazifalarni chuqurroq
aniqlashga va yangilarini paydo bo’lishiga olib keldi(sxemaga qarang).
Tadqiqotning reja-prospektidan tashqari, aspirant yoki tadqiqotchining shaxsiy ish
rejasi tuziladi, bu dissertatsiya ustida ishlashning asosiy xujjati bo’lib hisoblanadi.
Bunda, aspirant yoki tadqiqotchining ilmiy mutaxassisligi va o’quv-ilmiy faoliyati
aniqlanadi hamda nomzodlik imtihonlarining muddati, aspirantning har o’quv yilidagi
attestatsiya natijalari, dissertatsiya boblari ustida ishlash muddatlari belgilanadi.
Bu – dissertatsiya ustida ishlashning tayyorgarlik bosqichidagi asosiy qismi
hisoblanadi. Dastlab – mavzu bo’yicha mavjud adabiyotlar, yo’nalish olish qiyin
bo’lgan cheksiz okeanga o’xshaydi. Ammo, adabiyotlar bilan ishlashga to’g’ri yo’l
tanlansa, bu qiyinchilik bartaraf qilinadi va tadqiqotchi tezda mavzuga oid
adabiyotlarning qaysilari bilan tanishish kerakligini bilib oladi. Bu yerda ham,